نمايشگاه “هر كس يك بيگانه است، تقريباً در همه جا”

اروپا از هزاران سال پيش محل عبور انسانها از قاره اى به قاره ديگر بوده است. همواره در طول تاريخ پيش آمده كه انسانهاى زيادى ميهن خود را ترك كرده و در كشور ديگر سكنى گزيده اند، در راه بدست آوردن خوشبختى و يا گريز از جنگ، فقر ويا حتى كنجكاوى براى يك زندگى جديد.

موضوع برخورد با بيگانه، يك مسئله پايه اى در تاريخ اروپاست. اين بحث از صدهاسال پيش شروع شده و به شكل مذاكرات كشورهاى اروپايى درباره سياست پناهندگى مشترك جديدشان ادامه مى يابد. با حمايت اتحاديه اروپا، هشت موزه از كشورهاى مختلف اروپايى به سرپرستى موزه خانه تاريخ شهر بن، نمايشگاه سيارى را تدارك ديده اند كه به اين موضوع پرداخته است.

آنيا سيسوسكى Anja Cysewki ازاين نمايشگاه ديدن كرده و مى گويد: “صدها سال است كه انسانها در اروپا در حركت هستند. آنها به جلو مى روند، مهاجرت مى كنند و در گريز هستند. داستان سفر اين انسانها به همان اندازه متفاوت است كه انگيزه مهاجرتشان”.
تنى چند از آنها سرگذشت خود را در نمايشگاه » هر كس يك بيگانه است _ تفريباً در همه جا« بيان كرده اند. ۲۰۰ داستان مختلف مرورى است بر اين مسئله از يونان قديم تا به بحث پناهندگى جديد.

هانو سواد Hanno Sowade به همراه ۸ همكار اروپايى ديگرش اين نمايشگاه را تهيه كرده است. او مى گويد: “براى من جالب بود كه بعضى از پديده هاى تاريخى دوباره تكرار مى شوند. انسان در محل بيگانه خوشبختى خودرا جستجو مى كند. اين مسئله اشست از قديم تا به امروز، از مهاجران قرن ۱۹ دانماركى تا به اصطلاح كارگران مهمان كه براى كار به آلمان آمدند و يا شايد كارگران ايتاليايى كه حدود صد سال پيش به سوئيس مهاجرت كردند”.

تمام اين داستانهاى تاريخى در نمايشگاه بن با مدارك لازم و زنده با دقت جمع آورى شده اند. در اين نمايشگاه به اصطلاح » بيگانه« خود نيز به گفتگو آمده است. در فيلم هاى ويديويى با كارگران ايتاليايى، پرتقالى، كراسى و اسپانيايى در اين باره صحبت شده كه چرا آنها به آلمان مهاجرت كرده اند.

اين نمايشگاه محصول جمعى ۸ كشور اروپايى است و در آن هر كشور از ديد خود به مسئله بيگانه بودن پرداخته است. موزه تاريخ ملى آتن مسئله رانده شدن يونانى ها را از كشور خود در جنگ جهانى اول مطرح كرده ، موزه آمستردام تعريف كرده كه چطور شاهزاده آلمانى تبار هلندى از يك بيگانه مورد تنفر، به يك فرد از خانواده سلطنتى تبديل شد. و چطور صنعت ساعت سازى توسط پروتستانهاى فرارى از فرانسه به سوئيس آمد. گاهى آنچه كه زمانى بيگانه محسوب مى شد به بخش اصلى فرهنگ ملى تبديل مى شود.

اين نمايشگاه به مسئله ترس از بيگانه هم مى پردازد و از دلتنگى و غربت انسانهايى صحبت مى كند كه در تبعيد زندگى كرده اند. در اين باره است كه در بسيارى از كشورهاى اروپايى از فراريانى گفتگو مى شود كه در جنگ جهانى دوم از حكومت ترور و جنايت گريختند.
اين نمايشگاه مانند موضوع آن سيار است و در سفر سه ساله خود در بسيارى از كشورهاى اروپايى نشان داده مى شود. بعد از بن، شهرهاى آمستردام و لوكزامبورگ و زوريخ ميزبانان اين نمايشگاه خواهند بود.