گفتگوهای تازه ايران با اتحاديه اروپا

روز چهارشنبه ۲۵ آوريل، دور تازه ای از مذاکرات اتحاديه اروپا و ايران بر سر برنامه هسته ای جمهوری اسلامی برگزار می شود. علی لاريجانی، دبير شورای عالی امنيت ملی و سرپرست مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی، در راس هياتی برای مذاکره با خاوير سولانا، سرپرست دفتر سياست خارجی اتحاديه اروپا به آنکارا، پايتخت ترکيه رفته است. زمينه و جزئيات بيشتر مذاکرات تازه را در گزارشی از علی امينی می شنويد.

مذاکرات تازه در شرايطی آغاز شده است که مناقشه هسته ای ايران با جامعه بين المللی به مرحله ای حساس و احتمالا قطعی وارد شده بود.

شورای امنيت سازمان ملل دو قطعنامه در تحريم اقتصادی ايران صادر کرده و از جمهوری اسلامی خواسته است که بخشی از فعاليت های هسته ای خود، به خصوص غنی سازی اورانيوم را به حالت تعليق در آورد. تنها چند روز پيش کشورهای عضو اتحاديه اروپا اعلام کردند که مفاد قطعنامه شورای امنيت عليه ايران را همراه با برخی تنبيه های اضافی به اجرا می گذارند.

در چنين شرايطی بود که کميسيون روابط خارجی اتحاديه اروپا، شايد برای آخرين بار از ايران دعوت کرد که به ميز مذاکره برگردد. روز ۲۰ آوريل علی لاريجانی اطلاع داد که دعوت خاوير سولانا برای از سرگيری گفتگو را پذيرفته و اعلام شد که اين مذاکرات در پايتخت ترکيه برگزار خواهد شد. ترکيه به عنوان کشوری مسلمان که خواهان ورود به اتحاديه اروپاست قصد دارد نقشی برجسته تر در مقابله ايران با غرب ايفا کند.

آخرين بار ايران و اتحاديه اروپا در پاييز سال گذشته به گفتگو نشستند اما به نتيجه ای دست نيافتند. ايران پيشنهادهای تشويقی کشورهای اروپايی را رد کرد. از آن زمان تنها در فوريه گذشته ملاقاتی بين آقايان سولانا و لاريجانی صورت گرفته است.

مذاکرات ترکيه از اهميت بسيار بالايی برخوردار است و ناظران آن را اميدی تازه برای حل مناقشه هسته ای ايران از راه مسالمت آميز خوانده اند. اما اختلاف نظر بنيادی ميان دو طرف جای زيادی برای خوش بينی باقی نمی گذارد.

آقای سولانا تلاش خواهد کرد سران ايران را قانع کند که همکاری با جامعه بين المللی به سود آنها خواهد بود. اما برخی از سران جمهوری اسلامی مانند محمود احمدی نژاد رئيس جمهور موضعی سرسختانه گرفته و تعليق برنامه هسته ای را به مسئله ای حيثيتی برای جمهوری اسلامی بدل کرده اند. بخشی از تلاش آقای سولانا اين است که به دولتمردان جمهوری اسلامی هشدار بدهد که مذاکرات جاری در ترکيه نقطه پايان روند مذاکرات هسته ای است و نه آغاز آن.

علی امینی (رادیو دویچه‌وله)