نگرانى تركيه از وقوع زلزله در اين كشور

شمار امدادگران اهل تركيه كه در شهر بم به كمك زلزله زدگان شتافتند، كم نبودند. آنها خود داغ ديده اند و هر چند يكبار در آناتولي، زمين به لرزه در مى آيد و خسارات مالى و جانى فراوانى وارد مى آورد. بخصوص مردم مركز بزرگ اقتصادى تركيه يعنى شهر استانبول، نگران آنند كه دوباره زمين لرزه اى آنجا را بلرزاند. پروفسور جلال سنگور، كه در دانشگاه صنعتى استانبول تدريس مى كند و يكى از مطلعان امور زمين لرزه در تركيه است در اين مورد مى گويد: “سوال اين نيست كه آيا زلزله اى به وقوع مى پيوندد يا نه. سوال اين است كه كى زلزله اى كه قرار است اتفاق بيفتد، رخ خواهد داد.”

چهار سال پيش دو زلزله شديد در شهر ازمير، باعث ويران شدن ۲۳ هزار خانه مسكونى شد. در اين دو حادثه مهيب، ۱۹ هزار نفر كشته و ۱۲۰ هزار نفر بى خانمان شدند. در اثر اين زلزله ها، حتى ديوار خانه هاى شهر استانبول هم كه در ۱۰۰ كيلومترى ازمير واقع است، به لرزه درآمدند. متخصصان زلزله بر اين نظرند كه در آينده اى نزديك، زمين لرزه اى مهيب در حوالى درياى مرمره، در غرب استانبول رخ خواهد داد. پروفسور مصطفى ارديك، يكى از مطلعان انستيتوى مطالعات زلزله سنجى دانشگاه استانبول، در اين مورد مى گويد: “مردم اين مناطق نگران وقوع زلزله در آينده اى نزديك هستند.” او كه خود مهندس است، كتاب هاى بسيارى در مورد ساختن خانه در مناطق زلزله خيز نگاشته است. او در مورد ويرانى هاى احتمالى در صورت بروز زلزله مى گويد: حدود يك ميليون خانه در اين شهر وجود دارند. از اين تعداد حدود ۵۰۰۰ به كلى و ۴۵ هزار خانه هم نيمه ويران خواهند شد. اما شمار تلفات چنين زلزله اى تا چه حد خواهد بود؟ مطلعان زلزله سنج بر اين نظرند كه شمار كشتگان وابسته به عوامل متعددى چون زمان وقوع آن است. پروفسور مصطفى ارديك تعداد كشتگان چنين حادثه اى را بين ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر مى داند و متخصصان آمريكايى حتى اين تعداد را تا ۱۰۰ هزار نفر برآورد مى كنند.

شهردار استانبول، على مفيد گورتونا، اميدوار است كه اين حادثه به اين زودى ها اتفاق نيفتد، زيرا استانبول هنوز در مقابل زلزله آمادگى لازم را ندارد. او از معدود سياستمدارانى ست كه با صراحت در مورد اين خطرات طبيعى صحبت مى كند.
پروفسور مصطفى ارديك در مورد زلزله سال ۱۹۹۹ مى گويد: “اين زلزله مثل شوك بود. از همون موقع، مسئولان ادارات مختلف تركيه طرح هاى مراجع عمومى رو تحت بازرسى قرار دادن تا درجه استحكام اونا رو ارزيابى كنند. از ۲۶ بيمارستانى كه مورد بازبينى قرار گرفتن، ۱۹ تاى اونا بايد به دقت تعمير بشن تا در مقابل زلزله مقاومت بيشترى داشته باشند. در حال حاضر ۳۰ پل هم بايد تحت تعمير قرار بگيرن، چون مقاومت لازم رو ندارن.”

از چهار سال پيش تا كنون، قوانينى وضع شده تا هر ساختمانى كه ساخته مى شود، با رعايت مقررات باشد. همچنين قرار بر آن شده است تا گروه هاى امدادگر متخصص تربيت شوند. در سراسر شهر ۱۱۰ مركز زلزله سنج در مناطق مختلف نصب شده اند و سه دقيقه بعد از زلزله مشخص مى شود كه تخريب در كدام منطقه بيشتر صورت گرفته است.

اما يك سوال را هيچ كس نمى تواند پاسخ گويد و آن اين است كه كى چنين حادثه اى به وقوع مى پيوندد. شايد بيست سال ديگر و يا همين فردا.