چگونه ترکیه غول صادرات طلا شد؟
۱۳۹۰ دی ۲, جمعه
ترکیه در تولید طلا در اروپا جایگاه نخست را دارد. رسانه‌های ترکیه گزارش می‌دهند که تولید طلا در ترکیه از ۲ تن در سال ۲۰۰۱به ۱۷ تن در سال ۲۰۱۰ ارتقاء یافته است.
آیخان گونر، رئیس انجمن صادرکنندگان طلا و جواهرات در ترکیه به دویچه وله می‌گوید:« جواهرسازی درفرهنگ ترکیه رشد کرده چون ترک‌ها عاشق طلا هستند. از ۳ هزار مغازه در بازار "کاپالی چارشی" استانبول حدود ۲ هزار مغازه به فروش طلا و جواهر مشغولند. در کل کشور هم۳۰ هزار جواهرساز باتجربه فعال هستند.»
آقای گونر به نقش ترک‌های مقیم آلمان در رشد صنعت طلای کشورش اشاره کرده و می‌گوید: « در سال ۱۹۹۰ در آلمان فقط ۵۰ جواهرساز ترک بود که اینک به ۱۵۰۰ نفر رسیده است. آنها طلا و جواهرات ترکیه را هم عرضه می‌کنند.»
طلای ترکیه برای ایرانیان
ترکیه در حال حاضر بخشی از نیازمندی‌های طلای ایران را تامین می‌کند و این در حالی است که برخی مقام‌های ایرانی ادعا می‌کنند این کشور تا ۱۰ سال پیش از ایران طلای کهنه وارد می‌کرده است. آیا پیشرفت صنعت طلاسازی کشورهمسایه ترکیه می‌تواند برای ایران هم الگویی شود؟
مسعود رضائی، مدیر "سایت زر" در ایران به دویچه‌وله می‌گوید: «در ایران طلاسازی هنوز به صورت سنتی و قدیمی انجام می‌گیرد و به‌طور کلی نگرش و طرز فکری قدیمی در صنف و صنعت طلای ایران وجود دارد. بیشتر افرادی که در این عرصه کار می‌کنند، درجه تحصیلی زیر دیپلم دارند و دیدگاه‌شان به روز نیست.»
این کارشناس در ادامه گفتگو با دویچه وله یادآور می‌شود: «مسئولان در پیشرفت هر صنف و یا صنعت می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشند. اما در صنف ما کسی دنبال این قضیه نبوده و نیست. در کشورما صنف و صنعت پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نداشته است.» مسعود رضائی، مدیر سایت زر نتیجه می‌گیرد که مشکل صنف طلا و جواهر ساز در ایران در درجه نخست سیاسی است.
از سوی دیگر، یکی از عوامل پیشرفت صنعت طلاسازی در ترکیه تاسیس شهرک طلا و صنعتی شدن صنف طلا در این کشور بوده است. آیا چنین روندی در ایران هم اجرا شده است؟
یکی از کارشناسان "اتحادیه صنف سازندگان و فروشندگان طلا، جواهر، نقره، سکه و صراف تهران" به دویچه وله می‌گوید: « در ایران هم این شهرک وجود دارد و تولیدکنندگان و کارخانه‌های زیادی هم داریم. صنف هم در چارچوب قوانین خود فعالیت می‌کند. صنعتی شدن به بحث قوی‌تر شدن و تدوین شدن قوانین تولید برمی‌گردد که در ایران انجام گرفته و یا در حال انجام شدن هست.»
به تاکید این کارشناس، «صنف جواهرساز از مجموعه مسکونی، تجاری و اداری ساخته شده استقبال زیادی نکرده است و اتحادیه به عنوان متولی اصلی، برنامه دیگری را در دستور کار قرار داده است.»
سریال‌های ترکی و فروش طلا و جواهر
آیخان گونر، رئیس انجمن صادرکنندگان طلا و جواهرات در ترکیه عقیده دارد که یکی از رازهای پیشرفت صنعت طلا در ترکیه تنوع و نیازبیشتر مصرف داخلی است.
