واكنشها به قطعنامه آژانس بين‌المللى اتمى در رابطه با ايران
۱۳۸۴ مرداد ۲۱, جمعه
واكنش ايران
در ايران صدايى شنيده نمى‌شود كه موافق قطعنامه آژانس بين‌المللى اتمى در رابطه با برنامه هسته‌اى ايران باشد. آژانس بين‌المللى انرژى اتمى با قطعنامه‌اى كه روز پنجشنبه ۱۱ اوت صادر كرد از ايران خواست كه همه فعاليتهاى اتمى خود را متوقف كند. امروز على اكبر هاشمى رفسنجانى، رييس جمهور پيشين ايران و رييس كنونى ”مجمع تشخيص مصلحت نظام“ در نماز جمعه گفت كه تصميم دولت ايران براى ادامه برنامه اتمى‌اش تغييرناپذير است. محمدمهدى آخوندزاده، نماينده ايران در آژانس بين‌المللي اتمى گفت كه فعاليتهاى جمهورى اسلامى همخوان با پيمان‌نامه‌هاى بين‌المللى هستند. وى افزود كه تاسيسات اتمى اصفهان هم اكنون زير نظر سازمان انرژى اتمى كار مى‌كند. محمد سعيدى، معاون امور بين‌الملل سازمان انرژى اتمى ايران نيز گفت كه دولت ايران اين قطعنامه را نمى‌پذيرد، چون اين قطعنامه در تضاد با حقوقى است كه در پيمان منع گسترش سلاحهاى اتمى گنجانده شده است. ايران به اصل چهارم اين پيمان‌نامه استناد مى‌كند كه به همه امضاكنندگان حق تحقيق در باره انرژى اتمى و استفاده صلح‌آميز از آن را مى‌دهد. همچنين مقامات دولت ايران اشاره مى‌كنند به اينكه به هنگام گشايش تاسيسات اصفهان اجازه داده‌اند كه بازرسان آژانس بين‌المللى انرژى اتمى حضور داشته باشند، اگر چه موظف به اين كار نبوده‌اند. آنها همچنين مى‌گويند كه بستن اين تاسيسات در پاييز گذشته وظيفه قانونى آنها نبوده، بلكه به قصد ايجاد رابطه‌اى اعتمادآميز بوده است.
اتحاديه اروپا
با وجود آنكه ايران تاسيسات اتمى اصفهان را دوباره به كار گرفته است، اتحاديه اروپا اعلام كرده كه همچنان آماده مذاكره با ايران است. گفته مى‌شود كه اين تهديد كه اگر ايران دست به غنى‌سازى اورانيوم بزند، مذاكرات اتحاديه اروپا با آن قطع مى‌شود، در حال حاضر عملى نخواهد شد. يك سخنگوى كميسيون اتحاديه اروپا نيز گفت كه براى همه مهم است كه ايران همخوان با قطعنامه آژانس بين‌المللى انرژى اتمى عمل كند و دوباره به پاى ميز مذاكره برگردد، چون هدف اين است كه اگر ايران واكنشى مثبت نشان دهد، به راه حلى برسيم.
دبيركل سازمان ملل متحد
كوفى عنان، دبيركل سازمان ملل متحد، از قطعنامه آژانس بين‌المللي انرژى اتمى پشتيبانى كرد و گفت كه همه اعضاى شوراى حكام آژانس موافق اين قطعنامه بودند. وى افزود كه انتظار دارد كه به اين قطعنامه عمل شود. عنان همچنين گفت كه اگر بحران اتمى ايران تا برگزارى اجلاس عمومى سازمان ملل متحد در ميانه ماه سپتامبر خاتمه نيافته باشد، تلاش خواهد كرد كه نمايندگان اتحاديه اروپا و ايران را به سر ميز مذاكره دعوت كند. عنان اشاره كرد به اينكه رييس جمهور جديد ايران، محمود احمدى نژاد، تمايل ايران را براى ادامه مذاكرات اعلام داشته و به گفته خود ايده‌ها و ابتكارهايى جديد دارد كه مى‌خواهد با ما در ميان بگذارد.
آلمان
سياستمداران آلمان از ادامه مذاكره با ايران حمايت مى‌كنند. آنها بر اين نظرند كه بايست جلوى بحران را گرفت و براى اين كار از هر گونه مذاكره‌اى استقبال كرد. هانس گرت پوترينگ Hans-Gert Pöttering از حزب دموكرات مسيحى آلمان CDU در مصاحبه با دويچه وله گفت كه با وجود اينكه ايران به خواست اتحاديه اروپا توجه نكرد، اما اروپا بايد براى ادامه مذاكره با ايران بكوشد. پوترينگ در مصاحبه خود ديدگاه ايران را بدين گونه بيان كرد: ”در رابطه با مسأله اتمى چيزى كه مرا متعجب كرد تنها اين نبود كه ايران درخواست اروپا را رد كرد، بلكه استدلالى بود كه ايرانيها آورند. استدلال اصلى آنها اين بود كه دولت ايران نمى‌پذيرد كه با آن به گونه‌اى ديگر از دولتهايى رفتار شود كه پيمان منع گسترش سلاحهاى اتمى را امضا كرده‌اند. يعنى دولت ايران مى‌گويد كه حق دارد به طور صلح‌آميز از انرژى اتمى استفاده كند و اگر بخواهند جلويش را بگيرند به معناى آن است كه با تبعيض با آن رفتار كرده‌اند.“
پوترينگ به عنوان راه حل پيشنهاد كرد كه : ”به نظر شخص من از يك طرف بايد اين تضمين وجود داشته باشد كه ايران بتواند از حقوق خود در رابطه با پيمان منع گسترش سلاحهاى هسته‌اى برخوردار باشد، ما نيز بايد تضمينهايى از جانب دولت ايران داشته باشيم كه آژانس بين‌المللى انرژى اتمى به طور نامحدود بتواند بر كارهاى تحقيقاتى اتمى ايران نظارت كند.“
رييس آژانس بين‌المللي انرژى اتمى محمد البرادعى اعلام كرده است كه در روز سوم ماه سپتامبر گزارشى جديد در باره فعاليتهاى اتمى ايران عرضه خواهد كرد. البرادعى تاكيد كرد بر اينكه تا آن هنگام بايست تمام تلاش را به كار بست تا بحران موجود به كمك گفتگو حل شود.
