پاكستان، سه ماه پس از زلزله
۱۳۸۴ دی ۱۹, دوشنبه
�ند، با اين حال دولت پاكستان مدعى است كه احتياجى به تمديد ماموريت نيروهاى امدادى ندارد.
از زلزله مهيب پاكستان سه ماه گذشت. زمين لرزيد، كودكان مردند و خانه‌ها ويران گشتند، با اين همه چون آنچنان كه بيم آن مى‌رفت بيمارى خاصى همه‌گير نشد، ناظران خرسندند. صعيم مردى است ۶۰ ساله از پاكستان كه در هواى نزديك به صفر درجه مناطق زلزلهزده، با دستمالى نازك بر شانه‌ها راه مظفرآباد را پى گرفته است. صعيم مىرود تا در مظفرآباد، پايتخت كشمير پاكستان به اقوامش سرى بزند. روستاى خود او، در ۱۲ كيلومترى شمال مظفرآباد دستخوش زلزله شده و ويران گشت. پسر ۷ ساله‌ى صعيم قربانى زلزله شد و از خانه‌اش نيز چيزى به جز ديوارهايى ويران باقى نماند. پس از آن واقعه او و خانوده‌اش در چادر زندگى مى‌كنند. چادرى كه امن نيست و برف زمستانى هر لحظه آن را در معرض ويرانى قرار مى‌دهد: چادرمان يكبار بدليل سنگينى برف فروريخت. باز هم تعيمر و برپايش كردم، با اين حال هواى بسيار سرد چادر بچه‌ها را آزار مى‌دهد.
در آنجا، جايى كه پيشتر روستاى صعيم بود، برف با ارتفاع ۲۰ سانتيمتر خودنمايى مى‌كند. شب‌ها برودت هوا به ۱۶ درجه زير صفر مى‌رسد. با وجود اين امدادگران بين‌المللى مى‌گويند، اوضاع به آن بدى كه تصورش را مى‌كردند نيست. به گفته "جسيكا بارى"، سخنگوى كميته بين‌المللى صليب سرخ: پس از اينكه سه روز برف باريد و باران آمد توانستيم با هلى‌كوپترهايمان راهى مناطق كوهستانى شويم. با وجود اين اوضاع از آنچه كه تصورش را مى‌كرديم بهتر بود. مردم اينجا بسيار مقاومند. آنان مى‌گويند كه مى‌توانند با اين وضع كنار بيايند. اما مشكل بزرگ اين بود كه بسيارى از چادرها توانايى تحمل سنگينى برف را نداشتند و فروريختند و اكنون همه مى‌خواهند ورقه‌هايى ساخته شده از حلب داشته باشند تا بتوانند بهتر از خود محافظت كنند.
"آخيم اشتير"، خلبانى از ارتش آلمان است كه هر روز با هلى‌كوپترش به كوهستان مىرود تا مصالح ساختمانى، دارو و چادر به مردم برساند. يارىرسانان ارتش آلمان تنها چند روز پس از زلزله از طريق افغانستان وارد پاكستان شدند. آخيم حين پرواز به سوى مناطق زلزله زده ابعاد ويرانى را بسيار كمتر تخمين مى‌زد. او خود در اين باره چنين مى‌گويد: وقتى نزديك مناطق آسيب‌ديده مى‌شدم تصور مى‌كردم كه پاكستانى‌ها خانه‌هايشان را خوب و محكم ساخته‌اند، از آن ارتفاع اينچنين به نظر مى‌آمد كه بيشتر خانه‌ها سالمند. وقتى تا ارتفاع معينى پايين آمدم منظره تغيير كرد، خانه‌هايى ديدم كاملا ويران شده با سقف‌هايى فروريخته.
ماموريت امدادى ناتو در ابتداى ماه فوريه به پايان مى‌رسد. در آن هنگام حدود ۹۰ فروند هلى‌كوپتر امدادى ناتو پاكستان را ترك مى‌كنند، آن هم درست در شرايطى كه سرماى زمستانى اوضاع را وخيم‌تر از پيش كرده است. اما دولت پاكستان اين موضوع را ناديده مى‌گيرد و حاضر به تمديد ماموريت امدادگران خارجى نيست. به گفته‌ى شوكت سلطان سخنگوى ارتش پاكستان: به اعتقاد من هلى‌كوپترهاى خارجى در حال حاضر چندان بكار نمى‌آيند. ما راه‌ها را به نحوى تعمير كرده‌ايم تا قابل عبور شوند و بتوانيم حتى به مناطق دورافتاده نيز دسترسى پيدا كنيم. تابحال هلى‌كوپترهاى پيمان ناتو بدليل ايجاد امكان دسترسى به برخى مناطق بسيار مفيد بودند. اما من فكر مى‌كنم كه در صورت نبودشان نيز ما با مشكلات بزرگى مواجه نشويم. هلى‌كوپترها بايد يك روزى پاكستان را ترك كنند. پس از آن ما خودمان مى‌توانيم از عهده كار برآييم.
اما نگاهى دقيق‌تر نشان مى‌دهد كه اين بى‌نيازى دولت پاكستان از كمك‌هاى خارجى نيست كه دولتمردان را وادار به چنين موضع‌گيرى كرده است. بنيادگرايان اسلامى وجود امدادگران خارجى درمنطقه را همچون خارى در چشم خود تلقى مى‌كنند و دولت پاكستان براى رضامندى آنان چنين اظهاراتى مى‌كند. معهذا دولت پاكستان با واقع‌نگرى خروج تمامى امدادگران را خطرناك مى‌بيند و به گفته‌ى شوكت سلطان احتمال دارد كه ماموريت برخى از كشورها از جمله آلمان تمديد شود.