نگاهی به اوضاع اقتصادی کوزوو
۱۳۸۶ بهمن ۲۶, جمعه
در پایان روند یک ساله‌ای که کوزوو برای تعیین وضعیت خود پیموده است، این سرزمین باید عضو اتحادیه اروپا شود. اما با توجه به معیارهای سخت اقتصادی، این هدف در چشم اندازی دور قرار دارد. درآمد سرانه مردم حدود ۱۱۰۰ دلار تخمین زده می‌شود.
تولید ناخالص ملی کوزوو برابر با اتیوپی یا سومالی است. یعنی ده بار کمتر از بلغارستان یا رومانی به عنوان تازه‌ترین کشورهای عضو اتحادیه اروپا. در برابر، میزان زاد و ولد به شدت بالا است. یک سوم جمعیت تقریبا دو میلیونی منطقه را کودکان زیر ۱۴ ساله تشکیل می‌دهند و متقاضیان کار همواره بیشتر می‌شوند. "بهلول بگای"، کارشناس علوم سیاسی در باره وضعیت اقتصادی مردم کوزوو می گوید:
«۵۰ درصد مردم از سوء تغذیه رنج می‌برند و ۱۵ درصد جمعیت چیزی برای خوردن ندارند. ۳۳۰ هزار نفر کار پیدا نمی‌کنند و ۷۵ هزار بازنشسته و ۲۵ هزار آموزگار از وضعیت خود ناراضی هستند».
بزرگترین کارفرمای کوزوو تشکیلات اداری است و بالاترین حقوق را ماموران سازمان‌های بین‌المللی دریافت می‌کنند. بخش خصوصی عمدتا از واحدهای کوچکی تشکیل شده است که بین دو تا سه نفر را با دستمزد پائين به کار گرفته‌اند.
سایرین، یا به "کار سیاه" مشغولند و یا به پولی وابسته‌اند که بستگان مقیم خارج آن‌ها برایشان می‌فرستند. حدود ۳۵۰ هزار شهروند کوزوو در آمریکا، آلمان، سویس یا سایر کشورهای صنعتی به کار اشتغال دارند. آن‌ها بخش عمده درآمد خود را به زادگاهشان می‌فرستند.
"ابراهیم رچپی" کارشناس اقتصادی، میزان این تزریق مالی را حدود ۴۵۰ میلیون یورو در سال تخمین می‌زند و می‌افزاید:
«این برابر با ۵۰ درصد کل بودجه است. من نمی دانم بدون این منبع مالی، ما چگونه باید به حیات خود ادامه بدهیم، زیرا وارداتمان یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو و صادراتمان کمتر از ۱۵۰ میلیون یورو است. تنها شانس، سرمایه‌‌گذاری‌های خارجی و گشایش مرزها و بازار است».
اروپای غربی برای جلوگیری از این مهاجرت اقتصادی، می‌کوشد در کوزوو سرمایه‌گذاری‌کند. اتحادیه اروپا نیروی کار ارزان و مالیات پائین را به همان نسبت مهم می‌داند که گنج‌های زیرزمینی کوزوو را. این ایالت دارای ۲۰ میلیارد تن سرب و سینک، حدود ۱۵ میلیارد تن ذغال سنگ و به همین میزان نیکل است.
کنسرن انرژی کوزوو در حال حاضر روزانه تنها ۸۰۰ مگاوات برق تولید می‌کند. اما مصرف خود ایالت روزانه هزار مگاوات است. توان مالی ضعیف مردم مانع از آن می‌شود که بتوان برق را از کشورهای همسایه خرید. به همین دلیل برق سهمیه‌بندی شده است.
اما قرار است در سال جاری ایجاد سومین نیروگاه ذغال‌سوز به مناقصه بین‌المللی گذاشته شود. "نظیر سینانین"، سخنگوی کنسرن انرژی در این مورد اظهار می‌دارد:
«نیروگاه قدیمی کوزوو" آ"، که در دهه ۶۰ ساخته شده، باید تا هفت سال دیگر در شبکه باقی بماند. نیروگاه کوزوو"ب"، باید تا سال ۲۰۲۴ قابل بهره‌برداری باشد. کوزوو به شکرانه ذخائر ذغال خود می‌تواند صادرکننده برق باشد. این را، نیروگاه کوزوو "ث" ممکن خواهد ساخت. این نیروگاه تا سال ۲۰۱۴ با روزانه ۲هزار و یکصد مگاوات ظرفیت مورد بهره برداری قرار می گیرد».
اکثریت آلبانیائی کنترلی بر منابع شمال ایالت که صرب‌ها ساکن آن هستند ندارد. صربستان در کنار مقدونیه و کروآسی، مهمترین شریک تجاری این سرزمین است. در صورت اعلام استقلال کوزوو، تحریم اقتصادی صربستان می تواند سبب دست کم ده درصد افزایش قیمت‌ها شود. قیمت‌ها، هم اکنون نیز به سطح اتحادیه اروپا رسیده اند و رسما با یورو پرداخت می‌شوند.