اظهارات بوش در باره ايران و عراق
رييس جمهور آمريكا، جورج دبليو بوش، روز گذشته در مزرعه شخصى‌اش در تگزاس با نزديكترين مشاوران خود ديدار كرد. وى در پايان اين ديدار در حضور خبرنگاران از قطعنامه اخير آژانس بين‌المللى انرژى اتمى در مورد برنامه اتمى ايران استقبال كرده و نظرات خود را پيرامون وضعيت عراق ابراز داشت.
روز گذشته، پنجشنبه ۱۱اوت، جرج دبليو بوش، رييس جمهور آمريكا، در مزرعه شخصى خود در شهر كرافورد تگزاس، با جمعى از مشاوران خود از جمله دونالد رامسفلد، وزير دفاع آمريكا، خانم كاندوليزا رايس، وزير امور خارجه آمريكا، و ديك چينى، معاون رياست جمهورى ديدار كرد. بوش پس از اين ديدار با حضور در كنفرانسى مطبوعاتى نظرات خود را در مورد اوضاع ايران و عراق اعلام داشت.
بوش از قطعنامه‌اى كه به تازگى از سوى آژانس بين‌المللى انرژى اتمى پيرامون برنامه اتمى ايران صادر شده استقبال كرد. در اين قطعنامه از سرگيرى مجدد فعاليتهاى غنى‌سازى اورانيوم در ايران ”بشدت نگران كننده“ خوانده شده و از ايران درخواست شده كه هر چه زودتر اين فعاليت‌ها را كنار بگذارد.
بوش با اشاره به اتهام شركت محمود احمدى نژاد، رييس جمهور جديد ايران، در اشغال سفارت آمريكا در سال ۱۹۷۹ ميلادى اظهار داشت كه تحقيقات در اين مورد بايد ادامه يابد. با وجود اين بوش گفت كه رييس جمهور ايران اجازه خواهد يافت در ماه سپتامبر به منظور شركت در نشست مجمع عمومى سازمان ملل متحد به آمريكا سفر كند.
بوش ضمن اشاره به قطعنامه آژانس بين‌المللى در مورد برنامه اتمى ايران افزود: ”من اين قطعنامه را گام مثبتى مى‌‌دانم. طرح راهبردى ما در اين رابطه همگامى با سه كشور اروپايى مذاكره كننده با ايران است تا ايران صداى مشترك همه ما را بشنود“.
رييس جمهور آمريكا در ادامه سخنان خود به اوضاع عراق پرداخت. بوش ابراز اميدوارى كرد كه عراق همچنان كه انتظار مى‌رود تا روز دوشنبه، ۱۵ اوت، قانون اساسى جديد خود را تنظيم كرده باشد. وى بار ديگر اين خبر را كه در بهار سال آينده ميلادى از تعداد نيروهاى آمريكايى بطور قابل ملاحظه‌اى كاسته خواهد شد، رد كرد و آن را حاصل گمانه‌زنى خواند. وى در اين باره گفت: ”من معتقدم كه اينها شايعه و گمانه‌زنى است. مسلم است كه ما مى‌خواهيم نيروهايمان را بتدريج از عراق خارج كنيم، ولى در ابتدا بايد نيروهاى امنيتى عراق بتوانند كنترل اوضاع را خود بدست گيرند“.
نكته ديگر اينكه از روز شنبه‌ى گذشته، ششم اوت، تعدادى از خانوادههاى سربازان كشته شده‌ى آمريكايى در عراق در جاده‌ى حاشيه مزرعه شخصى بوش تحصن كرده و خواستار خروج هر چه سريع‌تر نيروهاى آمريكايى از عراق شده‌اند. خانم سيندى شيهان به عنوان سخنگوى متحصنان در حاليكه خواستار گفتگو با بوش شده اظهار داشت:”ما تا جرج بوش را مواخذه نكنيم ،اينجا را ترك نخواهيم كرد“.
بوش ضمن آنكه امكان گفتگو با خانم شيهان را نفى نكرد گفت كه به عنوان رييس جمهور وظيفه دارد با خانوادههاى كشته شدگان ديدار كند. وى با اشاره به احساس همدردى خود با خانم شيهان افزود:” او زنى مصمم است و حق دارد كه عقيده‌اش را بيان كند، چون كه اينجا آمريكاست“.