او می‌گوید:« هر طلایی که هنرپیشه زن یکی از پرطرفدارترین سریال‌های ترکی بنام Muhteşem Yüzyil " قرن پرشکوه" استفاده می‌کند، فردای آن روز تبدیل به مد می‌شود. حتی در کشورهای آسیای میانه و همسایه چون اردن، دوبی و دیگر کشورهای عربی نیز که این سریال‌ها را تماشا می‌کنند،جواهرات بکار رفته در این سریال خریداران زیادی پیدا می‌کند.»
اسرار توفیق صنعت طلای ترکیه
رئیس انجمن صادرکنندگان طلا و جواهر ترکیه در گفتگو با دویچه وله از دلایل دیگری نیز در ارتباط با رشد صنعت طلا در کشورش می‌گوید: «تاریخ عثمانی پشتوانه طلای ماست. فرهنگ ما تحت تاثیر کاپالی چارشی است که یکی از مراکز طلا و جواهرت دنیا بوده است. در این مکان هموطنان ارمنی و یهودی ما نیز با فرهنگ دیرینه خود صنعت طلاسازی ما را غنا بخشیده‌اند. قرن‌هاست این صنعت قوام یافته و به حیات خود ادامه می‌دهد. آن‌گونه که ما در سال ۲۰۰۷ پس از ایتالیا در صادرات طلا مقام دوم دنیا را کسب کردیم.»
نقش ویزا در رونق طلای ترکیه
آیخان گونر، سفر بدون ویزا خارجیان به ترکیه را هم عامل دیگر رشد صنعت طاسازی در ترکیه می‌داند: «دولت ما مرزها را برای دنیا باز کرد. از چهارگوشه جهان گردشگران به کشورما سفر می‌کنند و این موجب حرکت بیشتر موتور اقتصاد ما می‌شود. بسیاری از مردم دنیا نمی‌توانند به اروپا سفرکنند. آنها مشکل ویزا دارند، اما سفر به ترکیه واستانبول آسان است. شهروندان کشورهای آسیای مرکزی، کشورهای همسایه عراق و ایران و دیگر کشورها برای ورود به ترکیه مشکل ویزا ندارند.»
رشته مهندسی جواهر در ترکیه
رئیس انجمن صادرکنندگان طلای ترکیه می‌گوید: «در سال ۲۰۰۷ حدود ۲۵۰ تن طلا وارد ترکیه شد اما اکنون به دلیل افزایش قیمت طلا، این میزان به ۱۲۰ تن رسیده است.»
استاندارد طلای ترکیه نیز بسیار بالاست، زیرا ۳ کارگاه عظیم تصفیه طلا در این کشور فعالیت می‌کند. افزون براین در ترکیه ۴۰ آزمایشگاه مخصوص سنگ‌های قیمتی دایر شده است.
گونرمی‌افزاید: «در بسیاری از دانشگاه‌های کشورما می‌توان در رشته‌ی طلا و جواهرسازی تحصیل کرد و مهندسی جواهرسازی از رشته‌های محبوب به حساب می‌آید. نیروی کار و ورزیده و متخصص ما در این زمینه در قیاس با اروپا نیز ارزان است.»
ترکیه در راه تبدیل به اولین صادرکننده طلای دنیا
رئیس انجمن صادرکنندگان طلای ترکیه در گفتگو با دویچه‌وله از تاسیس بورس طلای استانبول و بورس الماس با همكاری ده‌ها بانک و موسسه‌ی مالی در کشورش یاد می‌کند.
وی با اشاره به وضعیت اقتصاد اروپا و به‌ویژه بحرانی شدن وضاع ایتالیا، ابراز میدواری می‌کند که صنعت طلا و جواهرسازی ترکیه از رشد بیشتری برخوردار شود و این کشور با پیشی‌گرفتن از ایتالیا در صادرات طلا، به بزرگترین مرکز طلا و الماس جهان مبدل شود.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: مهیندخت مصباح