يورو به جاى دلار

امروز غلامحسين الهام، سخنگوى دولت احمدى‌نژاد اعلام كرد كه ايران از اين پس معاملات نفتى خود را بر پايه يورو، يعنى واحد پول مشترك اروپا انجام خواهد داد. ناظران بر اين باورند كه اين تصميم دولت جمهورى اسلامى واكنشى است در برابر افزايش فشارهاى سياسى ايالات متحده آمريكا. فشارهاى آمريكا در ارتباط با مشاجره اتمى ايران ظرف ماههاى گذشته افزايش يافته و آمريكا بسيارى از بانكها را از معامله با اين كشور برحذر داشته است. حال تصميم بانك مركزى ايران مبنى بر تغيير ارز پايه بازرگانى خارجى از دلار به يورو، عملا به منظور كاهش اين فشار صورت گرفته است.

بديهى است كه درآمدهاى ارزى ناشى از صدور نفت خام در بازرگانى خارجى ايران نقشى بس مهم دارد. بر اساس ارزيابيها، نزديك به ۸۰ درصد كل درآمد ارزى ايران وابسته به صدور نفت خام است. جمهورى اسلامى حتى اعلام كرده است كه از اين پس تصميم دارد بودجه كشور را نيز بر اساس واحدى ارزى يورو محاسبه كند.

اين در حالى است كه اتحاديه اروپا هنوز تصوير روشنى از اين تصميم جمهورى اسلامى ايران و گستره عملكردى آن ندارد. يكى از سخنگويان كميسرياى مسائل ارزى اتحاديه اروپا امروز خطاب به خبرنگاران گفته است كه هنوز اطلاع دقيقى پيرامون اين سياست جديد مالى جمهورى اسلامى در دست نيست. به عنوان نمونه هنوز روشن نيست كه آيا جمهورى اسلامى تصميم دارد ذخاير ارزى خود را بر پايه يورو قرار دهد و يا اينكه يورو صرفا به عنوان واحد محاسبه داد و ستدهاى ارزى ايران مطرح است.

بديهى است كه اين تصميم جمهورى اسلامى ايران بار ديگر موقعيت يورو را در معاملات بين‌المللى در قياس با دلار آمريكا تقويت خواهد كرد. از روز اول ژانويه سال ۲۰۰۲ كه يورو بمثابه واحد پول مشترك ۱۲ كشور عضو اتحاد پولى و مالى اروپا به جريان افتاد تا كنون ما شاهد تقويت فزاينده نقش آن در اقتصاد جهان بوده‌ايم. شمارى از كشورهاى جهان و از جمله روسيه، صربستان، اسراييل و مراكش محاسبه ارزش واحد ارزى خود را وابسته به يورو كرده‌اند و در برخى ديگر از كشورها از واحد پول مشترك اروپا براى پرداخت استفاده مى‌شود.