نمایشگاه عکسهای مجموعه دیدنی التون جان در لندن
۱۳۹۵ آبان ۲۴, دوشنبه
در خانه سر التون جان در آتلانتا قاب‌‌های دور طلایی کنار هم روی دیوار نصب شده‌اند. این قاب‌ها دربرگیرنده عکس‌هایی متعلق به دهه ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۰ میلادی هستند که به هنر عکاسان نامداری مانند مان ری، آندره کرتس یا الکساندر رودچنکو تعلق دارند.
این قاب‌عکس‌های باارزش در همه جای این خانه ۱۶۰۰ متری، از راهرو، اتاق نشیمن تا اتاق خواب روی دیوارها خودنمایی می‌کنند. التون جان خود در مصاحبه‌ای گفته است که او در اصل به فضای زیادی برای زندگی کردن احتیاج ندارد، بلکه: «من فقط برای آویزان کردن عکس‌هایم فضا می‌خواهم.»
این مصاحبه بخشی از ویدیویی است که موزه مشهور "تیت مدرن" شهر لندن اینک روی وبسایت خود منتشر کرده است.
مجموعه شخصی این خواننده سرشناس بریتانیایی و همسرش دیوید فرنیش، در برگیرنده‌ی ۸۰۰۰ قطعه عکس است. "موزه تیت مدرن" هم اینک نزدیک به ۲۰۰ عکس از این مجموعه را که حاصل کار ۷۰ هنرمند است، به نمایش گذاشته است.
این نمایشگاه نه تنها آثار این هنرمندان نامدار را در معرض تماشا قرار داده، بلکه بخش مهمی از تاریخ هنر عکاسی را نیز مستند کرده است.
عکاسی مدرن
در دهه ۱۹۲۰ میلادی بحث‌های داغی در آمریکا بر سر عکاسی درگرفت. برخی بر این باور بودند که عکاسی تنها ابزاری فنی برای به تصویر کشیدن واقعیت است و برخی دیگر این عقیده را داشتند که عکاسی را باید گونه‌ای از شیوه بیان هنری دید. برخی از هنرمندان در همان زمان عکاسی را به چشم ابزاری خلاقانه می‌نگریستند.
این هنرمندان با انتخاب زاویه‌های مختلف، استفاده از افکت‌های ویژه یا ظاهر کردن عکس یا بازی نور و سایه دست به آزمایش‌هایی خلاقانه زدند.
مان ری (Man Ray) یکی از همین هنرمندان نوگرا و جسور بود. این هنرمند آمریکایی به خاطر تحولی که در تکنیک فتوگرام در عکاسی خلق کرد، مورد توجه قرار گرفت. مان ری بعدها این تکنیک را "ریوگراف" نامگذاری کرد.
در این شیوه او اشیاء را روی کاغذ عکاسی حساس به نور قرار می‌داد و از اطراف به آن نور می‌تاباند. این روش "عکاسی بدون دوربین" بعدها میان هنرمندان مکتب‌های دادائیسم و سوررئالیسم طرفداران زیادی پیدا کرد. ژان کوکتو، شاعر و فیلمساز فرانسوی به همین خاطر به مان ری "شاعر عکاسخانه تاریک" لقب داده بود.
بسیاری از آثار مان ری در مجموعه شخصی التون جان هستند. التون جان درباره او می‌گوید: «من عاشق این هستم که دور و برم پس از عکسهای زیبا باشد. من درحالی در تختخوابم به خواب می‌رود که عکس ’سیاه و سفید‘ مان ری بالای سرم آویخته است و این واقعا باحال است.»
بال پرواز قدرت تخیل
علاقه التون جان به جمع‌آوری عکسهای هنری از سال ۱۹۹۰ شروع شد. او به تازگی اعتیاد به مواد مخدر و الکل را کنار گذاشته بود: «سال ۱۹۹۰ به اصطلاح پاک بودم. سال ۱۹۸۹ به جز ۴ عکس، بقیه را در حراج ساتبی فروخته بودم.»
رهایی از اعتیاد یک شروع تازه برای این خواننده بود. او در جریان سفری به فرانسه از یک جشنواره عکاسی دیدن کرد و در آنجا عکسهای ایروینگ پن، عکاس معروف آمریکایی او را چنان به وجد آورد که درجا ۱۲ قطعه را خرید.
این ۱۲ عکس پایه اولیه مجموعه شخصی التون جان شدند که هم اینک به عنوان یکی از باارزش‌ترین مجموعه‌های خصوصی در زمینه عکاسی در جهان به شمار می‌روند. او خود می‌گوید: «عکس عین کتاب خواندن است: قوه تخیل‌ات به جنبش در می‌آید و از خودت می‌پرسی: چه اتفاقی افتاد وقتی این عکس گرفته شد.»
عکسهای مورد علاقه التون جان
عکس "مرد شناگر" (Swimming Man) اثر آندره کرتس یکی از عکسهای مجموعه شخصی التون جان است. کرتس این عکس را در سال ۱۹۱۷ انداخت. مردی که در حال شنا دیده می‌شود برادر اوست. این عکس به گفته التون جان قدیمی‌ترین عکس این مجموعه به شمار می‌رود.
التون جان عکس‌هایی را برای مجموعه‌اش انتخاب کرده که به نوعی احساسات او را مخاطب قرار داده‌اند. عکسهای ایروینگ پن همیشه جزو این عکس‌ها بوده‌اند. در نمایشگاه تیت مدرن ۶ پرتره از التون جان نیز دیده می‌شوند که توسط ایروینگ پن عکاسی شده‌اند.
التون جان خاطره این عکس‌ها را چنین به یاد می‌آورد: «در ابتدا ما با هم نشستیم و در مورد عکاسی و زندگی‌اش حرف زدیم.» بعد از آن التون جان در برابر دوربین پن قرار گرفت. پن با حرکت دادن آرام دوربین باعث شده که تصویر و صورت سوژه حالتی کشیده پیدا کنند. التون جان می‌گوید: «من یک آدم معمولی نیستم. این عکس‌ها حالت گریز از مرکز زندگی مرا نشان می‌دهند و برای همین عاشق آنها هستم.»
نمایشگاه عکسهای مجموعه التون جان در موزه تیت مدرن لندن تا ۷ مه ۲۰۱۷ برپاست و التون جان تا آن زمان باید با جاهای خالی قاب‌ها روی دیوارهای خانه‌اش کنار بیاید.