گفتگوهاى محرمانه اسراييل و سوريه
۱۳۸۵ دی ۲۶, سه‌شنبه
به تازگى در مادريد پايتخت اسپانيا دو هيأت اسراييلى و سورى به دور از جنجال‌هاى تبليغاتى با يكديگر ديدار كردند، ديدارى كه بى‌گمان ارزش داشت به آن بيشتر پرداخته شود. دو هيأت سورى و اسراييلى در مادريد گرد هم آمدند تا در مراسمى به مناسبت بزرگداشت كنفرانس خاور ميانه در مادريد شركت كنند. كنفرانس صلح خاور ميانه كه ۱۵ سال پيش در مادريد بر پا شد، نخستين گامى بود كه دو كشور در جهت رفع اختلافات خود برداشتند، گامى كه به موفقيت نيانجاميد و ناكام ماند.
گرد هم آمدن هيأت‌هاى اسراييلى و سورى به اين گمان دامن زد كه دو كشور ابتكارهايى را در جهت تحكيم صلح و از ميان برداشتن اختلافات دوجانبه آغاز كرده‌اند. امروز روزنامه‌ى اسراييلى ”ها آرتص“ گزارشى به چاپ رساند كه اين گمان را تشديد كرده است. بنا بر اين گزارش، بيش از دو سال است كه به خواست سوريه، نمايندگان اين كشور و اسراييل تماس‌هايى را به منظور عقد قرارداد صلح ترتيب داده‌اند. در همين رابطه ملاقات‌هايى با واسطه‌گرى تركيه بخصوص در خاك اروپا صورت پذيرفته و تا حد تهيه‌ى پيش‌نويس يك طرح مشترك پيش رفته است.
از موضوعات اصلى مطرح شده در اين طرح باز پس‌گيرى بلندى‌هاى جولان است. بلندى‌هاى جولان در سال ۱۹۶۷ به تصرف اسراييل درآمد و بعدها جزو خاك اين كشور محسوب شد. بر اساس اين سند، پس از اينكه اسراييل بلندى‌هاى جولان را بازپس داد، اين منطقه به منطقه‌ى غير نظامى بدل مى‌شود كه دست كم شهروندان هر دو طرف حق ورود به آن را دارند. در مقابل، سوريه بايد دفتر جنبش مقاومت اسلامى فلسطين ـ حماس در دمشق را ببندد، از حمايت از حزب‌الله لبنان دست بردارد و روابط خود با ايران را كاهش دهد.
طرح نامبرده به لحاظ رسمى سنديت ندارد، متنى است بدون امضاء و به همين جهت بدون هر گونه التزام قانونى. گزارشگر روزنامه‌ى ”ها آرتص“ در ادامه مى‌نويسد، اين طرح در سال ۲۰۰۵ يعنى در زمان نخست‌وزيرى آريل شارون تهيه شد و بعدها به مرور بارها تجديد و اصلاح گشت. حتى در زمان جنگ اسراييل و لبنان در تابستان گذشته تماس‌هاى دو كشور ادامه يافت و اين سوريه بود كه تمايل داشت با ادامه‌ى ديدارها موفقيت را امكان‌پذير سازد.
گفتگو بين اسراييل و سوريه آن هم در سطح مقامات بلند‌پايه‌ى سياسى موجب شگفتى است. چرا كه تاكنون به نظر مى‌رسيد، اسراييل از موضع جرج دبليو بوش رييس‌جمهور آمريكا حمايت مى‌كند، موضعى كه سوريه را بدليل روابطش با ايران و حمايت‌هايش از حماس و حزب‌الله و دخالتش در اوضاع داخلى عراق از جمله كشورهاى ”محور شرارت“ مى‌داند.
نمايندگانى از اروپا و اسراييل و نيز يكى از معتمدان نزديك رييس‌جمهورى سوريه وظيفه‌ى هدايت گفتگوها را بر عهده داشتند و دولت‌هاى هر دو كشور از مذاكرات آگاه بودند.
چند تن از وزراى كابينه‌ى اسراييل طى مصاحبه‌هاى راديويى، از گزارش روزنامه‌ى ”هاآرتص“ اظهار بى‌اطلاعى كردند. بنا به اظهارات آنان، شايد تماس‌هايى در سطح كارشناسان صورت گرفته، اما رسما هيچ چيز تغيير نكرده است و سوريه همچنان در مقابل اسراييل ايستاده است. با وجود اين وزراى نامبرده جانب احتياط را از دست نداده و از ذكر نام خود خوددارى كردند.