واکنش جهان به پیروزی ترامپ؛ از "تعهد برجام" تا "دوره ابهام"
۱۳۹۵ آبان ۱۹, چهارشنبه
فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه، روز چهارشنبه در پاریس آمادگی خود را برای "همکاری دوستانه با دولت جدید ایالات متحده" اعلام کرد. در عین حال رئیس جمهور فرانسه با پیروزی دونالد ترامپ آغاز یک "دوره ابهام" را می‌بیند.
اولاند نیز مانند آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، به "ارزش"های مشترک با ایالات متحده اشاره کرد؛ ارزش‌هایی که با توجه به نطق‌های انتخاباتی ترامپ، در تقابل با ارزش‌های اروپایی قرار می‌گیرند.
رئیس جمهوری فرانسه در نطق تلویزیونی‌اش تمامی اروپایی‌ها را فراخواند تا متحدا از ارزش‌های مشترکشان حفاظت کنند. به گفته‌ی فرانسوا اولاند، این ارزش‌ها "آزادی، حرمت انسانی، همبستگی اجتماعی و مبارزه با فقر" هستند.
تبریک ترکیه به ترامپ همراه با خواست استرداد گولن
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، روز چهارشنبه در استانبول ضمن آرزوی "موفقیت‌های آتی" برای مردم آمریکا، ابراز امیدواری کرد که پیروزی دونالد ترامپ به تحولات مثبتی در ترکیه و منطقه کمک کند. او گفت: «دورانی جدید در ایالات متحده آمریکا آغاز شده است».
بینالی ییلدریم، نخست‌وزیر ترکیه نیز از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ایالات متحده استقبال کرد و ضمن تبریک به او، از ترامپ خواست فتح‌الله گولن، سیاستمدار و واعظ منتقد دولت ترکیه را به این کشور باز پس بفرستد. او به خبرگزاری آنادولو گفت: «ما به آقای ترامپ تبریک می‌گوییم و برای او آرزوی موفقیت می‌کنیم».
نتانیاهو ترامپ را "دوست واقعی" اسرائیل خواند
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ضمن تبریک پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، او را "دوست واقعی دولت اسرائیل" خواند. نتانیاهو همچنین خشنودی خود را از همکاری با ترامپ برای پیشبرد "امنیت، ثبات و صلح در منطقه" اعلام کرد.
امید فلسطینی‌ها به تلاش ترامپ برای "تشکیل دولت مستقل"
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، امیدوار است که رئیس جمهوری جدید آمریکا نیز در مسیر "راه حل دو دولت" و تشکیل دولت مستقل فلسطینی بکوشد.
نبیل ابوردینه، سخنگوی محمود عباس، روز چهارشنبه در واکنش به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده گفت: «دولت آمریکا بایستی بفهمد که صلح و ثبات در منطقه از طریق راه حلی عادلانه برای مسئله فلسطین حاصل می‌شود».
امید سیسی به ایجاد "روحی تازه" در روابط مصر و آمریکا
در میان کشورهای عربی، عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر، از نخستین کسانی بود که پیروزی ترامپ را تبریک گفت. سیسی در بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد که ریاست جمهوری ترامپ "روحی تازه به مناسبات مصر و آمریکا" بدمد. مناسبات مصر و آمریکا در دوران ژنرال سیسی دستخوش تیرگی شده بود.
مرکل شرط "همکاری تنگاتنگ" با ترامپ را اعلام کرد
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده را به او تبریک گفت. مرکل ضمن تاکید بر اینکه "ارزش‌ها"یی مبنای پیوند آلمان و آمریکا هستند، گفت: «من بر بنیان این ارزش‌ها آمادگی خود را برای همکاری‌های تنگاتنگ با رئیس جمهوری آتی آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام می‌کنم».
صدراعظم آلمان پیش از این برخی از ارزش‌های مورد نظر خود را اعلام کرده بود: دموکراسی، آزادی، احترام به حقوق و حرمت انسان‌ها صرف‌نظر از نژاد، رنگ پوست، تعلق مذهبی، جنسیت، گرایش جنسی یا باور سیاسی.
