«نظریه‌های به اصطلاح علمی در مخالفت با فوتبال زنان دیگر خریداری ندارد؟ · گپی با احمد نقوی

دویچه وله: آقای نقوی ممنون که دعوت برنامه‌ی «سرنخ» را پذیرفتید و میهمان ما هستید. دراین روزها کشور چین میزبان برگزاری پنجمین دوره از مسابقات جام جهانی فوتبال زنان است. فوتبال زنان یکصدوسیزده‌ سال قدمت دارد، اگرچه شاید یکی‌ـ دو دهه باشد که این ورزش را جدی می‌گیرند. در دهه‌های بعد از جنگ جهانی دوم هم مخالفتهای شدید از طرف پزشکان و صاحب‌نظران وجود داشت که معتقد بودند خانمها از لحاظ ساختار بدنی این قابلیت و توانایی را ندارند که فوتبال بازی کنند. حتا ادعا می‌شد که خانمها ممکن است بر اثر فوتبال‌بازی‌کردن نازا بشوند. به نظر شما این ادعاها و مخالفتها با توجه به آگاهی و اطلاعات امروز ما اصلا قابل قبول هستند؟

احمد نقوی: البته این ادعاها و این نظریه‌های علمی الان دیگر هیچ خریداری ندارند. معمولا اینطور است که در دوره‌های مختلف این ادعاها را به شکلهای مختلف می‌خواهند ثابت کنند. آنوقتها که دیگر کسی قبول نمی‌کرد، دلایل به ظاهر علمی هم می‌آوردند که مثلا نازایی و این حرفها. ولی الان دیگر کسی به‌صورت جدی به این مسئله برخورد نمی‌کند و فکر نمی‌کنم کسی، پزشکی یا صاحب‌نظری باشد که هنوز بر این نظر باشد که ورزش و به‌خصوص فوتبال که در مقایسه با ورزشهای رزمی خیلی نرمتر است، ممکن است مثلا به سلامتی زنان صدمه بزند.

دویچه وله: یکی از دلایلی هم در مخالفت با فوتبال زنان مطرح می‌شد، بعد زیباشناختی قضیه است. انگار که مثلا فوتبال‌بازی‌کردن خانمها حتا یکجوری مضحک به‌نظر می‌آید!

احمد نقوی: من فکر می‌کنم این طبیعی ا‌ست، تحمل هر چیز جدیدی برای خیلی‌ها مشکل است و به‌خصوص عرصه‌هایی هست که واقعا عرصه‌های مردانه تلقی می‌شود. مثلا همین فوتبال، یا فوتبال آمریکایی و یا چیزهای دیگر واقعا عرصه‌های مردانه است و وقتی زنان وارد این عرصه‌ها می‌شوند مقاومت خیلی جدی می‌شود و در وهله‌ی اول به نظر مسخره می‌آید. ولی در درازمدت همه اینها حل می‌شود، الان شما خودتان شاهد مسابقات جام جهانی فوتبال زنان در چین هستید، واقعا سطح‌اش هم هر روز بالاتر می‌رود و واقعا دیدنی هم هست.

دویچه‌ وله: یکی از مسایل جالب این بود که وقتی فدراسیون فوتبال آلمان فوتبال زنان را به رسمیت شناخت یکسری اعمال نفوذها هم انجام داد. به این معنی که می‌گفت مثلا خانمها اجازه ندارند ضربه‌ی سر بزنند یا بجای دوتا ۴۵دقیقه، دوتا ۳۰دقیقه باید بازی کنند. آیا به نظر شما قوانین یا قواعدی در فوتبال هست که لازم باشد آدم در مورد فوتبال زنان تغییر بدهد، وقت را کم کند، دروازه را کوچکتر کند یا امثال این؟

احمد نقوی: به نظر من نه. به این کارها اصلا احتیاجی نیست. من فکر می‌کنم، همانطور که گفتم، به مرور زمان احتیاج دارد. همان موقعی هم که در فوتبال آلمان این صحبت‌ها می‌شد، واقعا این نظر همین بود و همینطور که گفتم این نظر دید مردها هست، یعنی نظر مردها این بود که خانمها نمی‌توانند ۹۰ دقیقه بازی کنند و الان ثابت شده است که خیلی هم بهتر می‌توانند بازی کنند. و... من نمی‌دانم اگر واقعا تیم فوتبال زنان آلمان در مقابل تیم فوتبال مردان بنگلادش و یا تیم پاکستان بازی کند، کدامیک برنده می‌شود. حتما اینطور نیست که مردها می‌برند. یعنی بستگی به سطح فوتبال و جای ورزش در این کشورها دارد. من فکر نمی‌کنم به این قوانین در فوتبال زنان اصلا احتیاجی باشد.

دویچه‌وله: به نظر شما فوتبال زنان نمی‌تواند به این خاطر از فوتبال مردان جذابتر باشد که خب کمتر خشن است، خطای سنگین در آن کمتر دیده می‌شود و بازی کلاً روان‌تر انجام می‌گیرد؟

احمد نقوی: البته خود این خیلی بحث جالبی ا‌ست و در روزنامه‌های آلمان هم می‌بینیم که مفصلا به آن پرداخته می‌شود که آیا واقعا فوتبال بستگی به خصلت جنس‌ها دارد یا بستگی به سطح آن. من فکر می‌کنم اگر فوتبال کشورهای مختلف را با هم مقایسه کنید، کشورهایی مثل آلمان، سوئد و نروژ و آمریکا که سطح فوتبالشان بالاست می‌بینید که خیلی جنگنده‌تر و خشن‌تر هستند از تیم‌های دیگری مثل تیم‌های آفریقایی و آسیایی. بنابراین فکر می‌کنم این مسئله بیشتر به سطح فوتبال ربط دارد. یعنی ربطی به این ندارد که زنها حتما آرامتر و نرمتر بازی می‌کنند. فکر می‌کنم بستگی به سطح و بستگی به تعداد مسابقاتی دارد که در سال می‌دهند و همینطور بستگی به آمادگی بدنی و تغذیه دارد. این چیزها خیلی تاثیر گذارند.

