پايان كنفرانس سران عرب و سفر بان كى مون به بيروت
۱۳۸۶ فروردین ۱۰, جمعه
نوزدهمين كنفرانس سران عرب كه از آن به عنوان "كنفرانس همبستگى عربى" نيز ياد شده است، روز گذشته به كار خود در رياض خاتمه داد. همان‌طور كه از قبل پيش‌بينى مى‌شد، اساس كار كنفرانس رياض بر احياى ابتكارعمل صلح اعراب و اسرائيل بود كه در سال ۲۰۰۲ و در جريان اجلاس سران عرب در بيروت به تصويب رسيده و با مخالفت اسرائيل و آمريكا روبرو شده بود.
رهبران عرب ضمن تأكيد بر لزوم همبستگى و اتحاد ميان كشورهاى عربى و مخالفت با تروريسم در هر شكل و نحوه آن، اسرائيل را تشويق به پذيرش ابتكارعمل صلح عربى كرده و نسبت به بروز خشونت در صورت مخالفت اسرائيل با اين امر هشدار دادند.
در بيانيه پايانى اين كنفرانس، ضمن تأكيد بر لزوم پاكسازى خاورميانه از سلاح‌هاى كشتارجمعى، افزايش همبستگى ميان كشورهاى عربى و همچنين حل و فصل مشكلات از راه‌هاى مسالمت‌آميز، آمده است: "صلح عادلانه و كامل بر اساس ابتكارعمل صلح عربى يك انتخاب استراتژيك براى اعراب است".
نتايج نهائى كنفرانس سران عرب با استقبال جامعه بين‌المللى مواجه شده بطوريكه آمريكا ابتكارعمل عربى را بسيار مثبت توصيف كرده و فرانسه نيز آن را به عنوان پايه و اساسى براى روند صلح در منطقه ارزيابى كرده است. اتحاديه اروپا نيز از طرح پيشنهادى اعراب براى صلح استقبال كرد.
اين در حالى است كه اسرائيل با پذيرش ابتكارعمل عربى به شدت مخالفت كرده و آن را غيرقابل پذیرش دانسته است. مسئولين اسرائيلى پيش از اين خواستار حذف بند مربوط به لزوم بازگشت آوارگان فلسطينى به سرزمين‌هاى اشغالى شده بودند كه اين امر در جريان كنفرانس منظور نشده و رهبران عرب مفاد ابتكارعمل مطرح شده در سال ۲۰۰۲ در بيروت را به همان شكل مورد تأكيد قرار دادند.
از سوى ديگر بنا به ارزيابى تحليلگران، كنفرانس سران عرب، بحران حاكم بر لبنان، عراق، سومالى و دارفور را پشت سر گذاشته و هيچ اشاره‌اى به اين سرفصل‌ها در بيانيه پايانى خود نكرده است. با اين حال دو گروه درگير در لبنان معتقدند كه بهبود روابط ميان سوريه و عربستان در جريان كنفرانس رياض از مهم‌ترين دستاوردهائى بود كه مى‌تواند بر روند امور در لبنان تأثير بگذارد.
در لبنان و در حالى كه اميدهاى زيادى به تأثير كنفرانس رياض بر بحران داخلى وجود داشت، با بازگشت دو هيئت رسمى اعزامى به بيروت، بار ديگر اختلافات از سر گرفته شد و رئيس‌جمهور و نخست‌وزير هر كدام طرف مقابل را متهم به خدشه‌دار كردن چهره لبنان در جريان كنفرانس رياض كردند.
اين در حاليست كه بان كى مون دبيركل سازمان ملل شب گذشته و با خاتمه كنفرانس سران عرب، وارد بيروت شده و قرار است كه مذاكراتى با رهبران مختلف لبنانى منجمله نمايندگان حزب‌الله داشته باشد.
بان كى مون كه در حاشيه اجلاس رياض با اميل لحود رئيس‌جمهور لبنان ديدار كرده بود، قرار است كه برخى از موضوعات مهم مطرح در لبنان مانند دادگاه بين‌المللى براى رسيدگى به ترور رفيق حريرى، نحوه اجراى قطعنامه ۱۷۰۱ و موضوع اسراى لبنانى و اسرائيلى نزد طرفين را بررسى کرده و روز شنبه براى بازديد از نيروهاى يونيفيل مستقر در مرز لبنان و اسرائيل، عازم جنوب اين كشور شود.
علی مهتدی، گزارشگر صدای آلمان در بیروت