هشدار اوباما در باره‌ی چشم‌اندازهای وخیم اقتصاد آمریکا
۱۳۸۷ دی ۱۹, پنجشنبه
در حالی که چند روز بیشتر به تصدی مقام ریاست جمهوری آمریکا توسط باراک اوباما باقی نمانده است، وی در یک سخنرانی که متن آن پیشاپیش انتشار یافته، بر ضرورت اجرای بسته‌ی کمکی مالی به اقتصاد کشور تاکید کرده است.
نکته‌ی محوری در این سخنرانی این است که وضعیت بد اقتصادی کنونی می‌تواند وخیم‌تر هم بشود. به عقیده‌ی اوباما، تصویر چندان روشنی از سال‌های آتی نمی‌توان ارائه کرد، زیرا میزان بیکاری به عددی دو رقمی افزایش خواهد یافت و یک بیلیون دلار از تولیدات و خدمات اقتصادی کاسته خواهد شد. این چشم‌انداز یادآور رکود اقتصادی دهه‌ی سی قرن گذشته در آمریکاست.
ضرورت اقدام دولت
در سخنرانی اوباما آمده است: «آمریکایی‌های بیشتری شغل خود را از دست خواهند داد، خانواده‌های بیشتری مجبور به هزینه‌ی پس‌اندازهای خود خواهند شد و رویاهای بیشتری تحققشان به تعویق خواهد افتاد یا بی‌مورد خواهند شد. ملت ما بیش از پیش در بحرانی فرو خواهد رفت که ما شاید فرصت دیگری برای بازگشت از آن را نخواهیم داشت.»
در همین راستا، اوباما در سخنرانی خود بر ضرورت کمک‌های فوری دولتی تاکیدی مجدد می‌گذارد. به گفته‌ی او در این شرایط تنها دولت می‌تواند در کوتاه مدت به رونق اقتصاد کمک کند، «رونقی که لازم است تا ما را از این رکود عمیق و دشوار خارج کند.» اوباما می‌افزاید: « به نظر من هنوز هم برای برگرداندن سیر روندهای کنونی دیر نشده است، به شرطی که از انجام برخی اقدامات اساسی و دردآور سرباز نزنیم.»
اوباما و تیم او هم‌اکنون در مشورت با کنگره در حال تهیه‌ی یک بسته‌ی کمک مالی به اقتصاد آمریکا هستند. این بسته بر ۷۷۵ میلیارد دلار بالغ می‌شود که به صورت معافیت‌های مالیاتی به شرکت‌ها و موسسات و افراد خصوصی و حقیقی ارائه خواهد شد. ایجاد تسهیلات برای شرکت‌ها و موسسات دارای سرمایه‌های متوسط،، بودجه‌ی بیشتر برای برنامه‌های بهداشتی و درمانی و سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زیرساخت‌های کشور از جمله محورهای بسته‌ی یادشده هستند. اوباما انتظار دارد که این طرح که حافظ نزدیک به سه میلیون موقعیت شغلی خواهد بود، از اواخر ژانویه یا اوایل فوریه به اجرا درآید.
مخالفت‌ها و انتقادها
اوباما اذعان دارد که هزینه‌ی طرح یادشده سنگین است، ولی آن را ضروری می‌داند تا دور باطل مصرف پایین، بیکاری گسترده و بی‌علاقگی بانک‌ها به اعطای وام شکسته شود. رئیس جمهور جدید آمریکا همچنین قول داده است که همه‌ی اهرم‌هایی را که در اختیار دارد به کار خواهد گرفت تا اعتماد را به سیستم مالی کشور بازگرداند و بازارهای مالی را از رکود وکسادی خارج کند.
به ویژه جمهوری‌خواهان نسبت به طرح اوباما بدبین هستند. پس از کمک‌های میلیاردی دولت بوش به کارخانه‌های اتوموبیل‌سازی و سیستم بانکی کشور، اینک برای بسیاری از اعضای جمهوریخواه کنگره دشوار است که با طرح‌های هزینه‌بر مشابه‌ای موافقت کنند. در درون خود حزب اوباما، یعنی حزب دمکرات نیز مخالفت‌هایی با طرح وی وجود دارد. کنت کنراد، عضو حزب دمکرات و رئیس پرنفوذ کمیسیون بودجه‌ی سنا در مقاله‌ای در روزنامه‌ی واشنگتن‌پست، نوشته است: «ما نباید چالش‌های درازمدتی را که بودجه‌ی کشور با آنها روبرو خواهد شد، از نظر دور بداریم.»
کسر بودجه‌ی تاریخی
اوباما نسبت به منتقدان و مخالفان طرح خود تفاهم نشان داده و قول داده است که کمک‌های مالی را در جاهایی که واقعاَ نتیجه‌بخش باشند هزینه کند. شفافیت در مصرف این کمک‌ها نیز قول دیگر اوباما به مخالفان است.
روز چهارشنبه، ۷ ژانویه، دیوان محاسبات کنگره ارزیابی‌هایی را منتشر کرد که بر اساس آنها، آمریکا در سال جاری با کسر بودجه‌ی تاریخی ۱ / ۲ بیلیون دلاری روبرو خواهد شد. کاهش فاحش درآمدهای مالیاتی به دلیل بحران مالی اخیر و نیز، هزینه‌هایی به میزان ۳۵۰ میلیارد دلار برای نجات اقتصاد بحران‌زده‌ی کشور از عوامل اصلی این کسر بودجه ذکر شده‌اند.