واکنش‌ها به اجلاس ویژه‌ی سران اتحادیه اروپا
۱۳۸۷ شهریور ۱۲, سه‌شنبه
روز دوشنبه، اول سپتامبر (۱۱ شهریور) سران اتحادیه اروپا در یک نشست ویژه، به سیاست روسیه در رابطه با گرجستان انتقاد کردند. سران ۲۷ کشور عضو اتحادیه در این نشست وعده دادند که در بازسازی گرجستان نقش فعالی ایفا کنند، با بستن قراردادهای اقتصادی به توسعه‌ی گرجستان یاری رسانند و رفت و آمد شهروندان گرجی به کشورهای عضو اتحادیه را آسان‌تر کنند. قرار است که برای زیر نظر گرفتن اوضاع، اتحادیه اروپا نیروهای ویژه به منطقه بفرستد.
اتحادیه اروپا در نشست خود ورود نیروهای نظامی روسیه به گرجستان را به عنوان اقدامی "غیر قابل قبول" محکوم کرد. در مورد مسئله تحریم روسیه اما اعضای اتحادیه اروپا نظر همگونی نداشتند. برخی از آنها، مانند بریتانیا و لهستان خواستار قطع موقت مذاکرات با روسیه هستند، درحالی که کشورهایی مانند آلمان ادامه‌ی گفت‌وگوها با روسیه را ترجیح می‌دهند. بدین ترتیب موضوع تحریم فعلا کنار گذاشته شد.
سران اتحادیه اروپا برای واداشتن روسیه به خروج نیروهای خود از گرجستان، تصمیم گرفتند، تا هنگامی که نیروهای روسی در مناطق گرجی حضور دارند، از مذاکره با روسیه پیرامون قرارداد همکاری‌های دوجانبه سر باززنند.
واکنش روسیه
روسیه در نخستین واکنش، تصمیم اتحادیه اروپا در رابطه با عدم مذاکره در باره‌ی قرارداد همکاری‌های دوجانبه را به شدت محکوم کرد. مقامات روسی اما از اینکه اتحادیه اروپا علیه این کشور تحریم‌هایی وضع نکرد، ابراز خشنودی نمودند. آنها در عین‌حال تاکید کردند که در واقع چنین انتظاری هم داشته‌اند، زیرا روسیه و کشورهای اروپایی از نظر اقتصادی، به‌ویژه در زمینه‌ی انرژی، به یکدیگر وابسته هستند. میخائیل مارگلوو، مسئول روابط بین‌المللی شورای فدراسیون روسیه در این رابطه گفت: «امروز بیش از پیش معلوم شد که تز مارکس هنوز معتبر است: سیاست، بازتاب‌دهنده‌ی اقتصاد در شکل خلاصه‌ی آن است. به همین دلیل هم تحریم ما به نفع اتحادیه اروپا نخواهد بود.»
نماینده‌ی روسیه در اتحادیه اروپا از به تعویق انداختن مذاکره در رابطه با قرارداد همکاری دوجانبه به شدت انتقاد کرد و گفت: «اینکه این مذاکرات را به خروج نیروهای روسی از گرجستان منوط کرده‌اند، تصمیمی بی‌دلیل است، زیرا تمام نیروهای روسی از گرجستان خارج شده‌اند. فقط در "مناطق بی‌طرف" یک گروه حافظ صلح خواهد ماند که این هم در چارچوب طرح سارکوزی و مدودف است.»
مقامات روسی با وجود انتقاد شدید از جانب اتحادیه اروپا، اعتمادبه نفس خود را از دست نداده‌اند. سرٰگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه ضمن تاکید بر این نکته که روسیه در آینده هم به همین شکل برخورد خواهد کرد و «برای جلوگیری از گسترش خشونت در منطقه، خطاکاران را مجازات خواهد نمود»، خواستار آن شده است که گرجستان از نظر نظامی مورد تحریم قرار گیرد.
واکنش گرجستان
لادو گورگنیدزه، نخست وزیر گرجستان از اتحادیه اروپا به خاطر تصمیاتش علیه روسیه تشکر کرد و خواستار گسترش روابط کشورش با اتحادیه شد. وی پس از دیدار با بنیتا فررو والدنر، کمیسر خارجی اتحادیه اروپا گفت: «البته تجارت آزاد و آسان‌کردن شرایط برای اعطای ویزای اتحادیه اروپا به شهروندان گرجی موضوعات بسیار مهمی هستند، اما با وجود این ما امیدواریم که مذاکرات جدی پیرامون عمیق‌ترکردن پیوند میان اتحادیه اروپا و گرجستان آغاز شود».
