پيوند اعضاى بدن و خريد و فروش آنها

بسيارى از آلمانى ها به هنگام بيمارى و احساس خطِر مرگ، مخالفتى با تعويض عضو از كار افتاده ى بدن خود ندارند، اما شمار كسانى كه حاضرند به هنگام مرگ، اعضاى سالم بدن خود را در اختيار ديگرانى كه با خطر مرگ دست و پنجه نرم مى كنند و منتظر يك عضو خارجى اند، بگذارند، بسيار كم است. فقط ۱۲ درصد آلمانى ها حاضر به اهداى اعضاى بدن خود پس از مرگشان هستند. دليل نگرانى مردم آلمان براى اهداى اعضاى بدن خود، پس از مرگ به ديگران چيست؟

مردى كه در منطقه رود راين زندگى مى كند در اين مورد مى گويد: “من فكر مى كنم وقتى يكى از اعضاى بدن آدم كم بشه، ديگه آدم اون كسى كه قبلا بود نيست. نمى دونم، من يه جور احساس بدى نسبت به اين مسئله دارم.”

اين طرز تفكر ِ بسيارى از آلمانى هاست. آنها نمى توانند قبول كنند كه بدون قلب، كبد و يا كليه به خاك سپرده شوند. اما اين دليل فقط يكى از دلايل بسيار متنوعى ست كه مردم اين كشور را از اهداى اعضاى بدن خود پس از مرگ شان به محتاجان باز مى دارد. بسيارى مى ترسند، در صورتى كه چنين اجازه اى بدهند، و بعدها حادثه اى برايشان رخ دهد، پزشكان به خاطر خارج ساختن اعضاى بدنشان، مرگ آنها را زودتر از زمان معمول، تاييد كنند.

هاينر اشميت، عضو بنياد آلمانى اهداى اعضاى بدن اما، اين ترس را بى دليل مى داند و در اين مورد مى گويد:
“در صورت بروز حادثه، تاييد مرگ كسى كه داراى كارت اهداى اعضاى بدنش است، با دقت بيشترى انجام مى گيرد و تنها در صورتى كه پزشكان تاييد كنند كه مغز او از كار افتاده، مى توان اقدام به تعويض عضو كرد. بنابر اين، اين افراد از امنيت بيشترى از نظر حقوقى برخوردارند.”

بر طبق قوانين آلمان، براى تاييد از كار افتادن مغز، نظر دو پزشك الزامى ست. دو پزشك كه بدون ارتباط با يكديگر بيمار را معاينه كرده و از كار افتادن مغز را تاييد كنند.

بلافاصله پس از تاييد مرگ فرد، براى شروع پيوند عضو، گزارشى از بيمارستان به مركز اروپايى اهداى اعضاى بدن در شهر لايدن، واقع در هلند، ارسال مى شود و در آن گزارشى در مورد بيمار و ارگان هاى پيوندپذير به اين مركز ارسال مى گردد. اين مركز، هماهنگ كننده ى پيوند اعضاى بدن در كشورهاى عضو، يعنى اتريش، هلند، اسلواكى و آلمان است و در آن همه افرادى كه احتياج مبرم به عضوى دارند ، ثبت نام كرده اند و در صفى طولانى انتظار مى كشند.

مسئولانِ مركز پس از بررسى هاى لازم كسى را كه بدنش به بهترين نحوى با شرايط عضو جديد همخوانى دارد انتخاب مى كنند ، يه او اطلاع مى دهند و روند تعويض عضو آغاز مى گردد.

در سال گذشته ميلادى در آلمان ۳۵۰۰ پيوند اعضا انجام شد كه بيشترين آنبه پيوند كليه اختصاص داشت. ۲۰۰۰ پيوند كليه ، ۷۰۰ پيوند كبد، ۴۰۰ پيوند قلب ، ۲۰۰ پيوند شش از مهم ترين اين جراحى ها بودند. اين تعداد اما حتى نيمى از كسانى كه منتظر پيوند اعضاى بدن خود هستند را در بر نمى گيرد.

