يمن: فقيرترين كشور خاورميانه در دام آدم‌ربائى
۱۳۸۴ دی ۲۲, پنجشنبه
در فاصله سال‌هاى ۱۹۷۸ تا ژوئن ۲۰۰۴ آلمان ۴۴۲ ميليون يورو در بخش همكارى‌هاى اقتصادى و ۳۰۳ ميليون يورو در بخش همكارى‌هاى فنى به يمن اختصاص داد. در همين سال بدهى‌هاى خارجى يمن بخشوده شد و اعتبارات عمرانى آلمان به صورت كمك در اختيار اين كشور قرار گرفت.
جمهورى يمن، يكى از فقيرترين كشورهاى جهان است و در خاورميانه نيز، فقيرترين كشور محسوب می‌شود. اين كشور با ۵۲۸ هزار كيلومتر مربع مساحت و نزديك به ۲۰ ميليون جمعيت، در جنوب شبه جزيره عربستان قرار گرفته و تنگه عدن آن را از قاره آفريقا جدا می‌كند. بخش عمده كشور را صحراهاى خشك تشكيل می‌دهند و ۷۵ درصد جمعيت آن در خارج از شهرها زندگى می‌كنند. در شهرهاى بزرگ، ساختمان‌هاى بلند خشت و گلى، كه در جهان نظير ندارند، بيش از هرچيز جهانگردان را جلب می‌كنند. صنعا پايتخت يمن، كه به همين سبك ساخته شده، از سوى يونسكو به عنوان ميراث فرهنگى جهان شناخته شده است.
نام يمن، كه درآمد سرانه مردم آن تنها به ۵۲۰ دلار در سال می‌رسد، اغلب هنگامى بر سر زبان‌ها می‌افتد كه يك يا چند توريست غربى در اين كشور گروگان گرفته می‌شوند. آخرين مورد ”يورگن كروبوگ” ديپلمات آلمانى بود كه در ماه دسامبر سال گذشته همراه با اعضاى خانواده‌اش گروگان گرفته شد، اما مدتى بعد آزاد شد و به كشورش بازگشت. در همان زمان، ”انجمن آلمان– يمن”، كه از سال ۱۹۷۰ براى كمك به توسعه يمن در آلمان تشكيل شده است، كوشيد براى خنثى كردن آثار سوء اين آدم‌ربائى به تبليغات گسترده‌ای دست بزند و جهانگردان را همچنان به بازديد از يمن ترغيب كند. اين انجمن، آزاد شدن ديپلمات آلمانى را نتيجه مناسبات خوب آلمان با يمن دانست و اعلام كرد: ”يمن همچنان كشورى زيبا باقى خواهد ماند كه ارزش سفر را دارد و در آن ميهمان نوازى يكى از مهمترين ارزش‌هاى اجتماعى محسوب می‌شود”.
موجوديت تعداد بى‌شمارى از خانواده‌هاى يمنى، بستگى به صنعت جهانگردى دارد. در سال ۲۰۰۴ يكصد و پنجاه هزار جهانگرد خارجى از اين كشور ديدن كردند، اما تعداد جهانگردان در سال ۲۰۰۵ به حدود دو برابر افزايش يافت. جهانگردان خارجى اغلب از سوى قبايلى ربوده می‌شوند كه در مناطق خارج از كنترل حكومت مركزى زندگى می‌كنند. هدف گروگان‌گيرى‌ها سياسى نيست، بلكه ربايندگان اغلب از اين طريق قصد دريافت پول يا تحت فشار قرار دادن دولت مركزى را دارند تا به خواست‌هاى آنان توجه كند. رهبران صدها قبيله، اغلب قلعه‌هائى بر فراز مناطق كوهستانى دارند كه خانه‌هاى افراد قبيله نيز در پيرامون آن ساخته شده است. آن‌ها، قدرت مركزى را به رسميت نمی‌شناسند و بر اساس قوانين قبيله‌ای خودشان زندگى می‌كنند. در كنار رهبران قبايل، بنيادگرايان اسلامى نيز تاكنون بارها كوشيده‌اند از طريق گروگان گرفتن خارجيان خواست‌هاى خود را به دولت مركزى تحميل كنند.
يك خنجر خميده بر شال كمر، در يمن نشانه مردانگى به حساب می‌آيد و به اين دليل تقريبا همه مردان، حتى برخى از پسربچه‌هاى نابالغ، آن را حمل می‌كنند. اما مردانى كه می‌خواهند تشخص خود را بيشتر به رخ بكشند، تفنگى نيز بر شانه خود می‌آويزند. يمن، از جمعيت فوق‌العاده جوانى برخوردار است و به اين دليل امكانات بالقوه پيشرفت را دارد. تقريبا نيمى از جمعيت كشور را افراد زير ۱۴ سال تشكيل می‌دهند و تنها ۴ درصد جمعيت ۶۰ سال و بالاتر از آن دارند. تنها حدود ۴۰ درصد از يمنى‌ها، كه تقريبا همه خود را مسلمان می‌دانند، توانائى خواندن و نوشتن دارند.
تا انقلاب سال ۱۹۶۲ كه به سلطه هزار ساله امامان پايان داد، يمن در شرايط قرون وسطائى به سر می‌برد. مدتى پس از انقلاب بود كه آلمان برنامه كمك‌هاى عمرانى خود را در يمن شمالى آغاز كرد. از همان زمان تاكنون، آلمان نقش بزرگترين كمك كننده به توسعه يمن را ايفا كرده است. رياست جمهورى يمن را، از سال ۱۹۷۸ به اين سو، على عبدالله صالح به عهده دارد كه داراى مناسبات خوبى با آلمان است. برخى از اعضاى دستگاه دولتى على عبدالله صالح را كسانى تشكيل می‌دهند كه تحصيلات دانشگاهى خود را در آلمان سپرى كرده‌اند.