کلاس درس، فیلمی با امیدواری واقعبینانه
۱۳۸۷ دی ۲۷, جمعهدر فیلم سینمایی "میان دیوارها"، که با عنوان "کلاس درس" به نمایش در آمده، با یکی از حساسترین مشکلات جامعه امروز فرانسه روبرو هستیم: نارضایتی یأسآلود جوانان حومهنشین و ناسازگاری آنها با متن جامعه فرانسه. بیشتر این جوانان، که فرزندان خانوادههای مهاجر هستند، در فرانسه به دنیا آمدهاند، اما از نظر فرهنگی و احساسی، خود را همچنان بیگانه میبینند.
"لوران کانته" کارگردان نوجوی فرانسوی در فیلم "کلاس درس" دوربین خود را با جسارتی خیرهکننده به بطن بحران برده و با معضل جوانان در یکی از داغترین کانونهای رویارویی، یعنی یک کلاس دبیرستان روبرو شده است.
فیلم از مسئولیت بالای خود در برخورد با یک معضل حساس اجتماعی آگاه است، بنابراین دیدگاهی که برمیگزیند، قالبی نیمهمستند است برای ارائهی بالاترین حد واقعیت در چارچوب بیان سینمایی. فیلم با دقت و ژرفکاوی سیر یک سال درسی را در کلاس مدرسهای "مشکلساز" دنبال میکند و امکانات پیچیدهی تفاهم با جوانان را میکاود.
بازیگران فیلم، هم معلم و هم دانشآموزان، کمابیش نقشهای واقعی خود را ایفا میکنند. فیلم نخست با نگاهی هوشمندانه و عاطفی اعتماد و همدردی تماشاگر را جلب میکند، سپس نگرانی او را در مواجهه با مشکلی جدی برمیانگیزد تا بتواند سرانجام او را در یافتن راه حل به تأمل وادارد.
دانش آموزان که با فرهنگی حاشیهای و در بستر مناسباتی غیرانسانی، در محلاتی پست و تحقیرشده بار آمدهاند، عادت کردهاند که چشمانداز آینده را تیره و سیاه تصور کنند. برای چنین نسلی، تحصیل و آموزش، وظیفهای تحمیلی و پرتکلف است که هیچ فایدهای ندارد.
آموزگاری که ایمان دارد، آینده خواه ناخواه باید از دل همین تودهی بیشکل بیرون آید، هر راهی را برای تفاهم و برقراری ارتباط با کودکان تجربه میکند، تا بتواند نور امید را، هرچند کم سو، به دل آنها بتاباند.
فیلم کلیشه رایج در "فیلمهای مدرسهای" هالیوودی را دور میریزد. اینجا معلم قهرمانی نیکوکار و خیرخواه نیست که برای هدایت و نجات کودکان گمراه و شرور کمر همت ببندد. آموزگار فرشتهای نیست که علاج تمام مشکلات بچههای حومههای پرجمعیت را در جیب داشته باشد. او نیز انبان هزار عیب است، اما تنها میکوشد با خود و بچهها صادق باشد.
بچهها هم در فیلم "کلاس درس" نه هیولا هستند و نه قربانی. آنها هم میتوانند خشن و بیرحم باشند، اما در عین حال مثل همه جوانان تشنهی محبت و عاشق شادیهای زندگی هستند.
فیلم "میان دیوارها" میتوانست اثری خستهکننده باشد. در فیلم از حادثه و اکشن خبری نیست. تقریبا تمام فیلم در یک کلاس مدرسه میگذرد. در طول ۱۲۸ دقیقه آدمها یکریز حرف میزنند و با هم دعوا میکنند. به هیچوجه انتظار نمیرفت که فیلم "کلاس درس" بتواند با اقبال زیادی روبرو شود. اما فیلم در ماه مه سال گذشته، در جشنوارهی سینمایی کن با استقبال پرشور تماشاگران روبرو شد و جایزه بزرگ نخل طلایی را از آن خود ساخت.