پژوهشگران صلح نگران آینده سوریه

چهار مؤسسه پژوهشی صلح در آلمان در یک همکاری مشترک، گزارش سالانه خود را با نام "گزارش صلح ۲۰۱۲" در روز سه‌شنبه (۲۲ مه/۲ خرداد) در شهر برلین منتشر کردند. در این گزارش طرح صلح پیشنهادی از سوی کوفی عنان برای حل بحران در سوریه شکست‌خورده تلقی شده است.

تهیه‌کنندگان این پژوهش طرح آتش‌بس سازمان ملل را به "پوشالی" تشبیه کرده‌اند که جامعه‌ی جهانی به آن متکی شده است. برونو شُخ (Bruno Schoch)، سرپرست این پروژه تحقیقاتی، هنگام ارائه این پژوهش در شهر برلین گفت: « من چندان خوش‌بین نیستم. وقتی سربازان سازمان ملل کشته می‌شوند، این طرح شکست خورده است.»

طرف‌های درگیر در سوریه پیش‌تر موافقت خود را با طرح آتش‌بس سازمان ملل اعلام کردند اما در عمل هنوز هیچ‌کدام از آنها سلاح‌های خود را به زمین‌نگذاشته‌اند. تازه‌ترین گزارش‌ها از سوریه حاکی از آن هستند که در درگیری‌های روز سه‌شنبه (۲۲ مه) دست‌کم ۱۸ سرباز ارتش این کشور در نزدیکی مرز با ترکیه جان باختند.

سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که نمایندگان دولت و مخالفان در دیدارهای خود در شهر‌های دمشق و حمص با هروه لاسوس، معاون دبیر کل سازمان ملل به او اطمینان داده بودند که به طرح شش ماده‌ای کوفی عنان برای حل بحران پایبند می‌مانند.

با این حال در هفته‌های اخیر آتش‌بس مورد توافق از سوی دو طرف درگیر به طور قابل توجهی شکسته شده است. بر اساس اعلام سازمان ملل در ناآرامی‌های ۱۴ ماهه در سوریه تا کنون بیش از ده هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند. مخالفان شمار کشته‌شدگان را بیش از ۱۲ هزار نفر برآورد کرده‌اند. به علت‌محدودیت‌های وضع شده از سوی دولت در خبررسانی و ممنوعیت حضور خبرنگاران مستقل خارجی در سوریه، تأیید خبرهای رسیده از این کشور ممکن نیست.

تأکید بر راه‌حل دیپلماتیک در مناقشه اتمی با ایران

چهار مؤسسه پژوهشی صلح آلمان از سال ۱۹۸۷ به طور مرتب هر ۱۲ ماه یکبار پژوهش مشترک خود را در مورد بررسی روند صلح در سراسر جهان ارائه می‌کنند. محور اصلی پژوهش امسال بر "انتقال قدرت" متمرکز بوده است.

تهیه‌کنندگان "گزارش صلح ۲۰۱۲" همچنین با نگاهی به مناقشه هسته‌ای غرب با ایران و کشمکش‌های ناشی از آن خواهان یافتن راه‌حلی دیپلماتیک شده‌اند.

در این پژوهش نسبت به نفوذ رو به رشد کشورهایی نظیر چین و هند ابراز نگرانی شده و تهیه‌کنندگان بر بهبود کنترل تسلیحاتی و خلع سلاح در جهان تأکید کرده‌اند. یکی از موارد مورد اشاره که در این گزارش با نگرانی از آن یاد شده افزایش استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در مناطق درگیر است.

به گفته‌ی برونو شُخ، سرپرست این پروژه، به کار بردن سلاح‌هایی با فناوری پیشرفته موجب "نامرئی و ارزان" شدن جنگ شده به طوری که کاهش تلفات نظامی ناشی از کاربرد آنها به محرکی برای روی آوردن به خشونت نظامی تبدیل شده است.

این محقق آلمانی تغییرات قدرت در جهان را امری مستلزم تفکر جدید دانست. به گفته او امنیت تنها زمانی محقق می‌شود که «نه بر ضد یکدیگر بلکه در کنار یکدیگر» برای دستیابی به آن تلاش شود.

از آنجا که سلاح‌های سبک بیشترین آمار قربانیان را در جهان رقم می‌زنند، کارشناسان صلح پیشنهاد کرده‌اند که صادرات این‌گونه سلاح‌ها از جمله مسلسل دستی "ام پی۵" و تفنگ " ژ ۳۶" که هر دو ساخت آلمان هستند، ممنوع شود.

مؤسساتی که در تهیه این گزارش دست‌داشته‌اند، انستیتوی پژوهش صلح ایالت هسن، انستیتوی پژوهش صلح و سیاست امنیتی دانشگاه هامبورگ، مؤسسه تحقیقاتی مطالعاتی کلیسای پروتستان و مرکز بین‌المللی صلح شهر بن بوده‌اند.