نخستین سفر رئیس جمهور ترکمنستان به بروکسل
۱۳۸۶ آبان ۱۵, سه‌شنبه
ترکمنستان اعلام کرده است که اتحادیه اروپا یکی از مهم‌ترین اولویت‌های سیاست خارجی این کشور خواهد بود. تلویزیون این کشور در آستانه سفر قربانقلی بردی محمداف خبر داد، ترکمنستان قصد دارد روابط خود را با کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز توسعه دهد.
حجم مبادلات بازرگانی ترکمنستان با کشورهای عضو اتحادیه اروپا تابه حال بیش از یک و نیم ملیارد دلار برآورد شده است. اکنون گفته می‌شود که سفر بردی محمداف سرآغاز فصل نوینی در توسعه همکاری‌های ترکمنستان و اتحادیه اروپا خواهد بود. شرکت‌های غربی در عرصه‌های مختلف اقتصاد ترکمنستان از جمله انرژی فعالیت دارند.
اروپا قصد دارد رهبر ترکمنستان را در خصوص ضروری و سودمند بودن پیوستن ترکمنستان به طرح ایجاد خط لوله گاز "ترانس خزر" متقاعد سازد. بر اساس این طرح، گاز آسیای مرکزی از طریق جمهوری آذربایجان به ترکیه و از آن طریق به غرب صادر خواهد شد.
کارشناسان غربی، از جمله الکساندر رار(Alexander Rahr)، کارشناس "شورای روابط خارجی آلمان"، می گویند، غرب امید زیادی به تحقق این طرح دارد. با اجرای این طرح، وابستگی اتحادیه اروپا به گاز روسیه و نیز وابستگی ترکمنستان به روسیه در زمینه‌ی صادرات گازکاهش خواهد یافت.
الکساندر رار سفر رئیس جمهور ترکمنستان به بروکسل را یک سفر اقتصادی ارزیابی می‌کند و می‌گوید، اتحادیه اروپا در خصوص دمکراسی و مسئله حقوق بشر نیز با رهبر ترکمنستان گفت‌وگو خواهد کرد. به اعتقاد رار، «وی نمی تواند از گفت‌وگو در خصوص دمکراسی درکشورش سر باززند.» رار می‌افزاید: «سفر بردی محمداف به بروکسل نشان خواهد داد که اتحادیه اروپا چه سیاستی را درماه‌ها و یا سال‌های آتی در پیش خواهد گرفت.»
سازمان ها و نهادهای حقوق بشر از جمله " دیده بان حقوق بشر" در آستانه سفر رئیس جمهور ترکمنستان با صدور بیانیه‌ای از مقامات اتحادیه اروپا درخواست کردند که مسئله پایمال شدن حقوق انسانی شهروندان این کشور و آزادی زندانیان سیاسی را با بردی محمداف طرح کنند.
احزاب سیاسی مخالف دولت ترکمنستان نیز از مقامات اتحادیه اروپا درخواست کردند که آزادی‌های سیاسی را نیز در محور گفتگوها قرار دهند.
نور محمد خاناموف، یکی از رهبران اپوزسیون ترکمنستان در مصاحبه با بخش فارسی دویچه وله: «در مذاکراتی که با مقامات اتحادیه اروپا داشتیم درخواست کردیم که این اتحادیه بین مقامات دولت ترکمنستان و احزاب سیاسی مخالف این کشور میانجی‌گری کند و نشستی را ترتیب دهد. ولی اتحادیه اروپا آن را رد کرد و دلیل آوردند که این نخستین سفر رهبر ترکمنستان به اروپاست و طرح این مسائل می تواند موجب سردی روابط طرفین گردد و به انزوای بیشتر ترکمنستان کمک خواهد کرد.»
خاناموف در ادامه صحبت هایش ضمن انتقاد از سیاست اتحادیه اروپا مدعی شد، دمکراسی و حقوق بشر قربانی منافع اقتصادی شده است.
کارشناسان امور گاز، از جمله کارشناس آلمانی ولادیمیر سوکور، سفر بردی محمداف را برای اروپا و ترکمنستان شانس بزرگی ارزیابی کرده‌اند. سوکور می گوید: «اکنون زمان بررسی طرح ترانس خزر فرا رسیده است و اروپا باید مستقیما وارد مذاکره شود.»
ترکمنستان برای صدور مستقیم گاز خود و برای خروج از انحصار مطلق روسیه راهی جز همکاری با اتحادیه اروپا ندارد. اکنون زمان آن رسیده است که ترکمنستان پاسخ مثبت خود را برای شرکت در این طرح اعلام کند. به نظر ولادیمیر سوکور،سفر بردی محمداف به مقر اتحادیه اروپا از این لحاظ دارای اهمیت خاصی است. اتحادیه اروپا قصد دارد برای توسعه همکاری‌هایش با ترکمنستان، بزودی نمایندگی خود در این کشور را افتتاح کند.
طاهر شیرمحمدی