نگاه لندن به انتخابات ايران: يك «گيت» ديگر در راه است

�رمانى شان عليه رأس نظام باشد.

در بهار سال ۷۶ )۱۹۹۷( در آستانه انتخابات رياست جمهورى ايران، اصلاح طلبان كه در آن تاريخ، منهاى چند چهره چپ اسلامى كه در ميانشان اسم و رسمى داشتند، از شمارى جوان و ميانسال، بريده از شعار و رسيده به شعور و ادراك والاى مردمسالارى تشكيل شده بودند، به سندى دست يافتند كه آشكار مى كرد، محافظه كاران سخت به حمايت خارجى دل بسته اند. مذاكرات «محمد جواد لاريجانى» كه وعده وزارت خارجه را از «على اكبر ناطق نورى» رييس وقت پارلمان و نامزد رهبر جمهورى اسلامى و محافظه كاران در انتخابات رياست جمهورى دريافت كرده بود، در سفرى به لندن در يك ملاقات خصوصى با «نيك براون» مديركل وقت وزارت خارجه انگليس و سفير بعدى اين كشور در ايران، ضمن تاكيد براينكه ناطق نورى بخت بيشترى براى انتخاب شدن دارد، كوشيد مقام انگليسى را از اصلاح طلبان بترساند.

او تاكيد كرد كه نبايد به لبخندهاى خاتمى و حرفهاى گوش نوازش دل سپرد، چون در كنار خاتمى كسانى هستند كه از ابتداى انقلاب پرچم ضديت با غرب را برافراشته اند. انتشارات مذاكرات محرمانه لاريجانى و براون كه عنوان «لارى گيت» برآن اطلاق شد، ضربه سنگينى را متوجه محافظه كاران كرد، و گو اينكه آنها انتخابات را از پيش باخته بودند، اما مدتها نتوانستند كمر راست كنند.

بارديگر در آستانه يكى از سرنوشت سازترين انتخابات ايران اينبار جهت گزينش نمايندگان دوره هفتم مجلس شوراى اسلامى، محافظه كاران پس از قلع و قمع نامزدهاى اصلاح طلب در مسلخ شوراى نگهبان، به تكاپو افتاده اند، تا غرب را نسبت به يكدست شدن قدرت در ايران مطمئن سازند.

اينبار در لندن سخن بر سر «گيت» ديگرى است كه مى تواند «روحانى گيت» يا «روحى گيت» نام گيرد. مقامات آگاه در زمينه روابط جمهورى اسلامى و بريتانيا تاكيد مى كنند كه حسن روحانى دبير شورايعالى امنيت ملى كه مورد حمايت رهبر جمهورى اسلامى و تاييد ضمنى محافظه كاران است و از نامزدهاى رياست جمهورى در دوره ى بعد تلقى مى شود، در ملاقاتهاى خود با مقامات اروپايى، از جمله مقامات وزارت خارجه بريتانيا، تلاش كرده است از نگرانيهاى آنها نسبت به حذف اصلاح طلبان از صحنه ى قدرت بكاهد.

آقاى روحانى كه ديدارش با «جك استرا» وزير خارجه بريتانيا، با آن خنده هايى كه حكايت از شادمانى دو دوست در ديدار با يكديگر مى كرد و از يادها نرفته است، به گزارش مراكز اطلاعات اكونوميست، پس از توفيق در حل مشكل پروتكل الحاقى به پيمان منع گسترش سلاحهاى هسته اى، اينك به يك نماينده ويژه رهبرى براى ارتباط و تفاهم با غرب تبديل شده است. اين در حالى است كه اغلب رسانه هاى لندن با همه دلمشغولى هاشان به گيرودار نخست وزير در پارلمان بر سر حدود تقصيرات دولت و يا دستگاه امنيتى در توجيه جنگ عليه عراق، موضعى آشكارا عليه محافظه كاران گرفته اند و در عين حال روزنامه هايى مثل «فاينانشال تايمز» كه به جنبه هاى منفى شمشيركشى رهبرى و محافظه كاران عليه خاتمى و اصلاح طلبان، در عرصه ى اقتصاد بيمار و ضعيف ايران نظر مى كنند، كاهش مشروعيت نظام را در صورت برگزارى يك انتخابات بى رونق و بدون حضور اصلاح طلبان، عامل مهمى در گريز سرمايه ها از ايران و عدم رغبت سرمايه گزاران خارجى در ورود به بازار ايران مى دانند.

سخنان خانم «زهرا اشراقى» همسر دكتر محمدرضا خاتمى برادر رييس جمهورى و نايب رييس مجلس كه به اتفاق شوهرش رد صلاحيت شده اند، مبنى براينكه خاتمى فرصت هاى بسيارى را از دست داده و به جاى آنكه به پايگاه مردمى خود رجوع كند، همه گاه عقب نشسته است، از نگاه يك ناظر برجسته امور ايران در انستيتوى سلطنتى روابط بين المللى، نشانه آن است كه اصلاح طلبان به كل از خاتمى مايوس شده اند و همين امر مى تواند مقدمه خروج آنها از حاكميت و نافرمانى شان عليه رأس نظام باشد.