نشست نافرجام بررسى پيمان منع گسترش سلاح‌هاى اتمى
۱۳۸۴ خرداد ۷, شنبه
نمايندگان حاضر در نشست در پايان، بار ديگر نسبت به پيمان يادشده اعلام وفادارى كرده و از رياست اين جلسه بطور طولانى و مفصل تمجيد به عمل آوردند. اما تشريفات معمول نتوانست بر دلسردى حاصل از گفتگوهاى بى‌ثمر پرده كشد. واقعيت آن است كه سلاح‌هاى اتمى توسعه مى‌يابند و با خود خطر بيشترى به همراه مى‌آورند.
”سر جيو دوارته“، رييس برزيلى نشست مزبور، با توجه به دلسردى ناشى از شكست مذاكرات گفت:”نتيجه‌ى گفتگوهاى ما بسيار اندك بود، چرا كه نه تنها در مورد عقد يك قرارداد به توافق نرسيديم بلكه هيچ تصميم مشتركى نيز اتخاذ نكرديم“.
از سويى روش سياستمداران برلين و نيز سكوت هيات آلمانى كه بنا به توصيه ديپلمات‌هاى برلين صورت گرفت، مورد توجه انتقادى سازمان ”گرين پيس“ قرار گرفت. يوشكا فيشر وزير خارجه آلمان در آغاز نشست، مسئله خلع سلاح را مورد توجه قرار داده و گفت:”آرزوى ما اين است كه در زمينه‌ى خلع سلاح كشورهاى داراى سلاح اتمى، گام‌هاى برزگى برداشته شود“.
سياستمداران برلين پس از شكست نشست يادشده، در تحليل نهايى خود به اجلاس بعدى در ۵ سال آينده اشاره كرده و گفتند، نشست سال جارى به هدف نرسيد. با وجود اين موضوع اصلى اين نشست همچنان در اجلاس بعدى نيز در دستور كار قرار خواهد داشت و از اهميت پيمان منع گسترش سلاح‌هاى اتمى كاسته نخواهد شد“.
سازمان ”گرين پيس“ در نيويورك با اتخاذ موضعى انتقادى اظهار داشت:”يوشكا فيشر بى‌گمان در اوايل ماه مه نطقى عالى ارائه داشت، ولى در عمل در پشت درهاى بسته هيچ كارى انجام نگرفت“.
اما در مورد دلايل شكست همايش مزبور بايد گفت كه در بين دلايل بسيارى كه مذاكرات را به شكست كشاند، عدم آمادگى و همكارى كشورهاى مختلف در رسيدن به مصالحه و نتيجه‌اى مشترك علت اصلى بود. اين در حاليست كه بسيارى از سياستمداران معتقدند كه مصر، ايران و آمريكا مقصران اصلى‌اند. چرا كه اين كشورها با مصالح خصوصى خود مانع از رسيدن به هرگونه سازشى شدند.
شايان ذكر است كه در نشست مزبور به مشاجرات اتمى ايران و كره شمالى پرداخته نشد.
نماينده كره جنوبى كه مسئله تسليح كره شمالى را از مسائل اصلى مطرح مىداند، با نگاهى به اين امر اظهار داشت:”اين نشست حتى يك بار نيز به مشكلات مبرمى مانند خطر تسليح كره شمالى نپرداخت. به همين خاطر، تنها راه باقى مانده اين است كه از كره شمالى بخواهيم بى‌درنگ بر سر ميز مذاكرات شش‌گانه‌ى اتمى بازگردد“.
در پايان بايد گفت كه در سال ۱۹۸۵ و ۱۹۹۰ ميلادى نيز نشست ويژه منع گسترش سلاح‌هاى هسته‌اى كه در زمان جنگ سرد (بين بلوك‌هاى شرق و غرب) بر پا شده بود، به فرجامى نرسيد. با وجود اين، قرارداد مزبور همچنان معتبر باقى ماند و بالاخره در ده سال پيش براى مدت نامعلومى تمديد شد.