هوای پاک و مشکلات گازسوز کردن خودروها
۱۳۸۶ بهمن ۵, جمعه
با این همه محدودیت‌های بیشماری، برنامه‌های دولت برای افزایش تعداد خودروهای گاز سوز را ناموفق می‌کند. ضرورت افزایش تولید گاز و آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم، که محتاج میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری است از عوامل اصلی عدم توفیق این برنامهها محسوب می‌شوند.
مطابق برنامه‌ای که هدف اصلی آن صرفه‌جویی در مصرف بنزین و کاهش آلودگی‌های محیط زیست اعلام شده باید تمام خودروها در ایران تا پایان سال ۱۳۹۰ گازسوز شوند. سابقه‌ی چنین طرح‌هایی به گازسوز کردن ۱۲۰۰ خودرو و احداث دو جایگاه سوخت‌گیری در سال ۱۳۵۶، سه دهه‌ی پیش، بازمی‌گردد.
بر اساس آمار سازمان بهینه سازی مصرف سوخت تا آبانماه امسال کل خودروهای دوگانه سوز اندکی بیش از ۴۱۵ هزار و تعداد جایگاه‌های مشغول به کار نیز ۲۲۶ جایگاه بیشتر نبوده است. در این تاریخ ظاهرا ۳۶۲ جایگاه در حال احداث یا نزدیک به بهره‌برداری بوده‌اند. مطابق برنامه قرار بود تعداد جایگاه‌ها تا پایان شهریور به ۵۰۰ و تا پایان سال جاری به یک هزار افزایش یابد.
معضلات اجرایی برنامهها
تحقق آمار و ارقام، و وعده‌هایی که مسئولان اعلام می‌کنند مشکلات اجرایی فراوانی دارد که هر روز بخشی از آنها آشکار می‌شود. اکنون مصرف گاز تمام جایگاه‌ها روزانه پنج میلون متر مکعب بیشتر نیست. اگر قرار باشد حدود ۱۱ میلیون خودرویی که تا سال ۱۳۹۰ در کشور وجود خواهند داشت گازسوز شوند روزانه بیش از ۱۱۰ میلیون متر مکعب گاز مصرف می‌کنند که تقریبا یک چهارم تولید داخلی در شرایط حاضر می‌باشد.
این در حالی است که طی سه هفته‌ی گذشته با افزایش سرما تمام ظرفیت تولید و شبکه‌های انتقال، با قطع گاز بسیاری از کارخانه‌ها نیز قادر به تامین نیاز داخلی نبوده‌اند. روز چهارشنبه، سوم بهمن، غلامحسین نوذری وزیر نفت احتمال سهمیه‌بندی شدن گاز را منتفی ندانسته و تنها ابراز امیدواری کرده به این کار نیازی نباشد.
اواخر آبانماه نقص فنی در جایگاه‌های سوخت‌گیری شرکت واحد به توقف صدها اتوبوس منجر شد. حسن مرادی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، ۱۸ آبانماه گفته است به دلیل استفاده‌ی زیاد پمپ‌های جایگاه‌های تحویل گاز فرسوده شده‌اند و تنها ۸۰ درصد کپسول‌ها را پر می‌کنند. [ایسکانیوز]
به نوشته‌ی اکونیوز یکی از مدیران شرکت ملی گاز، ۲۱ آذر، کاهش فشار در برخی از جایگاه‌های تحویل گاز فشرده (سی.ان.جی) را ناشی از هم‌خوان نبودن تجهیزات طراحی شده با یکدیگر عنوان کرده است. روزنامه‌ی همشهری اول بهمن ماه می‌نویسد به دلیل تعطیلی ۱۷ جایگاه تحویل گاز در تهران ۱۳ هزار تاکسی دوگانه سوز از چرخه‌ی حمل و نقل عمومی خارج شده‌اند.
انتقادات از عملکرد مسئولان
مدیرعامل سازمان تاکسیرانی تهران، حسن تیموری به این روزنامه اظهار داشته مسئله‌ی کمبود گاز ۲۵ آذر به مسئولان تذکر داد شد اما اقدام موثری انجام نشده است. به گزارش ایسنا وزیر نفت در مورد ذخیره سازی گاز برای مواقع بحرانی گفته است «طرحی به عنوان ذخیره‌سازی گاز در اطراف قم و ورامین از ۱۶ ، ۱۷ سال پیش مطرح و پیشرفت آن در حد صفر بوده است.» او می‌افزاید این پروژه اکنون فعال شده است.
دولت مطابق تعهداتی که در بودجه‌ی دو سال اخیر بر عهده گرفته برای دوگانه سوز کردن هر خودروی بنزینی ۷ میلیون ریال به خودروسازان یا کارگاه‌های مربوطه کمک بلاعوض می‌دهد. این رقم در کنار هزینه‌ی ساخت جایگاه‌ها، کشیدن هزاران کیلومتر لوله و احداث دیگر تاسیسات لازم برای این منظور، دولت را محتاج چند ده میلیارد دلار سرمایه‌گذاری می‌کند. علاوه بر این باید در همین فاصله میلیاردها دلار نیز صرف سرمایه‌گذاری در تولید و پالایش نفت و گاز شود تا فقط نیاز داخلی تامین گردد.
گذشته از کمبود سرمایه، ضعف مدیریت و فرسوده بودن بخش بزرگی از زیرساخت‌های موجود، در مورد سودمندی اقدام‌هایی که تاکنون انجام شده نیز تردیدهای جدی وجود دارد. آنچه تاکنون به عنوان بهینه سازی خودروها انجام شده، عمدتا دوگانه سوز کردن خودروهای بنزینی بوده است. مدیر كل دفتر بررسی آلودگی هوا سازمان محیط زیست روز چهارشنبه، با اشاره به این موضوع گفته است «زمانی‌كه موتور پایه، بنزین سوز است گازسوز شدن آن موجب تولید الایندگی بیشتر در هوا می‌شود.»
به گزارش خبرگزاری فارس محمدرضا منظم می‌افزاید هنوز«امكانات تست تانكر گاز خودروها در كشور وجود ندارد، و گازسوز شدن خودروها در كشور بدون تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز صورت گرفته است.» دوم بهمن‌ماه روابط عمومی شرکت ایران خودرو از راه‌اندازی سه خط تولید موتورهای پایه‌گاز سوز در این شرکت خبرمی‌دهد که قرار است تا پایان سال ۱۰ هزار موتور تولید کند.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر دویچه وله در تهران