اوباما ترامپ را به کاخ سفید دعوت کرد
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ را به کاخ سفید دعوت کرد. اوباما در نظر دارد روز پنجشنبه (۱۰ نوامبر/ ۲۰ آبان) با ترامپ درباره سپردن مقام ریاست جمهوری گفت‌وگو کند.
تاکید نخست‌وزیر بریتانیا بر "ارزش‌های مشترک"
ترزا می، نخست وزیر بریتانیا، پیروزی در انتخابات را به ترامپ تبریک گفت. او ضمن تاکید بر اینکه دو کشور مناسباتی ویژه و پایدار بر بنیان "ارزش‌هایی مشترک" دارند، گفت که بریتانیا و آمریکا "شرکایی نیرومند" در تجارت، امنیت و سیاست‌های دفاعی هستند.
روحانی: برجام با تصمیم یک دولت قابل تغییر نیست
اندکی پس از واکنش وزارت خارجه ایران، حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران نیز به نتیجه انتخابات ایالات متحده و پیروزی دونالد ترامپ واکنش نشان داد. روحانی در جلسه روز چهارشنبه هیات دولت (۱۹ آبان/ ۹ نوامبر) گفت: «نتیجه انتخابات آمریکا اثری در سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران ندارد».
رئیس جمهوری اسلامی ایران موقعیت ایالات متحده را به دلیل آنچه او "سیاست‌های غلط" می‌خواند، "تضعیف‌شده" ارزیابی کرد و افزود که "شکاف بیشتر با جامعه جهانی و اروپا به این موقعیت بیشتر ضربه خواهد زد».
نگرانی‌های موجود در رابطه با تداوم اجرای برجام پس از پیروزی ترامپ در واکنش روحانی به تغییر قدرت سیاسی در آمریکا نیز منعکس بود. رئیس جمهوری ایران گفت: «هوشمندی ایران در توافق هسته‌ای این بود که برجام را نه به عنوان توافق با یک کشور یا یک دولت، بلکه به عنوان یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل تثبیت کرد که با تصمیم یک دولت قابل تغییر نیست».
تاکید ظریف بر "تعهد" رئیس جمهور جدید آمریکا در اجرای برجام
وزیر خارجه ایران به نتیجه‌ی انتخابات آمریکا واکنشی محتاطانه نشان داد. این واکنش نشانگر نگرانی جمهوری اسلامی از تداوم اجرای برجام پس از تغییر قدرت سیاسی در آمریکاست. محمد جواد ظریف گفت که آمریکا موظف به اجرای آن چیزی است که "به عنوان یک تعهد بین‌المللی چند جانبه در برجام پذیرفته است".
ظریف که اکنون در رومانی به سر می‌برد، در پاسخ به پرسش خبرنگاران در رابطه با پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده گفت: «ما در امور داخلی دیگر کشورها دخالت نمی‌کنیم. این انتخاب مردم آمریکاست، اما هرکس رئیس جمهور آمریکا باشد، باید واقعیات جهان و منطقه ما را به درستی بشناسد و با آن با واقع‌گرایی مواجه شود».
ترامپ پیشتر گفته بود که در صورت پیروزی در انتخابات، توافق اتمی با ایران را متوقف خواهد کرد. برخی کارشناسان سیاسی بر این باورند که برجام توافقی بین‌المللی است و واشنگتن قادر به لغو یکجانبه‌ی آن نیست.
اما از سوی دیگر پیروزی جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان در هماهنگی با رئیس‌جمهور جدید می‌تواند ادامه تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را تسهیل کند.
خواست "بازنگری" در سیاست منطقه‌ای آمریکا
علاوه بر ظریف، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز به پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده واکنش نشان داد و گفت: «آنچه برای ایران و مردم آن مهم، قابل اعتنا و ملاک در ارزیابی آنها خواهد بود، عملکرد و سیاست‌های اجرایی دولت آینده آمریکاست».
