هنر در خدمت تبلیغات سیاسی
۱۳۹۰ فروردین ۱۲, جمعه
نمایشگاه "سیاست در پوسترهای هنری" ۱۸۰ پوستر و پلاکات را از ۶۰ سال اخیر به تماشای عموم گذاشته است. این تابلوها نشان می‌دهند که هنرمندان بسیاری در اعتراض به شرایط مسلط شرکت کرده و هنر خود را در خدمت ایده‌های سیاسی قرار داده‌اند. نمایشگاه شامل ۶ عنوان است: انقلاب، صلح، آزادی، جنبش محیط زیست، حقوق بشر و تبعیضات جنسی و نژادی. در نمایشگاه آثار مشهوری عرضه شده است، مانند: "کبوتر صلح" اثر پابلو پیکاسو و "جنگ، هرگز!" اثر کته کولویتس.
رسانه‌ای برای اعتراض
قدیمی‌ترین اثری که در نمایشگاه عرضه شده، تابلویی است از تئوفیل الکساندر استاینلن (۱۹۲۳ – ۱۸۵۹) که در آن برای آزادی مردم تبلیغ شده است.
پوستر "امید" اثر شپارد فری که در جریان انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در سال ۲۰۰۸ به شهرت رسید، یکی از آخرین کارهای نمایشگاه است، اما تازه تر از آن کاری است از یوسی لمل، طراح اسرائیلی که به وقایع فاجعه اتمی اخیر در ژاپن بر می‌گردد و عنوان "فوکوشیما، عشق من" نام گرفته است. در این تابلو آفتاب نمادین ژاپن را در حال غروب می‌بینیم، درحالیکه لبه‌ی پایینی آن در افق، یک چتر اتمی را القا می‌کند.
پوسترهای سیاسی نیروی القایی نیرومندی دارند. این رسانه کمابیش جوان است و حدودا پس از جنگ جهانی اول رواج یافت. پیش از آن پوستر بیشتر برای مقاصد فرهنگی یا در تبلیغات تجارتی به کار می‌رفت. در نیمه اول قرن بیستم برخی از جنبش‌های سیاسی مانند انقلاب اکتبر در روسیه (۱۹۱۷) یا آلمان دوران جمهوری وایمار از پوسترهای هنری استفاده کردند.
هنرمندان و تعهد سیاسی
یکی از اولین هنرمندانی که هنر خود را در خدمت اهداف سیاسی قرار داد، پابلو پیکاسو بود که با رسم "کبوتر صلح" به نیاز زمان پاسخ داد. در آلمان فدرال به ویژه در جریان تلاطمات سیاسی ۱۹۶۸ پوسترهای سیاسی نقش برجسته‌ای ایفا کردند. هرچند برخی از هنرمندان با "سیاسی کردن" آثار هنری مخالف بودند، اما پوسترهای سیاسی تا روزگار ما اهمیت خود را حفظ کرده است.
نمایشگاه نشان می‌دهد که پوسترهای هنری با مقاصد و شعارهای هنری برخوردی متفاوت دارند. آنها برخلاف پوسترهای تبلیغاتی، ملزم به ترسیم واقعیت نیستند و قصد ندارند به جریان یا اشخاص سیاسی خاصی خدمت کنند. در آنها خلاقیت فردی هنرمند آشکار است. آنها گاهی دوپهلو هستند و کمتر به شعارهای مستقیم سیاسی می‌پردازند. آنها بیش از آن که پیام سیاسی مشخصی داشته باشند، حساسیت و کنجکاوی بیننده را برمی‌انگیزند.
به همین دلیل هنرمندانی هستند که نمی‌توانند در چارچوب پیام‌های معین سیاسی به آفرینش بپردازند. برای نمونه یوزف بویز (۱۹۲۱ – ۱۹۸۶) هنرمند نامی آلمان، مایل بود هنر خود را در خدمت "حزب سبزها" قرار دهد، یعنی جریان سیاسی تازه‌ای که او خود در پایه‌گذاری آن شرکت کرده بود، اما طرح‌های او از جانب فعالان حزب رد شدند، زیرا صراحت کافی نداشتند.
هنوز در سراسر جهان هنرمندان بیشماری هستند که هنر خود را در خدمت شعارهای سیاسی قرار می‌دهند. با وجود این، در سالهای اخیر پوسترهای هنری رونق گذشته را از دست داده‌اند. شاید وظیفه تکثیر و گسترش پیام‌های سیاسی امروزه به اینترنت واگذار شده باشد، هرچند از میزان تأثیر آن هنوز برداشت دقیقی در کار نیست.
AA/SA