به همين جهت هاينر اشميت، عضو بنياد آلمانى اهداى اعضاى بدن، از مردم آلمان طلبِ كمك مى كند و در اين مورد مى گويد:
“اهداى عضو و نجات زندگى ديگرانى كه با مرگ دست به گريبانند را، تنها با حس همدردى مى توان فهميد. چه خوب مى شد اگر مردم آلمان به اين نكته توجه مى كردند كه مرگ آنها مى تواند تداوم زندگى در كالبد انسانى ديگر باشد.”

نمونه اى ديگر. همه ساله در هند هزاران نفر به اين علت كه كبد، كليه و يا قلبشان ديگر كار نمى كند، مى ميرند. اين در حالى ست كه آنها مى توانستند در صورت پيوند اعضايشان امكان زندگى مجدد داشته باشند. در هند متاسفانه پيوند اعضا به تجارتى پر درآمد تبديل گشته و هر كس پول بيشترى بپردازد، هر ارگانى را كه بخواهد به دست مى آورد. شبكه هاى مافيايى بسيارى، اين تجارت پر درآمد را به هم پيوند مى دهند.

نمونه اى از اين دست. گوويندا سينگ مى گويد:
“ هر روز به اين عبادتگاه مى يام. يه بار آقاى آرون رو ملاقات كردم. بهش گفتم پول ندارم و وضع ماليم خرابه. اونم در جواب گفت: هيچ اشكالى نداره . من يه نفر رو مى شناسم كه حاضره به تو ۴۰ هزار روپيه بده، اگه تو كليه ات رو بهش بدي. منم قبول كردم . خب قرض داشتم و بايد قرضم رو مى پرداختم. البته بايد بگم كه من علاوه بر ۴۰ هزار روپيه ۵۰ روپيه هم انعام گرفتم و يه هديه هم به زنم دادند.”

بخت با گوويندا سينگِ ۲۸ ساله يار بود، كه توانست همه اين مبلغ را كه حدود ۷۰ يورو مى شود، در ازاى كليه اش دريافت كند، و در حين عمل جانش را از دست ندهد. داستان هاى زيادى در مورد عمل هاى جراحى پيوند اعضاى بدن در هند وجود دارد كه بسيار دردناكند. بسيارى در زير عمل جراحى كشته مى شون، كسى آنها را نمى شناسد و نام و آدرس دروغى در پرونده مى آيد و هيچكس حرفى در اين مورد نمى زند و جسد مخفيانه دفن مى شود.

گوويندا سينگ در ادامه مى گويد:
“به من گفتند كه عمل جراحى خيلى سادست و مثه دادن خون مى مونه. تو خونتو مى دى و بعد از چند روز وضعيتت مزاجيت مثل گذشته مى شه. اما امروز مى فهمم كه با فروش يكى از كليه هام، زندگيم رو كوتاه تر كرده ا. از اون وقت به بعد خيلى زود خسته مى شم و نمى تونم براى مدتى طولانى كار كنم.”

اگرچه ده سال است كه فروش اعضا در هند هم، مثل بسيارى كشورهاى ديگر، ممنوع شده است، باز بازار خريد و فروش مقاچاقى اعضاى بدن در اين كشور به شدت رواج دارد، زيرا ميزان تقاضا براى دريافت اعضاى بدن به شدت افزايش يافته و عرضه كنندگان در اين بازار بسيار معدودند. اين مقوله بخصوص در مورد فروش كليه مصداق دارد. دكتر پانو، يكى از جراحان هندى در اين مورد مى گويد:
“همه ساله حدود ۱۰۰ هزار بيمار كليوى به ما مراجعه مى كنند كه بايد كليه شان عوض بشه. از اين تعداد ۵۰۰۰ نفرشون پيوندكليه به صورت قانونى انجام ميدن، اما ۹۵ درصد بقيه محكوم به مرگ هستند. خب تا وقتى كه شرايط اين طورى باشه، بازار تجارت قاچاق كليه هم خيلى سكه خواهد بود.”

در ميان ۳۰۰ ميليون هندى كه در فقر مطلق زندگى مى كنند، بسيارندكسانى كه براى بدست آوردن كمى پول، تن به هر كارى مى دهند و باندهاى مافيايى بسيار متبحر با جعل اسناد شرايط پيوند عضو را مهيا مى سازند و در اين ميان كم نيستند پزشكانى كه در اين باندهاى تجارت ارگان فعاليت مى كنند و قسم پزشكى شان را ناديده مى گيرند.