واکنش‌ها در اتحادیه اروپا
مخالفان:
نتایج نشست اتحادیه اروپا اعتراض برخی از نمایندگان پارلمان اروپا را برانگیخت. دانیل کوهن بندیت، رئیس فراکسیون سبزها گفت، لشکرکشی گرجستان باعث بروز این بحران شده است، به همین دلیل اتحادیه اروپا می‌بایست "همه‌ی طرف‌های درگیر" را محکوم می‌کرد؛ از جمله رئیس جمهور گرجستان را.
گراهام واتسون، رئیس فراکسیون لیبرال‌ها هم نظری مشابه همکار سبز خود دارد. واتسون معتقد است که اتحادیه اروپا "برای راضی نگه‌داشتن کشورهای اروپای شرقی"، از انتقاد به ساکاشویلی پرهیز کرده است.
حزب دموکرات‌های آزاد آلمان نیز از تصمیمات اتحادیه اروپا انتقاد کرد. ورنر هویر، سخنگوی فراکسیون این حزب در پارلمان گفت، بهتر می‌بود که میخائیل ساکاشویلی هم محکوم می‌شد. هویر ابراز امیدواری کرد که مقامات اتحادیه اروپا «لااقل در پشت پرده به ساکاشویلی بفهمانند که هیچ کس اجازه ندارد، اتحادیه اروپا را وارد بحران‌هایی کند که ریشه‌ی ناسیونالیستی دارند».
موافقان:
در مقابل، بنیتا فررو والدنر، کمیسر خارجی اتحادیه اروپا از "یک‌پارچگی" اتحادیه اروپا در رابطه با برخورد با روسیه ابراز خرسندی نمود و گفت، این اقدامات باعث شدند که وجهه‌ی اتحادیه اروپا بالا رود. او خواستار آن است که پیوند میان گرجستان و اتحادیه اروپا عمیق‌تر شود.
خانم والدنر در عین حال تاکید کرد که روسیه برای اتحادیه اروپا "شریک تجاری" پراهمیتی است و در زمینه‌ی مبارزه با تروریسم و حل بحران هسته‌ای ایران، نقش مهمی ایفا می‌کند. وی ابراز امیدواری کرد که سفر نیکولا سارکوزی، رئیس دوره‌ای اتحادیه اروپا، و خاویر سولانا، هماهنگ‌کننده‌ی سیاست خارجی اتحادیه، به مسکو، سفری پربار باشد. این دو سیاستمدار هفته‌ی آینده برای مذاکره با مقامات روسی در زمینه‌ی چگونگی اجرای طرح صلح شش‌ماده‌ای به مسکو می‌روند. این طرح که به همت سارکوزی تهیه شده است، روز ۱۲ اوت مورد توافق مسکو و تفلیس قرار گرفت.
در این طرح خروج کامل نیروهای روسیه از گرجستان پیش‌بینی شده است.
اکثر سیاستمداران آلمانی نیز از تصمیمات اتحادیه اروپا ابراز رضایت کرده‌اند و امیدوارند که "تنبیه" روسیه در سطح کنونی باعث شود که این کشور نیروهای خود را به‌طور کامل از گرجستان خارج کند و به طرح صلح شش‌ماده‌ای عمل نماید.
برخی از سیاستمداران آلمانی معتقدند که به‌رسمیت شناختن استقلال آبخازستان و اوستیای جنوبی از جانب روسیه، با این طرح مغایر است. پتر رمس‌آور، رئیس فراکسیون حزب سوسیال‌مسیحی در پارلمان، ضمن ابراز خشنودی از تصمیمات اتحادیه اروپا گفت، روسیه با به‌رسمیت شناختن این دو منطقه و حضور نظامی در گرجستان، خود را به "آفساید" کشانده است. وی ضمن اشاره به این نکته که مشکلات منطقه تنها با کمک روسیه حل خواهند شد، تاکید کرد که تحریم به نفع هیچ‌کس نخواهد بود.
یورگن تومن، رئیس اتحادیه صنایع آلمان نیز با تحریم روسیه به‌شدت مخالف است. او نیز با بیان رضایت از نتایج نشست بروکسل تاکید کرد که اتحادیه اروپا باید دیالوگ با روسیه و گرجستان را شدت بخشد.
روسیه سومین شریک تجاری بزرگ اتحادیه اروپاست و اتحادیه اروپا بزرگترین بازار تولیدات روسیه محسوب می‌شود.