نگاهى به كشتار اتمى هيروشيما و جاه طلبى‌هاى اتمى جهان
۱۳۸۴ مرداد ۱۵, شنبه
شصت سال پيش، در ششم اوت سال ۱۹۴۵ ميلادى، يك جنگنده بمب افكن آمريكايى بر فراز شهر هيروشيماى ژاپن به پرواز درآمد و اين شهر را با بمب اتمى ويران كرد. سه روز بعد از اين واقعه آمريكا يك بمب اتمى ديگر را به روى شهر ناكازاكى پرتاب كرد. ۲۴۰ هزار ژاپنى بر اثر اين نخستين انفجارهاى اتمى در جهان جان باختند و اين همه در حالى بود كه چهار روز پس از آن دولت ژاپن جنگ را تمام يافته اعلام كرد.
بدين ترتيب خطر سلاحهاى اتمى از قوه به فعل در آمد و پنج قدرت اتمى آن زمان در تكاپو براى رستن از اين خطر در سال ۱۹۶۸ ميلادى گرد هم آمدند. حاصل اين گردهمايى انعقاد قرار داد «ان پى تى» يا همان قرارداد منع توليد و گسترش سلاحهاى هسته‌اى بود. مطابق قرارداد يادشده اين كشورها متعهد شدند كه تكنولوژى و موادى را كه به ساخت سلاح اتمى مى‌‌‌انجامد، به ديگر كشورها نفروشند. ۱۹۰ كشور در نوشتن و تشريك مساعى بر سر اين قرارداد همكارى كردند و از اين تعداد حدود ۱۵۰ كشور آن را به امضاء رساندند.
پس از آن به منظور كنترل پايبندى كشورها به اين قرارداد آژانس بين‌المللى انرژى اتمى بنيانگزارى شد. به منظور كنترل بيشتر در سال ۱۹۹۷ ميلادى يك پروتكل الحاقى به اين قرارداد افزوده شد كه به آژانس اجازه مى‌دهد هر زمانيكه بخواهد و بدون اطلاع قبلى تاسيسات اتمى كشورها را مورد كنترل قرار دهد. يكى از كشورهاى امضاء كننده‌ى اين پروتكل ايران است.
در بدو امر به نظر مى‌رسيد كه اين تمهيدات مؤثرند و مى‌توانند خطر گسترش سلاحهاى اتمى را مهار كنند. اما واقعيت گوياى نقاط ضعف بيشمارى بود. امروز به غير از قدرت‌هاى رسمى اتمى، شاهد قدرت‌هاى غير رسمى هسته‌اى و نيز كشورهايى هستيم كه مظنون به برخوردارى از بمب اتمى‌اند. همچنين كشورهاى بسيارى در تلاشند كه روزى به قدرت‌هاى اتمى تبديل شوند.
اسراييل از جمله كشورهايى است كه هرگز به پيمان يادشده نپيوست و با وجود اينكه رسما ساخت سلاح اتمى را تكذيب مى‌كرد، اما در عمل به اين كار مبادرت ورزيد. هند و پاكستان نيز از جمله كشورهايى‌اند كه از نقاط ضعف كنترل اتمى سوء استفاده كرده و به قدرت‌هاى هسته‌اى تبديل شدند. پس از آنكه در سال ۱۹۷۴ معلوم شد كه هند سلاح اتمى در اختيار دارد، پاكستان نيز اذعان كرد كه از بقول خود ”بمب اسلامى“ يا همان سلاح اتمى برخوردار است.
اين در حاليست كه مشكلات اتمى كره شمالى و ايران با وجود تلاش‌هاى بين‌المللى هنوز حل و فصل نشده‌اند و فرجامى نامعلوم دارند. چندى است كه آمريكا به خصوص پس از اشغال كشورهاى همسايه ايران درگير مشكل اتمى اين كشور است، اما تفاوت اينجاست كه ايران برخلاف پاكستان بمب اتمى را ”بمب غير اسلامى“ مى خواند و مدعى است كه تنها اهدافى صلح آميز را دنبال مى‌كند. ايران مدعى است كه به پيمان «ان پى تى» متعهد است و با تحقيق بازرسان بين‌المللى هم مخالفتى ندارد. معهذا از فشار آمريكا و اسراييل كاسته نشده و هنوز مشكل ايران با گذشت دو سال مذاكره با كشورهاى اروپايى، از مباحث داغ روز محسوب مى‌شود.
اين در حاليست كه برخى كشورها مانند ليبى و مصر از جاه طلبى‌هاى اتمى خود چشم پوشى كرده‌اند. با اين همه هيچ تضمينى وجود ندارد كه شوق برخوردارى از اين سلاح‌ها در اينجا و آنجاى جهان سر برنكشد. تا زمانى كه كشورهايى مانند پاكستان و جمهورى‌هاى وابسته به شوروى سابق افزار و تكنولوژى لازم در توليد اينگونه سلاح‌ها را مى فروشند، كابوس انفجار بمب‌هاى اتمى همواره وجود خواهد داشت.