چرا ایران در نشست بازسازی افغانستان شرکت نکرد؟
۱۳۸۷ آذر ۲۷, چهارشنبه
نیکولا سارکوزی رئیس‌جمهور فرانسه یک هفته پیش در یک سخنرانی در کاخ الیزه پاریس گفت: «نمی‌دانم چگونه مردمی فرهیخته، آزاده و با فرهنگ مثل ملت ایران که یکی از باستانی‌ترین ملل و دارای یکی از تمدن‌های قدیمی جهان است، باید امروز چنان گرفتار شوربختی شوند که برخی از رهبران کنونی این کشور نماینده آنان باشند».
وی همچنین اظهار داشت که رئیس‌جمهور ایران نماینده مردم این کشور نیست. سارکوزی همچنین گفت که نمی‌تواند دست کسی را که خواستار محو اسرائیل است، بفشارد.
در واکنش به این سخنان، وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که از شرکت در اجلاس بازسازی افغانستان در پاریس خودداری می‌کند.
محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران نیز در جمع مردم اهواز به سخنان سارکوزی واکنش نشان داد و گفت: «هرکس می‌خواهد با ملت ایران گفت و گو کند بداند ملت ایران هیچگاه رژیم صهیونیستی را به رسمیت نخواهد شناخت و همه بدانند ملت ایران با کسانی مذاکره می‌کند که خواهان محو جنایت، تجاوزگری و اشغالگری و اندیشه و اساس صهیونیسم از جهان هستند».
دکتر فریدون خاوند تحلیلگر سیاسی مقیم پاریس به اخبار منتشرشده در مطبوعات فرانسه اشاره می‌کند و می‌گوید دلیل ایران برای شرکت نکردن در اجلاس پاریس، چیزی فراتر از جدال لفظی سارکوزی و احمدی‌نژاد بوده‌است.
دویچه‌وله: آقای خاوند، اظهارنظر آقای سارکوزی رییس جمهور فرانسه را که گفته است آقای احمدی‌نژاد نماینده‌ی ملت نیستند چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا آن جور که ایران گفته است این را یک بی‌نزاکتی سیاسی قلمداد می‌کنید یا یک اظهارنظر شخصی؟
دکتر فریدون خاوند: آقای سارکوزی از همان موقع که وزیر کشور فرانسه بود و هنوز به ریاست جمهوری فرانسه نرسیده بود، در مقابل جمهوری اسلامی روش سرسختانه‌یی داشت. روشی سرسختانه‌تر از رییس جمهور آن زمان فرانسه که ژاک شیراک بود و به همین علت گاهی هم در درون دولت فرانسه از این نظر مورد انتقاد قرار می‌گرفت. آقای سارکوزی برخلاف سنت جمهوری پنجم فرانسه که مبتنی‌ست بر رابطه‌ی نزدیک با کشورهای مسلمان خاورمیانه و در واقع حفظ تعادل در قبال اعراب و اسراییل، بیشتر سیاست متمایل به اسراییل دارد و این برای نخستین‌بار است که در تاریخ جمهوری فرانسه اتفاق می‌افتد و به همین علت است که روابطش در مجموع با جمهوری اسلامی و نیروهای ضد اسراییلی منطقه، طبعا چندان خوب نیست.
همانطور که در جریان هستید آقای احمدی‌نژاد هم یکسری صحبت‌هایی را در پاسخ ایشان گفته‌اند، ازجمله او را به فرعون تشبیه کرده. فکر می‌کنید این مجادله‌ی لفظی می‌تواند روابط ایران و فرانسه را از آنچه هست سردتر کند؟
این به احتمال زیاد برسطح روابط سیاسی و به‌خصوص روابط اقتصادی میان دو کشور که تا اندازه‌یی هم طی چند سال گذشته سرد شده است، تاثیر دارد. البته محافلی هستند در میان رهبران و مدیران بزرگ اقتصادی فرانسه که از این مجادله به‌هیچ‌وجه خوشحال نیستند، ازجمله غول عظیم نفتی فرانسوی به‌نام توتال که می‌داند در ایران ذخایر عظیم گاز و نفت وجود دارد و بنابراین خواستار حفظ حضور در ایران است، ولو این که در حال حاضر فعالیت‌چشمگیری نداشته باشد. ولی مایل است برای زمانی که احتمالا شرایط مناسب‌تری برای تامین منافع نفتی و گازی فرانسه در ایران به وجود بیاید، حاضر باشد. بنابراین توتال به‌هیچ‌وجه با این وضعیت روی موافق ندارد، همین‌طور بعضی از بخش‌های صنعتی فرانسه مثل صنعت اتومبیل‌سازی فرانسه که در حال حاضر در وضعیت دشواری هستند، طبعا مایل نیستند که روابط میان پاریس و تهران از این چیزی که هست بدتر بشود. ولی به نظر می‌رسد که هم آقای سارکوزی و هم آقای برنارد کوشنر وزیر امور خارجه فرانسه بیشتر به یک منش و روش سرسختانه در قبال تهران متمایل شده‌اند.
واکنش دولت‌مردان فرانسه در مقابل عدم شرکت ایران در کنفرانس پاریس چه بود؟
در پاریس شایع است که دولت فرانسه اصرار دارد به این که دولت افغانستان مذاکراتی را به صورت آشکار و پنهان با طالبان آغاز کند. درستی یا نادرستی این شایعات را من نمی‌دانم. این نظر هم وجود دارد که در محافل وزارت خارجه‌ی فرانسه معتقدند که آرام‌سازی افغانستان به همکاری با طالبان نیاز دارد. می‌گویند که این روش، یعنی فراهم‌آوردن زمینه‌ی بازگشت طالبان به صحنه‌ی سیاسی افغانستان، با مخالفت سرسختانه‌ی جمهوری اسلامی روبه‌روست و یکی از دلایل عدم شرکت آقای متکی در نشست پاریس هم همین مسئله بوده است.
و این جدال‌های لفظی و به‌دنبال آن شرکت نکردن ایران در اجلاس پاریس چه بازتابی در رسانه‌های فرانسه داشت؟
در مجموع رسانه‌های فرانسه بر این مسئله تاکید کرده‌اند، و این مسئله را بزرگ کرده‌اند که آقای متکی تا دقایق آخر، حضور یا عدم حضورش در نشست پاریس مشخص نبود و خودشان می‌پرسند چه عاملی باعث شد که بهرحال آقای متکی تصمیم بگیرد که اصولا به پاریس نیاید. این مسئله را هم رسانه‌های فرانسه از این نظر بیشتر بررسی می‌کنند که می‌گویند آیا می‌توان مسایل افغانستان را بدون همکاری موثر ایران حل کرد؟ بهرحال حل مسایل افغانستان بدون مشارکت تهران طبعا دشوارتر خواهد بود.