وضعيت حقوقى كودكان پناهجو در آلمان
۱۳۸۳ آذر ۳, سه‌شنبه
�رد آمدند و در باره وضعيت حقوق كودكان در آلمان به بحث نشستند.
روز بيستم نوامبر، سى‌ام آبان ماه، روز حقوق كودك است. در روز بيستم نوامبر سال ۱۹۸۹ ميلادى مجمع عمومى سازمان ملل متحد ”توافق‌نامه‌اى را در باره حقوق كودكان“ تصويب كرد كه به آن ”كنوانسيون حقوق كودك سازمان ملل متحد“ مى‌گويند. با اين كنوانسيون براى نخستين بار ابزارى در اختيار اعضاى سازمان ملل متحد قرار گرفت كه كشورهاى عضو اين سازمان مى‌توانستند با آن وضعيت كودكان را در كشور خود بسنجند. اگر در آلمان اين كنوانسيون را مبناى ارزيابى خود از وضعيت حقوقى كودكان قرار دهيم، مى‌توانيم بگوييم كه كارنامه آلمان ۱۵ سال پس از تصويب اين كنوانسيون درخشان نيست.
سالانه ۹۰۰ كودك فرارى در آلمان پناه مى‌جويند. اين كودكان از كشورهاى گوناگون به آلمان مىآيند، از افغانستان يا عراق، از رواندا، اتيوپى يا لبنان. آنها از جنگ داخلى و خشونت، پيگرد و گرسنگى گريخته‌اند. مقامات دولتى آلمان آنها را ”فراريان خردسال بى همراه“ مى‌نامند. حدود ده هزار كودك پناهنده در آلمان وجود دارد، كه اكثر آنها با آغوش باز در اين كشور پذيرفته نشده‌اند.
اگر چه آلمان كنوانسيون حقوق كودك را امضا كرده است، اما آن را به طور كامل اجرا نمى‌كند. دولت آلمان رفتار يكسانى با آلمانيها و خارجيان ندارد. براى همين است كه كودكان پناهنده به هيچ وجه از حقوقى يكسان با كودكان آلمانى برخوردار نيستند. در اين باره هايكو كاوفمن Heiko Kaufmann از ”جامعه حقوق بشر آلمان“ مى‌گويد: ”براى نمونه كودكان تا به سن ۱۶ مى‌رسند براى شركت در جلسه دادگاه بالغ شناخته مى‌شوند، در موردشان مقررات محدودكننده قانون پناهندگى اجرا مىگردد و بدين ترتيب در عمل اجازه كار و تحصيل ندارند. مى‌توان آنها را در بند مخصوص پناهجويانى نگاهداشت كه پليس مى‌خواهد به كشورشان بازگرداند و نيز مى‌توان آنها را بى‌آنكه كسى همراهيشان كند از آلمان بيرون كرد.“
بيشتر كودكان پناهجو بى‌آنكه كاغذ و برگه هويتى به همراه داشته باشند وارد آلمان مى‌شوند و اغلب خود نمى‌دانند چند سال دارند. اگر اداره رسيدگى به امور خارجيان سن كودكى را كه بى‌برگه هويت وارد آلمان شده است، حدود ۱۶ سال برآورد كند، اين كودك اجازه نخواهد يافت به مدرسه برود و بايد به خانه‌اى مخصوص پناهندگان برود. تفاوتى نمى‌كند كه اين كودكان چه سرنوشت و تجربه‌هايى را پشت سر گذاشته‌اند، در آلمان در درجه نخست به آنها به عنوان خارجى نگاه مى‌كنند – و نه به عنوان كودك. براى همين است كه ”جامعه حقوق بشر آلمان“ دولت آلمان را فرامى‌خواند به اينكه ”قيد و شرطهايى را كه در رابطه با كنوانسيون حقوق كودك دارد، بردارد و خود در فكر طرح قواعدى باشد تا به كمك آنها بتوان وضعيت كودكان پناهنده را بهبود بخشيد.“
در برخى ايالتهاى آلمان خانه‌هايى وجود دارند به نام Clearinghäuser، خانه‌هايى براى كمك به كودكان آسيب‌ديده، كه با امكانات درمانى و اجتماعى خود براى كودكان پناهجو بسيار مفيد بوده‌اند. اكثر كودكان فرارى‌اى كه به آلمان مىآيند به لحاظ روحى به شدت آسيب ديده‌اند. به آنها در اين خانه‌ها كمك پزشكى، روان‌درمانى و تربيتى مى‌شود. هايكو كاوفمن از ”جامعه حقوق بشر آلمان“ در اين باره مى‌گويد: ”كودكان نبايد از همان اول با روشهاى بازجويى از پيش‌تعيين شده و يكسان ماموران مرزى آلمان روبرو بشوند، بلكه بايد مكانى را بيابند كه در آن بعد از همه تجربه‌هاى وحشتناكى كه هنگام فرار پشت سر گذاشته‌اند، در آرامش و مراقبت و با صرف وقت و در وضعيتى كه مناسب زندگى كودكان است، بتوان فهميد و مشخص كرد كه چگونه به بهترين وجه مى‌شود موجب راحتى و آسايش اين كودك شد؟“
براى آنكه بتوان پناهجويان خردسال را در خانه‌هايى براى كمك به كودكان آسيب‌ديده زير نظر مربيان و روانشناسان سكنى داد، بايد قاعده‌اى يكدست در اين زمينه براى سراسر آلمان وجود داشته است. ”جامعه حقوق بشر آلمان“ از دولت آلمان درخواست كرده است كه چنين قاعده‌اى را كه وجود آن به معناى احترام به اصول كنوانسيون حقوق كودك نيز هست، معين كند.