گامى ديگر به سوى گسترش برنامه‌ى اتمى ايران
۱۳۸۵ شهریور ۴, شنبه
ايران به هيچ عنوان قصد ندارد از حق تصريح شده در ماده‌ى چهارم قرارداد منع گسترش سلاح اتمی مبنى بر استفاده‌ى صلح‌آميز از فن‌آورى هسته‌اى چشم‌پوشى كند، حتا اگر قطعنامهى ۱۶۹۶ سازمان ملل آن را بخواهد.
محمود احمدى‌نژاد، حدود يك هفته پيش از پايان مهلت قطعنامهى سازمان ملل، طری مراسمی بخش ديگرى از پروژه‌ى آب‌سنگين را افتتاح كرد. به گفته‌ى مقامات جمهورى اسلامى، قرار است در اين نيروگاه كه در چنداب در ۲۳۰ كيلومترى جنوب غربى تهران واقع شده است، در آينده تا ۱۶ تن آب‌سنگين توليد شود. اين رقم دو برابر ميزان توليد تا كنون است. ايران اعلام كرده است كه بهره‌بردارى از اين تاسيسات پيش از هر چيز در خدمت اهداف پزشكى است.
حميدرضا آصفى سخنگوى وزارت خارجه‌ى ايران، گسترش نيروگاه را گام بزرگى به پيش خواند و حق كشور را براى استفاده‌ى صلح‌آميز از فن‌آورى هسته‌اى مورد تاكيد قرار داد. يك همكار برنامه‌ى اتمى ايران اخيرا اعلام كرده بود كه اين پروژه وارد مرحله‌ى جديدى خواهد شد، اما منظور از آن را شروع به كار نيروگاه ندانسته بود.
در اراك مجتمعى براى توليد آب‌سنگين در حال شكل‌گيرى است. در اين مجتمع همچنين نيروگاهى براى پژوهش آب‌سنگين وجود دارد. آژانس بين‌المللى انرژى اتمى در ماه آوريل امسال از اين نيروگاه پژوهشى بازديد به عمل آورده و فعاليت‌هاى آن را در راستاى گسترش تاسيسات اين مجتمع ارزيابى كرده بود.
اين نوع نيروگاه‌ها براى توليد انرژى چندان مقرون به صرفه نيستند، اما مى‌توانند در پيوند با يك تاسيسات ترميم‌كننده، براى دستيابى به پلوتونيم مورد استفاده قرار گيرند. از پلوتونيم نيز مى‌توان براى ساختن سلاح اتمى استفاده كرد. از همين رو، قطعنامهى ۱۶۹۶ سازمان ملل، نه تنها خواهان تعليق كار تاسيسات در نطنز است، كه ايران در آن در اوايل سال موفق به غنى‌سازى اورانيوم شد، بلكه همچنين خواستار متوقف كردن كار مجتمع در اراك است.
افتتاح نيروگاه اراك، نه تنها مايه‌ى آزردگى خاطر پنج قدرت داراى حق وتو و آلمان خواهد شد، بلكه همچنين نگرانى مقامات آژانس بين‌المللى انرژى اتمى را نيز برخواهد انگيخت. پوكر بر سر برنامه‌ى اتمى ايران، با اين رويداد پرتنش‌تر خواهد شد.
ايران چهارشنبه‌ى هفته‌ى پيش، پس از مهلتى دوماهه براى تفكر، به پيشنهادهاى غرب پاسخ داد. افكار عمومى هنوز از جزييات اين پاسخ ۲۱ صفحه‌اى آگاه نشده‌اند، اما واكنش‌هاى واشنگتن، پاريس و برلين حاكى از نارضايتى نسبت به پاسخ ايران بود.
ايران تا كنون بطور رسمى بر استراتژى دوگانه‌ى خود مهر تاييد زده است كه مى‌گويد: ما هر لحظه حاضر به مذاكره هستيم، اما اجازه نمى‌دهيم حق ما را براى استفاده از فن‌آورى هسته‌اى سلب كنند. اين نكته‌ى آخر، با گسترش نيروگاه آب‌سنگين در اراك، يكبار ديگر مورد تاكيد قرار گرفت.