پيمان‌هاى همكارى اقتصادى تازه: سود و زيان كشورهاى فقير

همزمان با اين همايش، نمايندگان نهادهاى غير دولتى بين المللى نيز، در كنفرانسى كه در ساختمان مركزى دويچه وله تشكيل شد، به رايزنى نشستند. نمايندگان نهادهاى غيردولتى خواستار آن شدند كه امضاى پيمان همكارى بازرگانى تازه به تعويق بيافتد.

همكار دويچه وله Maja Dreyer در اين زمينه گزارش مى‌دهد:

”پيمان همكارى هاى اقتصادى” عنوانى است كه اكنون زمينه ساز بحث هاى همواره شديدترى در صحنه جهانى كمك هاى عمرانى شده است. اين پيمان ها، قرار است مناسبات اقتصادى ميان كشورهاى آفريقا، حوزه اقيانوس آرام و كارائيب را از نو تنظيم كنند. اما مى بايست علاوه بر نوسازى همكارى هاى اقتصادى، به عنوان ابزار توسعه نيز مورد استفاده قرار گيرند.

لوئيز ميشل كميسر كمك هاى عمرانى اتحاديه اروپا در اين زمينه مى گويد: ”پيمان هاى همكارى اقتصادى جديد، به اين منظور در نظر گرفته شده اند كه در درجه اول به بازسازى بازارهاى منطقه اى كمك كنند. در مرحله بعدى اين پيمان ها كمك خواهند كرد تا پيش از آن كه بازرگانى پايدار ميان كشورهاى آفريقا، آقيانوس آرام و كارائيب با اتحاديه اروپا آغاز شود، بازارهاى محلى اين كشورها گسترش يابند”.

اما برآورد نهادهاى غيردولتى كاملا متفاوت است. Tetteh Hormeku عضو شبكه جهانى تجارت آفريقا، به نمايندگى از سوى منتقدان پيمان هاى همكارى بازرگانى جديد مى گويد: ”امروز، حاصل پيمان هاى همكارى بازرگانى، براى ما نابودى كارگاه هاى كوچك ماهيگيرى، كشاورزان خرده پا، صنايع كوچك و خلاصه هرچيزى است كه كوچك باشد. در مقابل، اين پيمان ها دسترسى بهتر به بازارها و مواد خام ما را براى اتحاديه اروپا و توليدكنندگان بزرگ تسهيل مى كنند. به اين ترتيب، در درازمدت ظرفيت هاى ما است كه مدفون مى شود”.

وجود پيمان هاى همكارى اقتصادى بد، بدان معنا نيست كه اصولا چنين پيمان هائى نبايد وجود داشته باشند. به عنوان نمونه، پيمان لومه كه امتيازاتى را در زمينه مناسبات تجارى با اروپا براى كشورهاى آفريقا، اقيانوس آرام و كارائيب تامين كرده، با اصول بنيادى سازمان تجارت جهانى انطباق ندارد و از اين رو بايد از نو تنظيم شود.

پيمان هاى همكارى بازرگانى جديد، به منظور از ميان برداشتن موانع تجارت آزاد بين المللى تنظيم مى شوند. اما كشورهاى آفريقائى صرفنظر از نابرابرى اقتصادى با طرف هاى معامله، به لحاظ سياسى نيز خود را زيانكار مى يابند. Gyeke Buba نماينده گمرك و وزارت بازرگانى نيجريه به اين دليل خواستار وقت بيشترى براى امضاى پيمان است. وى مى گويد:

”اتحاديه اروپا براى تبديل شدن به اتحاديه اروپا به وقت نياز داشت. آن ها در بسيارى موارد با هم نشستند و قواعد مناسب را يافتند. حالا بايد اتحاديه آفريقا هم وقت داشته باشد تا بتواند خيلى چيزها را هماهنگ كند و به صداى واحدى برسد. همانطور كه اتحاديه اروپا با يك صدا حرف مى زند”.

اما نمايندگان اتحاديه اروپا، تاخير در امضاى پيمان را رد مى كنند. خانم هايدمارى ويچورك سويل وزير همكارى هاى اقتصادى آلمان و لوئيز ميشل از كميسيون اروپا مى كوشند منتقدين را آرام كنند. به همين منظور مراحل گذر و اعتباراتى براى جبران خسارات پيش بينى شده است.

با اين همه، نهادهاى غيردولتى همچنان انتقاد مى كنند كه پيمان هاى تازه عمدتا آفريننده حوزه هاى تجارت آزاد هستند و كميسيون اروپا جنبه هاى كمك عمرانى را كنار زده است.