چين بر سر دوراهى؛ منابع غنى ايران يا ايرانى هستهاى؟
۱۳۸۵ تیر ۱۹, دوشنبه
لوى آن را بگيرند.
پروفسور جى كاىيون از دانشگاه جنوب غربى شهر چونگ‌كينگ چين مى‌گويد: ما مى‌خواهيم كه ايران اجازه‌ى استفاده‌ى صلح‌آميز از انرژى هستهاى را داشته باشد، اما با برخوردارى اين كشور از بمب هستهاى نيز مخالفت مى‌كنيم.
چين كه تاكنون تحريم ايران را به عنوان ابزارى براى وادار كردن رهبران اين كشور به كنارگذاشتن غنى‌ساختن اورانيوم رد كرده، نمى‌تواند ايرانى هستهاى را نيز تحمل كند. همين موضوع سياست اين كشور در قبال ايران را بغرنج كرده است. دولت چين مرحله‌ى كنونى بحران هستهاى ايران را حساس مى‌داند و سخنگوى وزارت امور خارجه‌ى اين كشور ابراز اميدوارى مى‌كند كه جمهورى اسلامى هر چه زودتر پيشنهادات مصالحه‌جويانه‌ى غرب را كه حاوى مشوق‌هاى متعددى است، جدى گرفته و بپذيرد.
پروفسور جى‌كاى‌يون به نشست در پيش سران گروه هشت (هفت كشور صنعتى جهان و روسيه) در سنت‌پترزبورگ روسيه اشاره كرده و ابراز اميدوارى مى‌كند كه حاضران در اين نشست بتوانند، حد و مرز دقيق شكيبايى بين‌المللى را به رهبران ايران تفهيم كنند. اين نظر را وانگ فنگ كارشناس آكادمى علوم پكن نيز اظهار مى‌دارد و مى‌گويد، اميدوار است نشست سنت‌پترزبورگ روسيه با ادامه‌ى فشار بر ايران و ارائه‌ى را‌ه‌هاى جديد، راه‌گشا باشد.
با وجود اين، اتخاذ راهكار و راهبردى قاطع در برابر ايران براى حكومتگردان چين آسان نيست. چين كه اقتصادش رشد سرسام‌آورى را مى‌پيمايد، احتياج مبرمى به تأمين انرژى دارد، به همين خاطر مناسبات چين با ايران غنى از منابع طبيعى، همواره دوستانه بوده و اين دوستى قراردادهاى تجارى متعددى را با خود به همراه آورده است. به عقيده‌ى يكى از ديپلمات‌هاى اروپايى جلوگيرى از اشاعه‌ى سلاح‌هاى هستهاى در خاور ميانه تنها زمانى مى‌تواند، توجه چين را قاطعانه به خود جلب كند كه تأمين نفت به خطر بيافتد.
پروفسور كاىيون مى‌گويد، چين نمى‌خواهد در زمينه‌ى تأمين انرژى وابستگى كاملى به ايران پيدا كند، از همين رو دولتمردان اين كشور سرگرم گسترش روابط تجارى خود با عربستان سعودى و ديگر كشورهاى خاورميانه هستند. وى جزمى بودن رهبران ايران را موجب تحريك جامعه‌ى بين‌الملل مى‌داند، مى‌گويد كه چين مى‌خواهد در اين ميان با ايفای نقشى فعال، پلى را ميان اين دو بنا نهد، با وجود اين، تأثير چين محدود خواهد بود. وى در ادامه مى‌افزايد كه دولت چين تلاش دارد، كشورهاى غربى را متقاعد سازد تا صبر پيشه كرده و آرامش خود را حفظ كنند، از سويى ديگر رژيم ايران نيز بايد هر چه زودتر به مصالحه تن در دهد.
كارشناسان كشور چين امكان بروز جنگ را رد نمى‌كنند، با وجود اين معتقدند كه آمريكا نمى‌خواهد پس از افغانستان و عراق، وارد جنگ با كشور ديگرى شود.
وانگ فنگ كارشناس آكادمى علوم پكن معتقد است، هنوز ثابت نشده كه ايران مى‌خواهد بمب اتمى بسازد، اما اگر روزى چنين چيزى ثابت شود، چين در چارچوب سازمان ملل از تحريم ايران دفاع خواهد كرد.
اما پروفسور كاىيون چنين بدگمانى را بسيار واقعى‌تر مى‌پندارد و ابراز نگرانى مى‌كند، روزى برسد كه ديگر خيلى دير شده باشد. به عقيده‌ى او ايران مى‌تواند حتى از طريق استفاده‌ى صلح‌جويانه از انرژى اتمى دانش خود از فناورى هستهاى را تعميق بخشيده و آموزش و تعليم كارشناسان خود را گسترش دهد. كاىيون به امر كنترل و محدوديت‌هاى آن اشاره مى‌كند و مى‌گويد: اگر پس از پنج يا ده سال ديگر ايران به ناگهان صاحب بمب اتمى شد، آنوقت چه؟