۱۳ فروردین؛ روز فرار از شهرهای بزرگ

این در حالی است که تهران از ابتدای سال جدید خلوت‌ترین روزهای خود را تجربه می‌کند. طی روزهای گذشته میزان آلاینده‌ها در بسیاری از شهرهای بزرگ نیز از حد مجاز گذشته است. سیزده‌به‌در فرصتی است تا ساکنان کلان‌شهرها برای یک روز هم که شده از دست شهرهای آلوده، به دامن طبیعت پناه ببرند.

بسیاری از کسانی که در سال‌های گذشته ایام نوروز را در تهران می‌ماندند چندان ناراضی نبودند. در حالی که سفر میلیون‌ها ایرانی جاده‌ها و شهرهای دیگر را با ترافیک سنگین و ازدحام روبرو می‌کرد، تهران حدود دو هفته نفس می‌کشید و به ساکنانش امکان می‌داد آرامش نسبی خیابان‌ها و هوایی نسبتا سالم را تجربه کنند. ظاهرا رفته رفته این چند روز نیز از پایتخت‌نشینان دریغ می‌شود.

تعداد جمعیت و خودرو به حدی رسیده که با رفتن چند میلیون از آنها نیز شهر چهره‌ای عادی به خود نمی‌گیرد؛ طی روزهای گذشته آنقدر خودرو در خیابان‌های تهران در رفت‌و آمد بوده که بتواند علاوه بر ایجاد ترافیک سنگین در بسیاری از نقاط، هوای برخی از مناطق را نیز به مرز هشدار برساند.

طی ده سال گذشته خودروهای موجود در تهران پنج برابر شده‌اند. این تعداد که در سال ۷۶، ۷۰۰ هزار بود اکنون به بیش از ۳ میلیون و پانصدهزار خودرو رسیده. مطابق آمار رسمی حدود ۸۰ درصد خودروهایی که در تهران رفت و آمد می‌کنند، در سیستم سوخت و احتراق خود دچار نقص فنی بوده و بیش از حد مجاز آلاینده تولید می‌کنند.

به اعتقاد کارشناسان خیابان‌های پایتخت تنها گنجایش یک میلیون خودرو را دارند. همین محدودیت باعث شده تا مسئولان برای تردد خودروها در سطح شهر مقررات ویژه‌ای وضع کنند. این مقررات، از جمله طرح تردد برمبنای پلاک‌های زوج و فرد یا منع ورود به محدوده‌ی ترافیک، در ایام نوروز به اجرا درنمی‌آید. گفته می‌شود بیش از ۹۰ درصد از آلودگی هوای تهران را وسائل نقلیه باعث می‌شوند که بخش عمده‌ی آن به خودروهای شخصی و موتورسیکلت‌ها مربوط می‌شود.

مدیركل محیط زیست استان تهران، روز شنبه، دهم فروردین، به كودكان و سالخوردگان توصیه می‌کند از ترددهای غیرضروری به‌ویژه در مناطقی که آلودگی آنها شدید گزارش شده خودداری كنند. به گفته‌ی محمدباقر صدوق میانگین میزان ذرات معلق به ۱۵۷ PSI (میکروگرم در یک مترمکعب) رسیده و هوای تهران را در شرایط ناسالم قرار داده است.

میزان ذرات معلق در دو ایستگاه سنجش آلودگی در قلهک و میدان ازادی به ترتیب با ۲۶۹ و ۲۵۲ PSI در آستانه شرایط «خطرناك» قرار گرفته است. مدیرکل محیط زیست استان تهران عدم بارندگی و وزش باد را علت اصلی تشدید آلودگی هوا به‌ویژه در بخش ذرات معلق عنوان كرده است. بر اساس آمار نهادهای بهداشتی، ۹۲ درصد بیماری‌های ریوی و تنفسی و نیز ۲۰ درصد بیماری‌های قلبی و عروقی ناشی از آلودگی هواست.

پیش بینی می‌شود هجوم مردم به اطراف شهر در روز سیزدهم فروردین رفت و آمد خودروها را به میزان چشمگیری افزایش دهد. به این ترتیب تنها تغییرات جوی می‌تواند وضعیت هوای تهران و مراکز دیگر استان‌ها را بهبود بخشد. سازمان هواشناسی هوای اغلب استان‌های کشور را صاف تا نیمه ابری همراه با وزش باد پیش بینی کرده است. بر اساس اطلاعیه‌ی این سازمان، استان تهران هوایی نیمه ابری همراه با باد ملایم خواهد داشت و در دامنه‌های نقاط کوهستانی نیز احتمال بارندگی وجود دارد.

بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر دویچه وله در تهران