دویچه ‌وله: به نظر شما فوتبال زنان در جهان به‌خصوص در دهه‌ی اخیر چه سیری را پشت سر گذاشته؟

احمد نقوی: مهمتر از همه آن است که سازماندهی شده. یعنی این چیزی که قبلا به‌صورت تک تک وجود داشت و بعنوان یک چیز تفریحی خانوادگی آخر هفته بود، الان تبدیل به سیستم سازماندهی شده و می‌بینیم که طبق معمول کشوری که از همه‌جای دنیا سیستم سازماندهی ورزشی‌اش بهتر است، آلمان، تیم فوتبال زنانش هم جزو بهترین تیم فوتبال شده است.

دویچه وله: نگاهی هم بیندازیم به فوتبال زنان در ایران. پیش از انقلاب هم ظاهرا فوتبال زنان وجود داشت، می‌توانید یک مقدار راجع به این مسئله بیشتر توضیح بدهید!

احمد نقوی: آن زمان فوتبال زنان به این شکل وجود نداشت. یک چندتا تیم فوتبال بود و تنها تیمی که من خوب یادم هست جزو یک باشگاه بود، تیم باشگاه استقلال بود، «تاج سابق» که اینها فوتبال زنان داشتند. ولی آن موقع هم اینطوری بود و زنانی که فوتبال بازی می‌کردند، یا از خویشاوندان خود فوتبالیست‌های مرد بودند یا از کسانی که دوروبر تیم‌های فوتبال بودند. یعنی به ‌صورت جدی نبود. منتها، گفتم، آنوقت‌ها خانم‌ها خیلی مشکل داشتند برای اینکه باید علیه خیلی تهمت‌ها هم می‌جنگیدند و نه فقط فوتبال. واقعا اینجوری بود و خانمهایی که فوتبال بازی می‌کردند با چشم خیلی بد به آنها نگاه می‌کردند. اصلا کلا آنموقع کسی ورزش می‌کرد اینجوری بود. من یادم هست ورزشکاران زنی که ما آنموقع داشتیم اکثر این را می‌گفتند که پدر و مادر ما رویشان نمی‌شود به در و همسایه بگویند که دختر ما بسکتبالیست یا والیبالیست و یا فوتبالیست است. یعنی یواشکی می‌رفتند تمرین، حتا قبل از انقلاب. یعنی می‌خواهم بگویم که این مسئله اصلا ربطی به مذهب و غیرمذهب ندارد. چون چیزی که الان توی ایران هم بحثش هست، همانطور که خودتان می‌دانید، با انواع واقسام سعی می‌شود که فوتبال زنان را یکجوری غیراسلامی و غیرشرعی و این چیزها جلوه بدهند، در حالیکه قبل از انقلاب هم من یادم هست که این داستانها وجود داشت. یعنی بستگی به سطح رشد جامعه دارد.

دویچه وله: الان علاقه خانمها به فوتبال در ایران افزایش پیدا کرده است. یکی از مسایل آن است بازی کردن فوتبال با پوشش اسلامی است آیا این مسئله، خطر مصدومیت را بالا نمی‌برد؟

احمد نقوی: راستش نمی‌شود دقیق گفت که مصدومیت بیشتر می‌شود یا نه. ولی چیزی که صد درصد می‌شود گفت این است که روی قابلیت‌شان تاثیر منفی می‌گذارد. یعنی من چون خودم ورزش می‌کردم و فوتبال بازی می‌کردم می‌دانم که چقدر تاثیر دارد لباسی که آدم تنش هست. ما وقتی با گرمکن یا پوششی سنگین ورزش یا فوتبال بازی می کنیم، به مراتب تحرکمان کمتر است تا وقتی که لباس مناسب داشته باشیم. ولی فکر می‌کنم برای خانمها این لباس و اینها کمترین مشکل است، مشکل اصلی قضیه همان جامعه است که این را نمی‌پذیرد و خانواده هستند که مشکل ایجاد می‌کنند، وگرنه خانمها حاضرند با همان لباسها هم بازی بکنند، ولی به شرطی که واقعا پذیرفته بشوند در جامعه و لیگ داشته باشند و توی استادیوم بتوانند بازی کنند.

دویچه‌وله: زنان فوتبالیست ایران به تازگی نایب قهرمان منطقه‌ی غرب آسیا شده‌اند، علی‌رغم همین محدودیت‌هایی که شما به آن اشاره کردید، بهرحال پیشرفت قابل توجهی داشتند. آخرین باری که تیم ملی فوتبال مردان ایران به عنوان قهرمانی آسیا دست پیدا کرد در سال ۱۹۷۶ بود، یعنی ۳۱ سال پیش. فکر می‌کنید فوتبال را به دست خانمها بسپاریم، شانس اینکه قهرمان آسیا بشویم بیشتر نیست؟

احمد نقوی: پیشنهاد بدی نیست ولی هنوز می‌شود گفت که فوتبال زنان ما از فوتبال مردان ما فاصله دارد. فوتبال مردان ایران هنوز یکی از قویترین نیروهای فوتبال آسیاست. منتها همانطور که شما گفتید، این مشکل فوتبال مردها، جنسیتی نیست، مشکل سازماندهی و فدراسیونهاست که هنوز ما نتوانسته‌ایم حل بکنیم.

مصاحبه‌گر: شهرام احدی