پایان مأموریت صلح وزیرخارجه آلمان در قفقاز

شامگاه جمعه، ۱۸ ژوئیه (۲۸ تیر) وزیر امور خارجه آلمان بدون موفقیت چشمگیری "سفر صلح" به قفقاز را پایان داد. او روز پنج‌شنبه ابتدا به تفلیس پایتخت گرجستان رفت و با همتای گرجی خود به گفت‌و‌گو نشست. اشتاین مایر در سفر دو روزه خود به این منطقه حامل طرحی بود برای پایان دادن به درگیری‌های گرجستان و آبخازستان. این طرح در گرجستان با نخستین "نه" مواجه شد. میشائیل ساکاشویلی، رئیس جمهور گرجستان، اصول طرح پیشنهادی وزیر امور خارجه آلمان را رد کرد. وی خواستار آن شد که پیش از تعهد به هر گونه طرحی، پناهندگانی که از آبخازستان به گرچستان گریخته‌اند، به سرزمینشان بازگردند.

محتوای طرح اشتاین مایر

بر اساس این طرح سه مرحله‌ای، در مرحله نخست می‌بایست میان ابخازستان و گرجستان یک پیمان ترک مخاصمه منعقد گردد و بر سر بازگشت ۲۵۰ هزار پناهجو به ابخازستان گفت‌وگو شود. مراحل بعدی طرح شامل مذاکره بر سر رژیم حقوقی آبخازستان و اجرای طرح‌های عمرانی در این منطقه می‌شوند.

روسیه و گرجستان مدت‌هاست که بر سر وضعیت منطقه ابخازستان با هم اختلاف دارند. ابخازستان ۲۰۰هزار نفر جمعیت دارد، در جنوب قزاقستان و در ساحل دریای سیاه واقع شده و در سال ۱۹۹۲، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، از گرجستان جدا شد. پس از درگیری‌های خونین، در سال ۱۹۹۴ سیاستمداران ابخازی با موافقت روسیه استقلال این منطقه را اعلام کردند، اما این استقلال از جانب هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است. از آن زمان منطقه شاهد درگیری‌های گسترده میان نیروهای گرجستان و آبخازستان است. مسکو متهم است که با پشتیبانی از ابخازستان قصد جداکردن آن از گرجستان و افزودن به فدراسیون روسیه را دارد.

ساکاشویلی، رئیس جمهور گرجستان اعلام کرده، مادامی‌که دخالت‌های روسیه وجود داشته باشد، یافتن راه‌حلی برای اختلافات بسیار مشکل خواهد بود.

روز دوم سفر

اشتاین‌مایر روز جمعه با رهبران آبخازستان در گالی مذاکره کرد و نتیجه تلاش‌های خود را شامگاه همان روز در مسکو با وزیر خارجه روسیه در میان نهاد.

سرگئی باگاپش، رهبر ابخازستان طرح اشتاین مایر را "غیرقابل قبول" خواند و گفت، باید موضوعات دیگری به این طرح اضافه شوند. وی همچنین تهدید کرد که در صورت بازگشت پناهجویان به ابخازستان، این منطقه دوباره دچار یک جنگ خونین خواهد شد. او تاکید کرد که پیش از هرگونه مذاکره‌ای با گرجستان، این کشور باید نیروهای خود را از مناطقی که به آبخازستان متعلق هستند، خارج کند.

برخورد روسیه با طرح آلمان

دیمیتری روگوسین، سفیر روسیه در ناتو به این طرح انتقاد کرده و گفته ا‌ست، اشتاین مایر می‌کوشد، «دوچیز ناهمگون را به هم پیوند دهد».

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز پیشتر به برخورد غرب با مسئله آبخازستان انتقادکرده و گفته بود: «پیوند زدن پیمان ترک مخاصمه فوری با بازگشت آوارگان گرجی به آبخازستان، در شرایط فعلی به هیچ وجه واقع‌گرایانه نیست و باید به پس از استقرار صلح و تعیین رژیم حقوقی آبخازستان موکول شود» .

لاوروف ابتدا به طرح آلمان نیز انتقاد کرده بود اما روز جمعه پس از ملاقات با اشتاین مایر، این طرح را تحسین کرد و "کاملا درست" خواند. او گفت: «این کمک بسیار بزرگی است برای ایجاد توافق و یافتن راه‌حلی اساسی برای این بحران».

لاوروف ابراز امیدواری کرد که سازمان ملل متحد فعالیت‌های خود را برای ایجاد صلح و ثبات در این منطقه افزایش دهد و بر پایه‌ی طرح آلمان، مقدمات مذاکرات مستقیم میان گرجستان و آبخازستان را فراهم نماید.