چربى خون بالا، افزايش خطر ابتلا به آلزايمر
۱۳۸۵ مهر ۱۳, پنجشنبه
کشور آلمان از جمله كشورهايى است كه ميانگين سنى جمعيت آن رو به افزايش است. به همين علت تعداد افراد مبتلا به بیماریهای شایع سالمندان و یا بیماریهای که در سنین بالا بروز مى‌کنند نيز رو به افزایش است. یکی از اين بیماریها، بيمارى آلزایمر است كه در حال حاضر نزدیک به یک میلیون نفر در آلمان از آن رنج مى‌برند، به همین جهت اين كشور یکی از کشورهایی است که پروژه‌های تحقیقاتی پرهزینه‌ای را برای یافتن درمان موثر بيمارى آلزایمر دنبال مى‌کند.
مرکز تحقیقاتی شهر بن نيز در اين زمينه فعال است. طرحى كه اين مركز روى آن كار مى‌كند یافتن رابطه میان نوع تغذیه افراد و خطر بروز بيمارى آلزایمر است. فرانك يسن (Frank Jessen) يكى از پزشكان گروه مى‌گويد:” ابتدا حافظه كوتاه مدت تخريب مى‌شود، یعنی بیماران واقعاً به سختی مى‌تواند جزئيات اتفاقی که چندى پیش رخ داده به خاطر بیاورد. حافظه بلند مدت نیز رفته رفته از بین می‌رود. بعلاوه بیمار تسلط به محيط اطرافش را هم از دست مى‌دهد يعنى حتی در خانه خودش هم سر درگم است، در بدترین حالت بیمارانی هستند که به تنهایی قادر به انجام هیچ کاری نیستند.“
فرانک یسن مهمترين هدف این تحقیقات را تشخیص به موقع بیماری مى‌داند: ” هر چه که سن بالاتر مى‌رود خطر ابتلا به بیماری افزایش پیدا مى‌کند. گذشته از آن افرادى که در خانواده‌شان سابقه بیماری آلزایمر دارند بیشتر در معرض خطرند. البته فاکتورهای مشخصی هم هستند که ضريب خطر را بالا مى‌برند مثلاً فشار خون بالا، دیابت، چربی یا وزن بالا.“
در صورت مشاهده علایم بیماری، بیمار مى‌تواند با مصرف دارو از پیشرفت بیماری جلوگیری کند اما دارويی برای درمان بخش از دست رفته حافظه وجود ندارد. علت اصلى بيمارى رسوب نوعى پروتئین در بافت مغزى است. بررسی علت رسوب اين پروتئین در مغز طرحی است که کارشناسان بیوشیمی و داروسازی کلنیک دانشگاه بن دنبال مى‌کنند. ديتر لوت‌يوهان (Dieter Lütjohann) يكى از اين كارشناسان مركز مى‌گويد: ” ببینید این پروتئین مثل نخ كاموا به هم مى‌پيچد. به محض اینکه پروتئين اين ساختمان پيچيده را پيدا مى‌كند آن بخشی از مغز كه در آن واقع شده را بلوكه مى‌كند يعنى متابولیسم سلولى در آن قسمت متوقف مى‌شود در نتیجه سلولهای عصبی آن بخش از بین مى‌روند.“
موضوعى كه لوت‌يوهان به طور تخصصى دنبال مى‌کند اثر حضور كلسترول كنار اين پروتئين است. او معتقد است داروهايی که کلسترول خون را پايين مى‌آورند خطر بروز آلزایمر را نیز كاهش مى‌دهند. “تحقیقات درون سلولی و یا تست‌هاى كه بر روی حیوانات آزمایشگاهی داشتيم نشان مى‌دهند اگر بتوانیم کلسترول خون را کاهش دهیم، يعنى كلسترول كمترى به سلولهاى مغزى برسد، اين پیچش پروتئینی که علت اصلی بروز بیماری آلزایمر است متوقف مى‌شود.“
مشکل اینجاست که مغز به کلسترول نیاز دارد. نوسازی و ترميم ساختمان سلولهای عصبی نیازمند حضور مقدار مشخصى كلسترول در خون است. اما يافتن اين نكته كه کلسترول و آن دسته از پروتئینهای که پیچش آنها منجر به بروز آلزایمر مى‌شوند در ارتباط مستقیم‌اند، قدم بزرگی در راه شناخت بیشتر بیماری آلزیمر است.
چندی پیش محققان دانشگاه توبینگن آلمان اعلام کرده بودند که موفق شده‌اند واکسن بیماری آلزایمر را تهيه كنند. واکسن در مرحله تست حیوانی به خوبی پاسخ داد و اینطور به نظر مى‌رسید که محققان راه حل مناسبی برای جلوگیری از بروز بیماری آلزایمر یافته‌اند اما در مرحله بعد و تست واکسن بر روی داوطلبان مبتلا به آلزایمر موفقيت چندانى حاصل نشد حتى در يكى دو مورد تزريق واكسن منجر به تخريب سريعتر بافت مغزى داوطلبان شد. اما فرانک یسن مانند ساير افراد گروه معتقد است بیماری آلزایمر درمان پذیر است و تحقیقات روند خوبی را دنبال مى‌کنند: ”ما نشانه‌های زیادی داریم که بسیار امیدوار کننده به نظر مى‌رسند. با کمی خوش بینی میتوان گفت ظرف پنج تا ده سال آینده درمان موثری برای بيمارى آلزايمر پیدا خواهيم كرد. “