واکنش تهران به تازه‌ترین گزارش محمد البرادعی
۱۳۸۷ شهریور ۲۶, سه‌شنبه
تازه‌ترین گزارش محمد البرادعی در ارتباط با جمهوری اسلامی کمابیش به همان ترتیبی انتشار یافت که گزارش‌های قبلی او منتشر شده بود. از یکی دو رو پیش از ارائه‌ی گزارش به ۳۵ عضو شورای حکام آژانس، بخش‌هایی از آن در رسانه‌های غربی منتشر شد که به عدم همکاری همه‌جانبه‌ی جمهوری اسلامی یا ادامه‌ی تردیدها مربوط می‌شود. تهران این اقدام را نشانه‌ای از تحت‌فشار قراردادن آژانس از سوی آمریکا و متحدانش می‌داند که می‌کوشند مثبت بودن گزارش را نادیده بگیرند یا البرادعی را به گنجاندن نکات ابهام آمیز و دو پهلو در آن مجبورکنند.
واکنش‌های رسمی
روز دوشنبه(۲۵ شهریور/۱۵ سپتامبر)، چند ساعت پیش از انتشار گزارش البرادعی سخنگوی وزارت امور خارجه، در دیدار هفتگی‌اش با خبرنگاران ابراز امیدواری می‌کند مدیرکل آژانس «تحت تاثير فشارهای بيرونی و مشخصا آمريكا قرار نگيرد.» حسن قشقاوی در مورد احتمال منفی بودن این گزارش گفت، بعد از دریافت آن، «موارد مثبت و منفی احتمالی را تجزيه و تحليل كرده و سپس مواضع‌مان را اعلام می‌كنيم.»
به رغم این، منابع رسمی خبری در نخستین واکنش‌ها، بیشتر به برجسته‌کردن نکته‌های مثبت گزارش پرداخته‌اند و خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، آن را «تاکيد مجدد برعدم انحراف برنامه‌ی هسته‌ای ايران» عنوان می‌کند.
"نکات کلیدی"
ایرنا در ادامه‌ی گزارش خود ۱۵ نکته‌ی این گزارش را کلیدی خوانده و آن‌ها را، که همه از جنبه‌های مثبت گزارش می‌باشند فهرست کرده است.
روزنامه‌ی دولتی "ایران" در شماره‌ی امروز خود با نقل ۱۵ نکته‌ای که ایرنا منتشر کرده می‌نویسد، البرادعی در گزارش تازه‌اش «بار ديگر تأكيد مى‌كند: كليه فعاليت‌هاى هسته‌اى جمهورى اسلامى ايران صلح آميز است.»
علی اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس نیز در گفت‌وگوهایی که از سوی خبرگزاری‌های مهر و فارس منتشر شد، گزارش یاد شده را «تاکیدی دوباره بر عدم انحراف» و تاییدی «بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران» خوانده است.
این در حالی است که البرادعی بر عدم انحراف در مورد فعالیت‌های "اعلام شده" صحه گذاشته. او در بند ۲۱ گزارش خود ضمن اشاره به «سال‌های بسيار فعاليت‌های هسته‌ای مخفيانه از سوی جمهوری اسلامی» تاکید می‌کند، «اگر ايران به عنوان اقدامی برای شفاف‌‌سازی» به تعهدات ذکر شده در قطعنامه‌های شورای امنیت پایبند نباشد، «آژانس در موقعيتی نخواهد بود تا در زمينه راستی‌آزمايی نبود مواد يا فعاليت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ايران پيشرفت كند.»
روزنامه‌ی "اعتماد ملی" در تیتر نخست خود، گزارش مدیرکل آژانس را «خوشایند برای غرب» می‌خواند و در سرمقاله‌ی شماره‌ی امروز می‌نویسد: «روح گزارش محمد البرادعی حاوی نكات مبهم، دوپهلو و بعضا منفی عليه منافع حقوقی و فنی جمهوری اسلامی ايران است.»
چنین برداشتی از این گزارش در برخی دیگر از مطبوعات و سایت‌های اینترنتی نیز به چشم می‌خورد.
در حالی که توجه به نکات منفی گزارش در رسانه‌های رسمی و نزدیک به دولت کمتر منتشر شده، مرتضی تمدن، مشاور رئیس جمهور در گفت‌وگو با ایرنا از برخی دوگانه‌گویی‌ها در گزارش البرادعی سخن گفته است. تمدن معتقد است که به رغم این، گزارش به «کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای که بر پذيرش ايران هسته‌ای اذعان دارند در مورد صلح‌آميز بودن فعاليت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی اطمينان می‌دهد.»
خواست آژانس از ایران
مدیرکل آژانس در پایان گزارش خود را در چهار بند خلاصه کرده که دو بند آن به عدم اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت در مورد توقف غنی‌سازی اورانیوم و ابهام‌های موجود در مورد فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده مربوط است. البرادعی در بند ۲۵ گزارش، «از ايران قويا می‌خواهد، تمامی اقدامات لازم را برای اعتمادسازی درباره‌ی ماهيت منحصرا صلح‌آميز برنامه‌ی هسته‌ای خود در زودترين زمان ممكن ادامه دهد.»
وجود چنین نکاتی در گزارش تازه‌ی البرادعی باعث شده که آمریکا و متحدانش اصرار تهران در مورد غیرنظامی بودن برنامه‌های هسته‌ای‌اش را نپذیرند و خواهان تهدید جمهوری اسلامی به تشدید تحریم‌ها شوند.