گرسنگى پديده اى شوم تر از جنگ

اما در اين ميان تبليغات بر سر شروع يا پايان جنگ و توجه افكار عمومى به جنگ به مراتب بيشتر از توجه به گرسنگى به نظر ميرسد. مثلا مردم دنيا در رويارويى با جنگ بسيار هوشيارانه تر عمل ميكنند اما در مورد گرسنگى موضوع كمتر مطرح ميشود. از جمله در حاليكه گفته ميشود نحوه ناعادلانه توزيع مواد غذايى مهمترين دليل رواج گرسنگى در كشورهاست، جوامع انسانى معمولا نسبت به تصحيح اين توزيع كوشش چندانى ندارند.

گرسنگى و ناامنى غذايى مشكلاتى با ابعاد جهانى هستند كه اگر راه حل هاى پيگيرانه و مشتركى براى آنها به سرعت اتخاذ نشود، امكان ادامه و حتى وخيم تر شدن شان افزايش مى يابد.

آيا دنيا ميتواند خوراك ۹ ميليارد جمعيت سرشمارى شده اش را تامين كند؟ هيچ معلوم نيست. برخى عوامل توليد قابل افزايش هستند، تعدادى زمين هاى كشت نشده مستعد وجود دارند كه ميتوان از آنها بهره بردارى كرد، پيشرفت هاى فنى و علمى را ميتوان ترويج كرد، پژوهش ها و آموزش هاى فنى را ميتوان توسعه داد اما در مقابل برخى عوامل توليد هستند كه در حال كاهش اند. بخشى از زمين هاى حاصلخيز به دليل بالا آمدن سطح درياها، شهرسازى و عمليات ساختمانى گسترده، بهره بردارى هاى افراطى، آلودگى محيط زيست و نابودى جنگل ها كه عوامل تنظيم كننده آب و هوايى هستند، مورد تهديد قراردارند. بيايبان ها خاك هايـى را كه تا همين ديروز آباد و حاصلخيز بودند، در خود مى بلعند. آب گرانبها به عامل نزاعى ميان آبيارى و نيازهاى شهرى تبديل شده است. سرمايه هايى كه در راه توسعه خرج ميشوند، نامحدود نيستند و كشاورزى بسيار پرهزينه است.

جهان، كشاورزى را براى تامين خوراك ۹ ميليارد انسان همراه با پاسداشت طبيعت و جوامع روستايى به چالش مى طلبد. كشاورزى هم با قبول اين مسئوليت جامعه گلوبال را به چالش ميخواند تا ابزار لازم را در اختيارش بگذارد.

با اين همه هيولاى گرسنگى ابعادى وحشتناك دارد. بايد براى پايان بخشيدن به گرسنگى كارى كرد. در ۲۵ سال آينده نيازهاى غذايى جهان سه برابر امروز خواهد بود. جمعيت روستايى ۴ ميليارد نفوس است و افزايش توليد كشاورزى را نمى توان با از ياد بردن مشكلات عظيم ناشى از مهاجرت انبوه روستاييان در حاليكه در شهرها، صنايع و خدمات، آغوش بازى انتظارشان را نميكشد، بازيافت.

در قرن حاضر ”سوءتغذيه“ در بيشتر جوامع خصوصا جهان سوم بحرانى جدى محسوب ميشود. سوءتغذيه يا تغذيه بد را بعبارتى هرگونه انحراف از تغذيه طبيعى كه باعث عدم دسترسى بدن به مواد اصلى و اساسى غذايى مشود، يكى از مهمترين دلايل بروز انواع اختلالات و بيمارى هاى جسمانى و رواني است.

فقر يكى از عمده ترين علت هاى سوءتغذيه در جهان است. ۸۴۰ ميليون نفر در كشورهاى توسعه يافته با مشكل كمبود تغذيه روبرو هستند و ۹۶ درصد آنها از كمبود دريافت انرژى(فقر مطلق) رنج مى برند.

