ورود ايران به سازمان تجارت جهانى و صدور گاز به آلمان

هفته گذشته، به دنبال متوقف شدن موقت مذاكرات هيات هاى نمايندگى ايران و سه كشور اروپائى، اعلام شد كه ايالات متحده آمريكا، از ماه مارس امسال، ديگر مخالفتى با عضويت ايران در سازمان تجارت جهانى نداشته و اميدوار است به اين طريق رهبران جمهورى اسلامى را به توقف دائمى برنامه غنى سازى اورانيوم تشويق كند.

در جريان مذاكرات هفته پيش، نمايندگان انگلستان، آلمان و فرانسه كه مى كوشند تهران را از طريق ايجاد انگيزه هاى اقتصادى تازه به توقف برنامه هاى اتمى مجاب كنند، اعلام كردند كه مذاكرات خود را تا برگزارى انتخابات رياست جمهورى در ايران متوقف مى كنند و پس از آن با ارائه پيشنهادى تازه به مذاكرات ادامه خواهند داد. آمريكا و متحدان اروپائى اش، پيش از آن تهديد كرده بودند كه اگر سرانجام جمهورى اسلامى با توقف برنامه غنى سازى اورانيوم موافقت نكند، پرونده را به شوراى امنيت سازمان ملل متحد منتقل خواهند كرد. آمريكائى ها مايلند كه در اين صورت شوراى امنيت تحريم هائى را عليه ايران تصويب كند. اما آن ها احتمال مى دهند كه چين و روسيه پيشنهادهاى مربوط به تحريم را وتو كنند.

به اين ترتيب، تلاش براى يافتن يك راه حل مسالمت آميز از طريق ايجاد انگيزه هاى اقتصادى در رهبران حكومت ايران، ادامه خواهد يافت. آلمان، در مذاكرات مربوط به انرژى اتمى ايران، نقش تعيين كننده اى دارد و تلاش كنسرن آلمانى ائون براى انجام معامله بزرگ گاز با جمهورى اسلامى، موقعيت دولت آلمان را، در مذاكراه با ايران تقويت خواهد كرد. از سوى ديگر، سازمان تجارت جهانى در سايت اينترنتى خود اعلام كرد كه گروهى براى تهيه مقدمات ورود ايران به اين سازمان تشكيل شده است. تارنماى اين سازمان، به نقل از محمدرضا البرزى سفير جمهورى اسلامى نوشت: ”تصميمى كه زمان اتخاذ آن مدت ها پيش فرا رسيده بود، اكنون اتخاذ شده است”.

سازمان تجارت جهانى چيست؟

سازمان تجارت جهانى تنها سازمان بين المللى است كه خطوط اصلى بازرگانى ميان كشورهاى مختلف را ترسيم مى كند. اين سازمان، كمك به توليدكنندگان كالا و خدمات را هدف اصلى خود اعلام كرده است، اما در عين حال بر سياست هاى بازرگانى كشورهاى عضو و اجراى مقررات پيمان تجارت جهانى نظارت دارد. اين سازمان، همچنين به لحاظ فنى از كشورهاى جهان سوم پشتيبانى مى كند.

به موجب تازه ترين آمارى كه در ماه اكتبر سال ۲۰۰۴ انتشار يافت، ۱۴۸ كشور جهان تاكنون به عضويت سازمان تجارت جهانى در آمده اند و نام تعدادى از ساير كشورها نيز، در فهرست داوطلبان عضويت آن ثبت شده است. ليبى نيز، از جمله كشورهائى است كه پس از كنار نهادن برنامه هاى اتمى خود، خواستار عضويت در سازمان تجارت جهانى شده است. پيوستن به سازمان تجارت جهانى، تسهيلاتى را در زمينه واردات و صادرات و معافيت هاى گمركى در اختيار كشورهاى عضو مى گذارد. مقر سازمان تجارت جهانى با ۶۳۰ كارمند و بودجه سالانه ۱۶۹ ميليون فرانك سويس در ژنو واقع شده است.

گاز ايران براى آلمان

همزمان با اين تحولات، روزنامه هندلزبلات روز چهارشنبه اين هفته خبر آغاز مذاكره ميان كنسرن ائون و دولت ايران را منتشر كرد. به موجب اين گزارش، كنسرن آلمانى مى كوشد از طريق معامله با جمهورى اسلامى، وابستگى خود را به گاز روسيه كمتر كند. اين كنسرن، تاكنون گاز مايع مورد نياز خود را تنها از روسيه، درياى شمال و بعضا منابع داخلى اندك آلمان تامين مى كرده است.

هندلز بلات مى نويسد: ”اولين گروه نمايندگان شركت رورگاز كه وابسته به كنسرن ائون است، وارد تهران شدند و مذاكرات خود را با مقامات دولتى اين كشور آغاز كردند. ايران، هم در زمينه گاز مايع و هم در زمينه گاز لوله براى آلمان داراى جذابيت زياد است”.

مسئولان وزارت نفت جمهورى اسلامى، در دوسال اخير، براى گسترش صادرات گاز اين كشور دست به تلاش هاى گسترده اى زده اند. چين و هند در آينده بزرگترين دريافت كنندگان گاز ايران خواهند بود، اما صدور گاز به اروپا نيز، براى تهران داراى اهميت زياد است.

كوندوليزا رايس وزير امور خارجه آمريكا، اوائل سال جارى ميلادى، در سفر به دهلى و اسلام آباد كوشيد مانع تحقق طرح خط لوله ۲۴۰۰ كيلومترى گازى شود كه قرار است گاز حوزه پارس جنوبى را از طريق پاكستان به هند انتقال دهد. وى، در عين حال، در همان سفر اعتراف كرد كه يافتن يك منبع تامين انرژى جايگزين براى هند آسان نخواهد بود.