بهرام قاسمی افزود: «مردم ایران و جمهوری اسلامی ایران از سیاست‌ها و رویکرد گذشته دولتمردان آمریکا طی دهه‌های گذشته تجربیات ناخوشایند و تلخی داشته و دارند. آنچه برای ایران و مردم آن مهم، قابل اعتنا و ملاک در ارزیابی آنها خواهد بود، عملکرد و سیاست‌های اجرایی دولت آینده آمریکاست که از مواضع و اظهارات تبلیغاتی انتخاباتی ایشان در دوران رقابت‌های انتخابات از اهمیت بیشتری می‌تواند برخوردار باشد».
بهرام قاسمی همچنین "عامل اصلی تشدید خشونت، افراط گرایی و تشدید و تحریک احساسات مردم مسلمان منطقه" را سیاست‌های دولت‌های گذشته در آمریکا دانست و خواستار "بازنگری و بازاندیشی جدی در سیاست منطقه‌ای آمریکا" شد.
امید افغانستان به تداوم روابط گسترده با دولت ترامپ
محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان، ضمن تبریک پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات، ابراز امیدواری کرد که همکاری‌های دو کشور همچنان ادامه یابند.
در اعلامیه‌ای که دقایقی پس از اعلام پیروزی ترامپ از سوی دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری افغانستان منتشر شد، آمده است که آمریکا و افغانستان از "شرکای مهم و استراتژیک" هستند.
محمد اشرف غنی ابراز امیدواری کرده است که «با همکاری نزدیک با رئیس جمهور جدید ایالات متحده آمریکا، روابط میان دو کشور بیشتر از پیش توسعه یافته و به نفع دو کشور انکشاف یابد».
پوتین تبریک گفت
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نیز ضمن تبریک پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، اعلام کرد که امیدوار است "همکاری مشترک" روسیه و آمریکا به "شرایط بحرانی" کنونی در مناسبات میان دو کشور پایان دهد. پوتین افزود که به سود منافع دو کشور و تمام جهان است که روسیه و آمریکا "گفت‌وگوهایی سازنده" داشته باشند.
مناسباتی"عمیق‌تر از هرگونه تغییر در قدرت سیاسی"
اتحادیه اروپا به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا واکنشی خونسرد نشان داد و اعلام کرد که در نظر دارد با دولت جدید ایالات متحده همکاری کند.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز چهارشنبه (۹ نوامبر/ ۱۹ آبان) در پیام کوتاهی در توییتر نوشت که مناسبات میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا "عمیق‌تر از هرگونه تغییر در قدرت سیاسی" است. او افزود: «ما کماکان به همکاری با یکدیگر برای کشف قدرت‌های اروپا ادامه خواهیم داد».
امید چین به "تداوم مناسبات پایدار"
چین در نخستین واکنش خود اعلام امیدواری کرد که مناسباتی حسنه با دولت جدید در ایالات متحده داشته باشد. لو کانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، گفت: «امیدواریم که دولت جدید آمریکا مناسبات خوب و پایدار با چین را ادامه داده و گسترش دهد؛ مناسباتی که هر دو کشور و مردم جهان از آن سود خواهند برد».
تداوم "همکاری‌های تنگاتگ" ژاپن با آمریکا
ژاپن نیز در نظر دارد با رئیس‌جمهوری جدید آمریکا همکاری تنگاتنگی داشته باشد. یوشیهید سوکا، سخنگوی دولت ژاپن، روز چهارشنبه به خبرگزاری کیودو گفت که نتیجه انتخابات آمریکا تغییری در این امر مسلم نمی‌دهد که ائتلاف ژاپن و ایالات متحده "بنیان دیپلماسی ژاپن" را تشکیل می‌دهد.
تبریکی "از صمیم قلب"
نخست وزیر محافظه‌کار مجارستان از نخستین مقام‌های عالی‌رتبه‌ی سیاسی جهان بود که به پیروزی ترامپ واکنش نشان داد. ویکتور اوربان در صفحه‌ی شخصی خود در فیسبوک به ترامپ "از صمیم قلب" تبریک گفت و نوشت: «تبریک. چه خبر جدید مسرت‌بخشی. دموکراسی هنوز زنده است».