کنسرت "همایون" در فیلارمونی شهر کلن
۱۳۸۸ فروردین ۳۱, دوشنبه
همایون اما در صدد است از قالب پدر بیرون آید و توانایی‌های آوازی خود را به مردم بنمایاند. یا احتمالا حمید متبسم سرپرست گروه دستان، که با گروهش همایون را همراهی می‌کرد، به این نتیجه رسیده که موفقیت همایون در گرو استقلال آوازی او و نه تقلید از پدر است. مجری برنامه نیز با دیگر مجریان تفاوت داشت. شمس انوری با زبان فصیح آلمانی خود پس از خوشامدگویی، قطعه شعری از سعدی را به زبان فارسی و با ترجمه‌ی زیبای آلمانی خواند. او توضیح در مورد جزئیات برنامه را به بروشوری که در دست تماشاگران بود واگذار کرد. نخستین آهنگ ساخته‌ی متبسم با شعری به نام "عاشقانه" که خود بر روی آن سروده بود، نشان از همین کوشش دوجانبه داشت. همایون با صدایی بم شروع به خواندن کرد. صدایی جوان‌تر و با طراوت‌تر که با تار متبسم و آهنگی نو در آمیخته بود. آهنگ با دیگر کارهایی از این دست تفاوت‌هایی داشت و نوعی نوآوری را در کار آهنگسازی سنتی نشان می‌داد. نوازندگی و آهنگسازی پرتوان متبسم، سروده‌ی نه چندان قوی او را جبران می‌کرد. صدای بم و دلنشین همایون نیز هنوز تجربه‌ی بیشتری را می‌طلبید.
نوازندگان ماهر
نوازندگان هر یک مهارت‌های خود را، چه در نواختن بربط ( حسین بهروزی‌نیا) و کمانچه ( سعید فرج‌پوری) و چه در سازهای کوبه‌ای به خوبی نشان دادند. در بخش نخست به غیر از همان آغاز ساز تنهای متبسم، همه‌ی تک‌نوازی‌ها در واقع به دونوازی تبدیل شده، و مجال بیشتر به موسیقی داده شده بود تا به آواز. تماشاگران خارجی بیش از هر سازی شیفته‌ی سازهای کوبه‌ای ایرانی هستند. آهنگسازان نیز روانشناسی جلب شنوندگان خارجی را به خوبی دریافته‌اند. به ویژه وجود دو ضرب‌نواز توانا، چون بهنام سامانی و بیژن حدادی، و مجالی که آهنگسازان برای تک‌نوازی یا دونوازی به این دو نوازنده می‌دهند، بر رونق موسیقی ایرانی نزد خارجیان می‌افزاید. تماشگر آلمانی که در کنار من نشسته بود با احتیاط از من پرسید: به این دایره دانه‌های مروارید آویزان است که این صدای زیبا را می‌دهد؟ آهسته و با احتیاط به او پاسخ دادم که تنها حلقه‌های فلزی نازکی است که در تماس با دف صدایی دلنشین می‌دهد.
شعر نو در موسیقی سنتی
در بخش نخست و دوم، شاعران نام‌آوری چون حافظ و مولوی و عطار و سعدی بودند که وجودشان در کار آواز سنتی اجتناب ناپذیر است و زیبایی‌شان وصف ناشدنی. اما در این میان نوسرایانی چون، فریدون مشیری که شعر "خورشید آرزو"ی او اجرا شد، شفیعی کدکنی با "قیچک کولی" و ترانه/ سرودی که در پایان برنامه به نام وطن از سیاوش کسرایی خوانده شد، بار دیگر نشان از تلاش آهنگسازان ایرانی برای ایجاد تنوع در کار موسیقی سنتی داشت. پیش از همایون و متبسم، شجریان پدر و ناظری نیز با اجرای ترانه‌هایی از مشیری، سپهری و نیما این تنوع را در موسیقی سنتی ایجاد کرده بودند. باید اما دید که این تلفیق تا چه اندازه می‌تواند موفق باشد. آیا هنوز آهنگ‌هایی با نوآوری بیشتر می‌طلبد، یا همچنان با همین سبک و شیوه می‌توان آن را ادامه داد؟
برنامه‌ها و کارهای دیگر
همایون شجریان اخیرا یک تک‌آهنگ نیز به نام "خلیج پارس" خوانده، که علی قمصری بر اساس شعری از حسین فرهنگ‌مهر در دستگاه شور آن را نواخته و ساخته است. آلبوم "قیژک کولی" و "خورشید آرزو" دستاورد این کنسرت‌های اروپایی است. همایون در ادامه‌ی تور اروپایی خود به شهرهای مونیخ و وین می‌رود و پس از یک هفته استراحت، کنسرت یک‌ماهه‌ی خود را در آمریکا و کانادا برگزار می‌کند.
نویسنده: الهه خوشنام
تحریریه: بهنام باوندپور