امسال روز جهانى تغذيه در ۲۴ مهر ماه به پيشنهاد سازمان خواربار و كشاورزى سازمان ملل” فائو“ با شعار كشاورزى و گفتگوى فرهنگ ها برگزار شد. محل اصلى برگزارى اين جشن هرساله در مقر فائو در رم است و ۱۵۰ كشور جهان جزو برگزار كنندگان اين مناسبت هستند. نامگذارى اين روز به نام كشاورزى و گفتگوى تمدن ها به منظور فراخوانى كشورها به برقرارى روابط در زمينه كشاورزى و زمينه سازى براي جلوگيرى از فقر و گرسنگى و نابودى محيط زيست است. انتقال بذر مواد غذايى از قاره اى به قاره ديگر و تقليد نحوه تغذيه در بسيارى كشورها شاهد و دليلـى براى اين امر است. بحث كشاورزى از طريق گفتگو ميان تمدن ها و در ميان مذاكرات تجارى ميتواند به بهبود وضعيت اين صنعت وموارد مرتبط با آن در جهان منجر شود.

تغذيه بد و نادرست با تاثير مستقيم روى عملكرد اندامها و دستگاههاى مختلف بدن منشاء ايجاد بسيارى بيماريها و اختلالات بدنى است. سوءتغذيه موجب بروز اختلالات قلبى و عروقى، بيماريهاى گوارشى، عوارض خونى، عفونت ها و برخى سرطان هاست. تاثير جبران ناپذيرى كه سوءتغذيه در كودكى و دوران رشد دارد بر سيستم عصبى و تكامل قواى ذهنى است.

خانم هايده ماري ويچورك تسويل وزير كمكهاى عمرانى آلمان در اين زمينه ميگويد اين يك فاجعه است كه در آغاز قرن ۲۱ حدود ۸۵۰ ميليون نفر در جهان از گرسنگى رنج برند. وى ازود با توسعه كشاورزي ميتوان شغل و درآمد براى ۷۰ تا ۸۰ درصد از فقير ترين مردم جهان ايجاد كرد. مدير اجرايى برنامه جهانى تغذيه سازمان ملل، جيمز موريس نيز در روز جهانى غدا گفت آمار گرسنگى مزمن پس از گذشت چند دهه بهبود، دوباره رو به افزايش است. او ادامه داد اگر بتوانيم همه با هم كارى كنيم تا به كودكان امروز اين شانس را بدهيم كه به دوران بلوغ برسند و آنان را بعنوان والدين آماده سازيم، در واقع توانسته ايم سيكل گرسنگى و فقر بين نسل ها را يشكنيم.

دكتر ربابه شيخ الاسلام مديردفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت با اعلام اينكه ۱۵ درصد كودكان كشور دچارسوءتغذيه هستند، ميگويد سالانه ۶/۵ ميليارد تومان ضرر ناشى از سوءتغذيه به كشور وارد ميشود. شيوع كم وزنى، در روستاهاى كشور به ميزان ۱۳/۷ درصد و شهر ها ۹/۶ درصد و كوتاهى قد در روستاها ۱۱ و در شهر ها ۲۱/۸ درصد است. وى با اشاره به كاهش ضريب هوشى كودكان مى افزايد ۶۰ درصد كودكان زير دو سال هموگلوبين خونشان بالاست كه اين نشان ميدهد ذخاير آهن شان تمام شده واين شرايط در مناطق جنونى كشور نامناسب تر است.

خانم دكتر شيخ الاسلام در رابطه با كوتاه شدن قد ايرانى ها ميگويد اين پديده اى است كه در تمامي مناطقى كه كودك به مدت طولانى در معرض كم غذايى قرار ميگيرد به وجود ميايد. ژاپنى ها با برنامه ريزى دقيق و طولانى مدت، توانسته اند ظرف ۴۰ سال گذشته متوسط قد خود را ۱۲سانتيمتر افزايش دهند، ضمن آن كه توانمندى هاى ذهنى ناشى از اين توجه درخلق دانش فنى آنها نيز كاملا مشهود است.

ميتوان گفت مشكلات اقتصادى امرى بديهى و علت بسياري موارد سوءتغذيه درايران هستند، اما بد خورى نيز كه ناشى از عدم اطلاعات كافى درامر تغذيه است، نيز ميتواند مزيد برعلت بسيارى عوارض تغذيه نادرست باشند. نقش آموزش در ارتقاى فرهنگ و سواد تغذيه اى جامعه بسيار ارزشمند است. رسانه ها، تشكل هاى غير دولتى و مهمتر از همه خود دولت لازم است در انتقال روش هاى درست و مناسب تغذيه سالم و برنامه ريزى شده تلاش كنند.