کنفرانس «خاورمیانه و نزدیک در تحول» در برلين
۱۳۸۵ آبان ۱۱, پنجشنبه
� صدای آلمان در برلین درباره اين كنفرانس.
مصاحبه‌گر: کیوانداخت قهاری
آقای اسلامی من به هدف نهایی بنیاد هاینریش بل اشاره کردم و گفتم تنش‌زدایی. به نظر شما درست است یا چه هدفهای دیگری را این بنیاد با این کنفرانس دنبال می‌کند.
شهرام اسلامی: همانطور که می‌دانید، بنیاد هاینریش بل نهاد فرهنگی‌ست که نزدیکی به حزب سبزها در آلمان دارد و در واقع افرادی که در این کنفرانس شرکت کرده‌اند بیشترشان افرادی هستند که از دانشگاهها می‌آیند و متخصصین در علوم انسانی هستند و کمتر سیاستمدار و یا روزنامه‌نگار و خبرنگار در آن شرکت کرده‌اند. ۴ کشور را موضوع اصلی بحث خودشان قرار داده‌اند که شامل فلسطین، عراق، مصر و لبنان می‌شود و سعی کرده‌اند که روند دمکراتیک شدن این کشورها را در این کنفرانس بررسی بکنند. تلاش بر این بوده که از طریق بحثهای نظری راه‌حلهای عملی برای سیاستهای اروپایی‌ها و علی‌الخصوص آلمان بیابند.
خطوط اصلی بحثها را شما بطور کلی گفتید راجع به روند دمکراتیزاسیون در کشورهای خاورمیانه و نزدیک، ولی بطور مشخص‌تر اینجا چند مبحث را برایمان نام ببرید؟
شهرام اسلامی: در واقع در این کنفرانس مباحث بر حسب کشورها تقسیم شده بود و سعی می‌شد که با توجه به تنش‌هایی که در منطقه و در فلسطین وجود دارد، یعنی با انتخاب حماس و بعد از آن انتخابات آزاد مطرح شد که آیا می‌شود فقط بر اساس انتخابات آزاد بگوییم که روند دمکراتیزاسیون در کشورهای عربی به جلو رفته است! همانطور که می‌دانید در مصر هم در سال ۲۰۰۵ در سال گذشته انتخابات آزادی برگزار شد و تعدادی از نمایندگان اپوزیسیون به مجلس مصر راه یافتند. تلاش بیشتر این متخصصین بر این بود که نشان بدهند اوضاع در این منطقه بسیار پیچیده است و تا آنجایی که من احساس کردم، بخصوص در مورد نمایندگانی که از طرف فلسطین در این جلسات شرکت کرده بودند، به روند تحولات در منطقه کاملا بدبین نگاه می‌کردند.
نام ایران تا چه حد به میان آمد؟
شهرام اسلامی: جالب این است، با توجه به اینکه جایی برای ایران نبود، ولی سایه ایران، اگر اینطور اجازه داشته باشم بگویم، در کل بحثها حضور داشت و در واقع در مسئله لبنان، در مسئله فلسطین به همکاری ایران با حزب‌اله چندین بار از طرف متخصصین اشاره شد و جالب توجه این است که کاملا برخورد دوگانه‌ای می‌شد. یعنی از یکطرف دخالت نیروهای خارجی سوری و ایرانی در مسایل لبنان یا در مسایل فلسطین دلبخواه مردم این کشورها نیست، ولی از سوی دیگر برای تعادل و نگهداشتن جناحهای افراطی از سوی دیگر، یعنی از سیاستهای اسراییل و آمریکا، متخصصین این حضور ایران را به نوعی توجیه می‌کردند.
آقای اسلامی این سوال مطرح می‌شود که بر طبق چه معیاری ۴ کشور را اینها بطور مشخص برای بررسی درنظر گرفته‌اند، در حالیکه همه‌جا اسم ایران و سوریه هم به‌میان می‌آید، چرا بطور مشخص بحثی در مورد این دو کشور وجود ندارد؟
شهرام اسلامی: این سوال جالبی‌ست. متاسفانه در شروع این کنفرانس هم به این سوال پاسخ داده نشد. ظاهرا بعلت دعوت از متخصصین عربی در واقع ایران و مسئله ایران در این کنفرانس غایب مانده است. ولی در رابطه با مسئله لبنان بخاطر درگیری و نزدیکی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی‌ای که لبنان با سوریه داشته است یک متخصص از فرانسه که در واقع سوری اصل بود در این جلسه هم شرکت داشت. ولی متاسفانه از حضور متخصصین ایرانی در این کنفرانس ما بهره‌ای نبرده بودیم.