نگاهى اجمالى به ترورهاى اخير در تركيه

با توجه به اين وحشت و نگرانى عمومى است كه رهبران كشور يعنى احمد نجدت سه زر رئيس جمهور، رجب طيب اردوغان نخست وزير و فرمانده ارتش حلمى اوزكوك،سعى در آرام كردن مردم دارند و اعلام كرده اند كه دست شبكه القاعده در پس اين عمليات است،نه دست گروههاى بنيادگراى اسلامى ترك كه به يقين قادر به چنين عمليات خشونت آميز وسيعى نيستند.

تروريستها نست شنبه قبل، كنيسه هاى يهوديان را هدف قرار دادند و ديروز مواضع متعلق به انگليسى ها را. در مورد كليميان در تركيه بايست گفت كه آنها از صدها سال قبل تا به حال با مسلمانان در صلح و صفا زندگى كرده و مشكلى ندارند و انگلستان هم متعلق به آندسته از كشورهاى اروپايى است كه به همراه آلمان،از ورود تركيه به اتحاديه اروپا استقبال ميكند.
آيا تروريستها خواسته اند با اين اقدام ها در روند پيوستن تركيه به اروپا و ارزش ها و موازين اروپايى خللى وارد كنند؟ يا مسئله ديگرى هم ميتواند به عنوان احتمال درنظر گرفته شود و آن اينكه مناسبات حسنه سياسى و نظامى بين تركيه و اسراييل موجب برانگيختن بنيادگرايان اسلامى به اجراى چنين نقشه هايى شده؟ بهر حال ميتوان انگيزه تروريستها را در غربگرايى دولت تركيه و پيش از همه سمت گيرى آمريكايى سياست دولت جستجو كرد. آن هم در حاليكه دولت تركيه ابتدا عليه جنك با عراق موضعگيرى كرد اما بعد حتى كار همراهى با آمريكا را تا به آنجا پيش برد كه در كنار نيروهاى متحد انگليس و آمريكا، تعهد اعزام سرباز به عراق را پذيرفت.

با حوادث جارى بايد قبول كرد كه ثبات داخلى و موازين متكى به جدايى دين از دولت كه در قانون اساسى تركيه تصريح شده، به خطر افتاده و از سوى ديگر پيشرفت در عرصه هاى مربوط به مسائل انسانى و حقوق اقليت ها و نيز روند مردم سالارى كه جزو شروط ورود به اتحاديه اروپا هستند، با حملات اخير دچار اختلال جدى خواهد شد.

در چنين وضعيتى، رهبرى دولت و ارتش در تركيه اعلام كرده اند كه تصميماتى جدى عليه تروريسم خواهند گرفت هر چند هنوز كاملا مشخص نيست كه منظور از تدابير جدى چيست؟ اما قرار است شوراى امنيت ملى اين كشور كه زير نظر رئيس جمهور اداره ميشود در باره اين تدابير جلسات مشورتى ترتيب دهد.

به نظر ميرسد با وجوديكه دولت تركيه تلاش بسيار در مهار اسلامگرايان افراطى داشته آنها توانسته باشند حمايت هايى تداركاتى از شبكه هاى تروريستى بين المللى كسب كرده باشند.كنترل مرزهاى سوريه، عراق و ايران به عنوان گذرگاههاى تامين اين حمايت ها به شمار ميروند زياد آسان نيست و ميتوان احتمال داد كه مواد منفجره اين حملات از شمال عراق به دست آنها رسيده باشد.

در اين ميان سرفرماندهى ارتش تركيه در بيانيه اى خطاب به مردم اعلام داشت كه نيروهاى مسلح اين كشورمانند هميشه آماده انجام وظايف خود براى حراست از وحدت، ملت و جمهورى تركيه هستند. با اينوصف هنوز روشن نيست منظور از اتخاذ تدابير شديد عليه افراط گرايان چيست؟ و در همين ارتباط سنديكاها و نهاد هاى اجتماعى تركيه قصد دارند دست به تظاهراتى اعتراضى بزنند زيرا معتقدند كه اقدام هاى راديكال و شديد، به معناى بازگشت به نقض شديد حقوق بشر خواهد بود و جامعه تركيه را در جهان منزوى خواهد كرد.