چین: بزرگترین کاپیتالیست جهان

دو هفته پیش کنسرن نفتی "پترو چین" حتی از جنرال الکترونیک پیشی گرفت و به لحاظ سرمایه و سود، بعد از کنسرن اکسون، مقام دوم را در سطح جهانی احراز کرد. در رشته‌های بانکداری، بیمه، ارتباطات تلفنی و خطوط هوائی نیز، شرکت های چینی رهبری بازار را به دست گرفته اند.

بانک صنعت و تجارت چین، پنج سال پیش به لحاظ فنی ورشکسته محسوب می‌شد. اما یک سال پیش وارد بورس شد و امروز، دومین و سومین گروه های بانکی جهان، یعنی سیتی گروپ و اچ اس بی سی را پشت سر گذاشته است.

از آغاز سال ۲۰۰۶ بورس چین فقط سیر صعودی پیموده و از آن زمان حدود ۴۰۰ درصد رشد کرده است. این رونق چشمگیر، حاصل اصلاحات دولتی بورس و ارزیابی مثبت عمومی از اقتصاد چین است که در سال‌های اخیر همواره یک رشد دو رقمی داشته است. اما دکتر راینر شفر کارشناس رشد بازار درسدنر بانک آلمان، دلیل دیگری نیز برای رونق شدید بورس چین می شناسد.

راینر شفر می‌گوید: " کنترل نقل و انتقال ارز در چین مانع از آن می شود که مردم بتوانند پولشان را به خارج انتقال دهند، به همین دلیل، بازار سهام چین به شدت منزوی شده است. می توان پرسید که پس انداز کننده چینی، که در مقایسه جهانی زیاد هم پس انداز می کند، اصولا چه بدیلی می‌تواند داشتنه باشد؟ جایگزین‌ها چندان زیاد نیستند. پس انداز کننده طبعا می‌تواند پولش را به بانک بسپارد. اما در این صورت بهره ای دریافت می‌کند که در بهترین حالت کمی بیشتر از میزان تورم و بعضی وقت ها کمتر از آن است. پس او به بازار سهام روی می‌آورد".

آنچه برای پس‌اندازکننده کوچک ممنوع است، در مورد شرکت‌ها با تشویق روبرو می‌شود. آن‌ها، به خواست دولت می‌توانند به خارج بروند تا به موقعیت جهانی برسند. سرمایه سنگینی که پشت این شرکت‌ها است به آن ها امکان موفقیت می‌دهد. به عنوان نمونه، سرمایه شرکت ارتباطات تلفنی "چین موبایل" ۲۵۰ میلیارد یورو یعنی چهار برابر تله کوم آلمان است.

این که کنسرن چین موبایل بخواهد تله کوم آلمان را ببلعد، از دید کارشناس درسدنر بانک امکانی است که آن را دست کم در تئوری نمی‌توان غیرممکن دانست. راینر شفر در این زمینه می‌گوید:

"من فکر می‌کنم ارزش بورس چنان بالا است که شرکت‌ها طبعا بتوانند به خارج بروند و در آنجا سرمایه گذاری کنند. در چین هنوز امکانات سرمایه گذاری زیادی هست که شاید حتی سودمندتر از خرید شرکت‌های کشورهای صنعتی باشد. ما در مجموع تصور می‌کنم شرکت‌های چینی این محرک را دارند که شرکت‌های خارجی را بخرند".

این را که ارزش شرکت‌های چینی تا چه حد بالا است، می توان با مراجعه به شاخص سی اس ای ۳۰۰ درک کرد. این شاخص، تناسب میان روند سرمایه گذاری و سود ۳۰۰ واحد از بزرگترین شرکت‌های ثبت شده در بورس چین را روشن می کند.

براساس شاخص ۳۰۰ ، میانگین رابطه سرمایه و سود شرکت های چینی به رقم ۵۵ رسیده، در حالی که این میانگین در آلمان ۱۲ تا ۱۳ است.

همه کارشناسان اقتصادی افزایش ارزش شرکت‌های چینی را ناشی از چشم انداز مناسب آن‌ها می‌دانند، اما بسیاری از آن‌ها نیز، پیش بینی می‌کنند که بورس چین پس از بازی‌های المپیک سال ۲۰۰۸ سقوطی سنگین را تجربه خواهد کرد. البته پیش بینی‌های کارشناسان در باره بورس چین، تا به حال بارها غلط از آب در آمده است.