نپال، مبارزه ى طولانى مائوئيست ها با سطنت طلبان حاكم

”دير وقت بود. ما همه خواب بوديم. يه دفعه سربازا ريختند تو خونه. پسرم رو از رختخواب بيرون كشيدند و در حالى كه كتكش مى زدند، با خودشون بردند. ما گريه مى كرديم و دنبالشون مى رفتيم. التماس مى كرديم و فرياد مى كشيديم: ”ولش كنيد، نكشيدش، بذاريد زندگى كنه.” اونا اما جلوى چشم ما، يه تير توى سر پسرم خالى كردند. بعد هم دو تا گلوله ى ديگه. چى كار مى تونستيم بكنيم. جسد پسرم رو با خودشون بردند. تا حالا هيچ خبرى از محل دفنش ندارم. شايد انداختنش توى رودخونه.”

رامكومارى، زنى ۶۰ ساله است و در دهى كوچك، در ميان كوه هاى غرب نپال زندگى مى كند. مقامات دولتى به پسرش مشكوك شدند و فكر كردند كه او با شورشيان همكارى مى كند. رامكومارى مى گويد، بسيارى از خانواده هاى آن حوالى سرنوشتى شبيه به او دارند.

در روستاها همه روزه جوانان بسيارى، از طرف نيروهاى دولتى و يا توسط گلوله ى مائوئيست ها كشته مى شوند. حدود ده سال است كه شورشيان مائوئيست به جنگى پارتيزانى عليه حكومت نپال دست زده اند كه نتيجه اش ده ها هزار كشته است.

نپال از فقيرترين كشورهاى جهان است. بيشتر ۲۳ ميليون شهروند اين كشور در كوه ها زندگى مى كنند و با فقر مطلق دست به گريبانند. سلطه ى سدها ساله ى فئوداليسم و خان هاى منطقه بر روستائيان، تاثيرات عميقى در زندگى مردم اين كشور برجاى گذارده است.

فئوداليسم اگرچه در سال ۲۰۰۰ ميلادى رسما ملغى اعلام شد، اما دهقانان، از همان زمان مجبور شدند زمين هاى كشاورزى را اجاره كنند، چون دولت حاضر نيست به روستائيان كمكى كند، آنها مجبورند وام هايى با سود بسيار كلان از شركت هاى خصوصى بگيرند. بسيارى از آنها در پايان موعد، قادر به پرداخت وام هاى گرفته شده نيستند. شورشيان مائوئيست هم از همين مشكلات كشاورزان استفاده مى كنند و به تبليغ براى اهداف خود مى پردازند. آنها خواستار سرنگونى رژيم سلطنتى در نپال هستند.

رژيم سلطنتى نپال خبرنگارانى كه گزارش هاى انتقادى از اوضاع اين كشور منتشر مى كنند و همچنين فعالان حقوق بشر را همدستِ شورشيان مائوئيست مى داند و به همين جهت به تعقيب آنها اقدام مى كند. روكايا، رئيس سازمان مدافعان حقوق بشر در نپال است. او فعاليت هاى انسان دوستانه را در كشور بسيار دشوار مى داند و از عاقبت كارش بيمناك است و مى گويد:

”معلومه كه من هم مى ترسم. خب، من فعاليت هايى جهت برقرارى حقوق بشر در كشور مى كنم و به نارسايى هاى موجود در اين مورد انتقاد مى كنم. اين فعاليت هاى من مى تونند برام خطرناك باشند. از طرفى با مائوئيست ها طرفم كه مردم رو مى دزدند، يا به قتل مى رسونند و از طرف ديگه ارتش قرار داره كه جووناى بيگناه رو دستگير مى كنه. يا اين كه مردم همين طورى گم مى شند و ديگه هيچ كس از سرنوشت شون اطلاعى به دست نمى ياره. بايد بگم كه هيچ كس توى نپال امنيت نداره.”

مائوئيست ها تا كنون ۸۰ درصد مناطق روستايى كشور را تحت كنترل خود در آورده اند. كادرهاى مائوئيست در هند پنهانند و از آنجا به برنامه ريزى هاى وسيع مسلحانه دست مى زنند. يكى از مناطق آزاد شده توسط مائوئيست ها، در ميان كوه هاى مرتفع، ”ساليسبار” نام دارد كه مائوئيست ها نام آن را سرزمين مائو نهاده اند. براى رسيدن به اين منطقه بايد پاى پياده و يا به كمك خر و قاطر رفت. در ساليسبار نه برق است و نه آب لوله كشي. در دو طرف جاده، مزارع برنج خودنمايى مى كنند و همه جا را سكوتى سهمگين فرا گرفته است. اصلا به نظر نمى رسد كه در اين منطقه، شورشيان دست به مبارزه اى مسلحانه عليه دولت نپال زده باشند.

بعد از ساعت ها پياده روى سرانجام روكوم، ايالتى كه تحت كنترل مائوئيست هاست به چشم مى آيد. مردم با خوشرويى به استقبال مى آيند. خوشحالند كه خبرنگاران خارجى آمده اند تا در موردشان در روزنامه هاى كشورهاى ديگر بنويسند. مى گويند هفته گذشته سربازان به جستجوى مائوئيست ها آمده بودند.

