1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

آقای اولین‌‌ها در کشتی آزاد ایران درگذشت

۱۳۹۰ دی ۲۳, جمعه

عبدالله مجتبوی دارنده مدال‌های برنز جهان و المپیک، مربی سابق تیم ملی که سابقه دبیری و نایب رییسی فدراسیون کشتی را هم داشت، در سن ۸۷ سالگی در تهران درگذشت. او چند رکورد به جا گذاشته که همگی در زمره "اولین‌ها" هستند.

https://p.dw.com/p/13jXy
عبدالله مجتبویعکس: IRNA

عضویت در نخستین تیم ملی ایران، اعزام به اولین دوره مسابقات جهانی، کسب مدال در اولین دوره رقابت های جهانی، کسب مدال در اولین المپیکی که کشتی ایران مدال آور بود و اولین نفری که کشتی نوین را به پاکستانی‌ها آموزش داد، از جمله رکوردهای این پیشکسوت نامدار ورزش ایران هستند.

مجتبوی که بنیانگذار کشتی آزاد در پاکستان است، بعد از دوران قهرمانی به عنوان مربی در خدمت تيم ملی كشتی آزاد ايران بود و در المپيک ملبورن که بهترین نتایج تاریخ کشتی ایران در المپیک ها رقم خورد، در کادر فنی تیم ملی حضور داشت.

او را می توان وفادارترین شاگرد مرحوم حبیب الله بلور موفق‌ترین سرمربی تاریخ کشتی آزاد ایران نامید. مجتبوی پس از مسابقات جهانی ۱۹۶۷ دهلی، با انجام مصاحبه‌ای انتقادی سهم چشمگیری در برکناری سیدمحمد خادم از ریاست فدراسیون کشتی داشت و با حمایت‌های اوبود که بلور از سرمربیگری به پست ریاست فدراسیون رسید.

حتی زمانی که بلور با بی‌مهری مسئولین ورزشی روبرو شد و ناگزیر به قزوین رفت تا حرفه مربیگری را در آن جا ادامه بدهد، مجتبوی هم از خانه و کاشانه خود گذشت تا در کنار استادش راهی قزوین شود.

مجتبوی از حامیان جایگزینی امامعلی حبیبی به جای جهانبخت توفیق بود و دیدگاه خود را به حبیب‌الله بلور نیز قبولاند. توفیق قهرمان جهان بود اما بلور و مجتبوی با برگزاری مسابقات انتخابی، فرصت خود نمایی را به حبیبی دادند. ورزش ایران هم هرگز از اعتماد بلور و مجتبوی به امامعلی حبیبی ملقب به ببر مازندران ضرر نکرد.

او در پاکستان نیز از کراچی تا اسلام آباد و لاهور، برای نخستین بار کلاس‌های آموزشی کشتی آزاد را برپا کرد. مجتبوی مدارک بین المللی داوری را هم گرفت و در رقابت‌های مهم داخلی و خارجی به قضاوت پرداخت. او همچنین سابقه دبیری و نایب رییس فدراسیون کشتی را هم دارد.

زندگی نامه مجتبوی

مجتبوی عضو خانواده ای پرجمعیت با پنج خواهر و چهار برادر و اهل خیابان بلورسازی تهران بود. در مدرسه ایمان درس خواند و در خیابان شاهپور زمانی که هنوز کشتی آزاد وجود نداشت، در کنار خانواده میرقوامی‌ها با ورزش باستانی و کشتی پهلوانی آشنا شد. سپس زورخانه بازارچه نایب آقا را شناخت.

از بد اقبالی مجتبوی بود که کشتی آزاد و مسابقات جهانی‌اش در زمانی برقرار شد و رسمیت یافت که او دیگر به 30 سالگی رسیده و به دوران بازنشستگی خود نزدیک می‌شد.

NO FLASH Ringen im Iran
عکس: IAWF

مجتبوی الفبای کشتی نوین را در باشگاه آهن، زیر نظر حبیب الله بلور آموخت. در ضمن سری هم به باشگاه مدرن نیرو و راستی با مدیریت منوچهر مهران می‌زد و اولین سفر خارجی خود به عراق را هم با این تیم رفت.

او یکی از اعضای اولین تیم ملی کشتی ایران در رقابت‌های رسمی بود. سال ۱۹۴۹ رقابت‌های قهرمانی اروپا در ترکیه برگزار شد و ایران و مصر نیز به عنوان تیم مهمان حضور داشتند.

طبق تایید سایت فدراسیون جهانی، مدال‌های ایران در آن رقابت‌ها جنبه رسمی دارند و به این ترتیب، مجتبوی با کسب مدال نقره وزن ۶۷ کیلوگرم، یکی از پنج ورزشکار ایرانی است که با لباس و پرچم ایران موفق به کسب مدال رسمی از رقابت‌های قهرمانی اروپا شدند.

مجتبوی برای عضویت در تیم ملی اعزامی به مسابقات جهانی ۱۹۵۱ هلسینکی موفق شد مرحوم پروفسور امیر حمیدی را در رقابت‌های انتخابی مغلوب کند. در مسابقات جهانی هم در وزن ۷۳کیلوگرم در برابر کارل اسچاد از سوئیس و پر برلین از سوئد پیورز شد اما مقابل جلال آتیک از ترکیه و الکساندر کیسالا از فنلاند شکست خورد تا روی سکوی سوم قرار بگیرد.

در رقابت‌های انتخابی برای المپیک هلسینکی نیز از سد حسین عرب و امیر حمیدی گذشت. او در دور نخست المپیک هلسینکی مقابل الکساندر کیسالا از فنلاند قرار گرفت. کسی که پارسال در مسابقات جهانی و در همین شهر بر مجتبوی پیروز شده بود، این بار مقهور نماینده ایران شد. زیرا مجتبوی با ریزه کاری‌ها و ظرافت‌های کشتی آزاد آشنا شده و تجربه پارسال را هم داشت.

واسیلی ریبالکو از شوروی هم مقابل مجتبوی حرفی برای گفتن نداشت. بیو اسکات از استرالیا در گام سوم و سوگو یامازاکی از ژاپن در دور چهارم به راحتی به مجتبوی باختند.

او پس از استراحت در دور پنجم، برای دومین بار توانست پر برلین از سوئد را مغلوب کند و راهی دور هفتم شود. فقط یک مساوی می توانست مجتبوی را قهرمان المپیک کند، اما ویلیام اسمیت آمریکایی از سد او گذشت تا نماینده ایران با همین شکست به روی سکوی سوم برود.

مجتبوی پس از انقلاب، مدتی مدیرعامل سازمان رفاه ورزش شهرداری تهران بود. مدیریت سازمان آتش‌نشانی یکی از مناطق و تاسیس باشگاه آتش‌نشانی هم از سایر خدمات و فعالیت‌های اوست.

مراسم تشییع پیکر عبدالله مجتبوی روز دوشنبه ۲۶ دی ماه از مقابل ساختمان فدراسیون کشتی ایران واقع در مجموعه ورزشی شیرودی برگزار می‌شود.

MR/MDM