نقش دوگانه و دشوار روسيه در مناقشه‌ى اتمى ايران
۱۳۸۵ آبان ۲۱, یکشنبه
تصادى خود به توافق با آمريكا نيز نيازمند است، آيا قادر به اين كار خواهد بود؟
نماينده‌ى ارشد ايران در مذاكرات اتمى، على لاريجانى، كه براى جلب حمايت روسيه به مسكو سفر كرده بود پس از ديدار و گفتگو با رئيس جمهورى روسيه، به تهران بازگشت. وى در بدو ورودش در فرودگاه مهرآباد در جمع خبرنگاران نسبت به تصويب قطعنامه عليه ايران در شورای امنيت هشدار داد و گفت: ”هرگونه صدور قطعنامه عليه ما از سنخ آنچه كه در حال حاضر مطرح است به معناى تغيير مسير حل و فصل مسئله‌ى هسته‌‌اى است.”
آقای لاريجانی در پاسخ به اين پرسش كه روسيه براى ايران چكار خواهد كرد، گفت: ”ايشان گفتند كه همه‌ى تلاششان اين است كه مسئله‌ى هسته‌‌اى ايران از طريق مذاكره حل شود.”
سرگئى لاوروف، وزير امور خارجهى روسيه نيز ديروز اعلام كرد كه طى روزهاى آينده تماس‌هايى ميان پنج كشور عضو دائمى شوراى امنيت و آلمان برقرار شده و در اين باره صحبت خواهد شد.
هرچند كه دولتمردان ايران مدام اظهار مى‌دارند كه تحريم عليه ايران هيچ‌گونه تأثيرى بر اقتصاد كشور و زندگى مردم نخواهد داشت، ولى به نظر مى‌آيد كه اين اظهارات تبليغاتی بيش برای دلگرم‌كردن مردم نباشد. از نظر كارشناسان اقتصادى، تحريم ايران كه مدتهاست عملاً آغاز شده، تأثيرات بسيار منفى بر اقتصاد كشور برجای خواهد گذاشت.
بنابراين مقامات ايرانى با تمام قوا در تلاش‌اند تا از صدور قطعنامه عليه ايران جلوگيرى كنند. ولى چنين امرى بنظر بسيار دشوار می‌رسد، زيرا كه ايران به هيچ‌وجه حاضر نيست حتا يك گام در جهت سازش و توافق بردارد. ايرانى‌ها وقتى از مذاكره و اينكه بايد با گفتگو مشكل را حل كرد، سخن می‌گويند، به اين معنا نيست كه هر يك از طرفين از مواضع سرسخت خود گامی به عقب بگذارد و به طرف مقابل امتيازهايى بدهد. دستكم در هفته‌های اخير از نظر مقام‌های ايرانى مذاكره عملاً بدان معناست كه طرف مقابل، مواضع ايران را بپذيرد.
علاوه‌براين، سخنگوى وزارت خارجهى ايران، محمدعلى حسينى در كنفرانس مطبوعاتى روز يكشنبه‌ى خود به صراحت اعلام مى‌دارد كه ايران تا پايان سال خورشيدى حدود ۳ هزار سانتريفوژ را براى غنى‌سازى گسترده‌ى صنعتى بكار خواهد انداخت. از اين رو دشوار بتوان تصور كرد كه تلاش ولاديمير پوتين براى تغيير مسير پرونده ايران در شوراى امنيت، از تحريم به مذاكره، مؤثر افتد.
دولت روسيه نيز مانند هر دولتى ديگر، الويت را در درجه نخست براى حفظ و گسترش منافع ملى و اقتصادى كشورش می‌دهد. منافع درازمدت روسيه در همراهى و توافق با ايالات متحده‌ى آمريكا است. به همين دليل هم هست كه روسيه مدتهاست برای جلب موافقت آمريكا برای عضويت در سازمان تجارت جهانى تلاش می‌كند و اگر اين مقصود حاصل شود و روسيه در ازای آن ملزم به همراهی با آمريكا در شورای امنيت عليه ايران گردد، به احتمال بسيار اين كار را خواهد كرد.
داود خدابخش