يكى از سخنگويان حزب كمونيست نپال در كلبه اى به تشريح اوضاع مى پردازد. او كيم نام دارد و ۲۳ ساله است. سه سال است كه به گروه هاى مائوئيست ملحق شده. مى گويد:

”من با چشماى خودم ديدم كه سربازاى ارتش، به دهكده ى ما ريختند و مردم بيگناه رو جلوى چشم همه به قتل رسوندند. من با چشماى خودم ديدم كه اونا به زنها و دختراى ده تجاوز كردند. از همون زمان بود كه برام كاملا مشخص شد، من بايد با اونا مبارزه كنم ، تا حق خودم و حق هموطنام رو بگيرم. توى كشور ما بى عدالتى و فقر بى داد مى كنه، بايد كارى كرد و اين شرايط رو تغيير داد.”

كيم هم مثل ۱۵ هزار پارتيزان ِ مسلحى ست كه در نپال عليه دولت مركزى به مبارزه اى مسلحانه دست زده اند. بيشتر آنها زنان و مردان جوانى هستند، از خانواده هايى فقير. آنها به ارتش خلق نپال كه در دست كمونيست هاست روى آورده اند. موافق تعاليم مائو، آنها نيز مى خواهند ابتدا روستاها را تسخير كنند و سپس از آنجا به شهرها و در انتها به پايتخت حمله كنند. كمك مالى از جمهورى خلق چين به آنها نمى رسد.

مائوئيست هاى نپال هزينه هاى مالى خود را از طريق حمله به بانك ها و گرفتن ماليات هاى اجبارى از مردم فقير تامين مى كنند. و اسلحه ى آنها نيز از طريق حمله به پادگان هاى نظامى تامين مى شود. كيم در اين مورد مى گويد:

” ما نمى ترسيم، اگرچه دولت آمريكا به رژيم نپال اسلحه و هلى كوپتر مى ده. اونا با وجود مدرن ترين سلاح ها، نمى تونن ما رو از بين ببرن. ما اين رژيم كهنه و پوسيده رو سرنگون مى كنيم. ما به انقلاب احتياج داريم و برا همين هم مى جنگيم.”

پارتيزان هاى مائوئيست در روستاها به تبليغ مى پردازند، اما آنچه مردم روستا ها را به جانب آنها مى كشاند، نه اعتقاد به اهداف آنها، كه بى عدالتى در جامعه و بى هدفى وسردرگمى جوانان كشور است كه هيچ آينده اى براى خود در نپال متصور نيستند. مائوئيست ها از مردم روستاها مى خواهند از هر خانوارى يك نفر را به ارتش خلق اعزام دارند، تا اين افراد براى تحقق آمال مائوئيست ها بجنگند. در چنين شرايطى خانوارى كه با خواست آنها مخالفت ورزد، خائن به حساب مى آيد و به شديدترين وجهى مجازات مى شود.

مائوئيست ها در منطقه تحت نفوذ خود، مصرف مشروبات الكلى و سيستم طبقاتى – شغلى ِ كاستى را ممنوع اعلام كرده اند. بايد گفت كه سيستم طبقاتى – شغلى ِ كاستى در سال ۱۹۶۲ميلادى رسما در كشور ممنوع اعلام شد، اما همچنان در كشور ِ هندو مذهبِ نپال اين سيستم به اجرا در مى آيد.

مردى جوان كه به يكى از كاست هاى فقير تعلق دارد و اكنون به خاطر سلطه مائوئيست ها با ديگران برابر گشته، در وصف مائوئيست ها مى گويد:

”پيش مائوئيست ها ديگه طبقات بالا و پائين وجود نداره. همه با هم برابرند، چه فقير و چه غني. اونا اگه گرسنه بشند و چيزى براى خوردن نداشته باشند، به مزرعه ثروتمندا دستبرد مى زنند و اونچه به دست ميارن، بين همه تقسيم مى كنند.”

دولت آمريكا و بريتانيا ۷۰ ميليون دلار در اختيار رژيم نپال قرارداده اند تا در جهت اقدامات ضدتروريستى مصرف كند. و روكايا، كه براى تحقق حقوق بشر در نپال مبارزه مى كند مى گويد:

”سازمان ملل متحد بايد شرايطى كه باعث بوجود اومدن ِ جنبش مائوئيستى مى شه رو، مورد تحقيق بيشترقرار بده. بايد با افراد اين جنبش گفتگو كرد و خواستِ اونها رو در صورت انسانى بودن قبول كرد. همه گروه ها بايد دور ميز مذاكره بشينن و خواست هاشون رو بگن و راه حلى مسالمت آميز براى آينده نپال پيدا كنند.”

اين در حالى ست كه پادشاه نپال گيانندرا بير بيكرام در ماه مه سال ۲۰۰۲ مجلس اين كشور را منحل اعلام كرد و خود همه ى قدرت را در اختيار گرفت و حاضر نيست به هيچ وجه با مائوئيست ها به مذاكره بپردازد.