اعتراض عراقچی به انتشار محتوای جلسه‌ای خصوصی با صدا و سیما
۱۳۹۴ مرداد ۱۱, یکشنبه
عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای با قدرت‌های جهانی، از انتشار محتوای گفته‌هایش در جلسه‌ای "خصوصی و کاری" با شورای خبر صدا و سیما "به‌صورت ناقص و مخدوش و با اغلاط فراوان محتوایی و نگارشی" در سایت این رسانه انتقاد کرده و آن را "نه تنها غیر حرفه‌ای و غیر اخلاقی، بلکه یک خلاف بین [آشکار] اداری و مغایر با منافع و امنیت ملی" ایران دانسته است.
عراقچی طی سخنان خود با صدا و سیما از جمله برنامه اتمی ایران را "خسرانی بزرگ" از نظر اقتصادی خوانده و به نگرانی‌هایی که مقامات جمهوری اسلامی از حمله آمریکا به ایران داشته‌اند، اشاره کرده بود.
در خبری که روز یکشنبه (۱۱ مرداد / ۲ اوت) وبسایت وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این باره منتشر کرده، آمده است که آقای عراقچی خواستار پیگیری موضوع انتشار سخنانش از سوی مقامات عالی صدا و سیما شده است.
روز شنبه (۱۰ مرداد) گزارش مربوط به سخنان معاون وزیر امور خارجه ایران برای مدتی کوتاه بر روی وبسایت صدا و سیما قرار گرفت و سپس برداشته شد. اما در همان فاصله بسیاری از سایت‌های دیگر اقدام به بازنشر این گزارش کردند. پس از اعتراض عراقچی، برخی رسانه‌ها از جمله "فرارو" اعلام کردند که گزارش یادشده را از دسترس مخاطبان خود خارج کرده‌اند.
سایت خبری صدا و سیما انتشار گزارش مزبور را "ناشی از یک خطای برداشت" خوانده و نوشته بود که این مطلب تلفیقی از اطلاعات درست و نادرست بوده و قابل استناد نیست.
به گزارش روزنامه "اعتماد"، دیدار معاون وزیر امور خارجه ایران با مدیران صدا و سیما در روز شنبه انجام گرفته است. "اعتماد" گزیده‌هایی از سخنان عراقچی را بازنشر کرده و نوشته "می‌توان آن را افشای اسرار مذاکرات دانست".
نگرانی از حمله نظامی
عباس عراقچی در سخنان خود از تهدیدهای نظامی علیه ایران که در آستانه ازسرگیری مذاکرات اتمی به اوج خود رسیده بود، یاد کرده است. او گفته که شاید مردم از جزئیات این قضیه باخبر نباشند، اما سپاهیان و نظامیان ایران می‌دانند، "شب‌هایی بود حدود سال‌های ۸۵-۸۶ که هر شب با این نگرانی [به سر می‌شد] که فردا صبح ممکن است تمام امکانات لازم برای حمله به ایران را دور تا دور ایران چیده باشند".
به گفته عراقچی، فرماندهان نظامی گزارش می‌داده‌اند که هواپیماها در چه پایگاه‌هایی مستقرند؛ تنها اراده سیاسی و دستور باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، لازم بوده تا به ایران حمله شود.
برنامه و توافق اتمی؛ کدام نفع و کدام ضرر است؟
عراقچی گفته است که تیم مذاکره‌کننده هستهای کمال دقت را به کار برده تا اگر نظارتی را بر برنامه هستهای ایران بپذیرد، این نظارت با همه ارگان‌های مربوطه مثل وزارت اطلاعات، وزارت دفاع و سازمان انرژی اتمی هماهنگ شده باشد. به گفته او، ایران نظارت‌های کمی را پذیرفته آن هم به شرط آنکه صدمه‌ای برای این کشور نداشته باشد.
او توافق را به شرط آنکه هدف ایران غنی‌سازی مشروع بین‌المللی و برنامه هستهای کاملا صلح‌آمیز باشد "پیروزی بزرگی" دانسته و گفته که توافق در صورتی "شکستی بزرگ" است که ایران "بخواهد سراغ بمب برود".
معاون وزیر امور خارجه ایران همچنین به جنبه اقتصادی برنامه اتمی ایران اشاره کرده و گفته است که اگر برنامه هستهای ایران را صرفا با معیارهای اقتصادی بسنجیم، "خسرانی بزرگ" است. او افزوده است: «اگر هزينه مواد توليدی را بخواهيم محاسبه كنيم اصلا تصورش را نمی‌توانيم كنيم اما ما اين هزينه‌ها را برای عزت، استقلال و پيشرفت‌مان داده‌ايم برای اينكه زير بار زورگويی ديگران نرويم.»
عراقچی گفته است که گروه ۱+۵ خواسته رهبر جمهوری اسلامی برای اینکه هزار سانتریفوژ آماده به کار در فردو بماند را پذیرفته و در برابر به خواسته خود "یعنی اینکه بگوید جلوی بمب اتمی ایران را گرفته" رسیده است.
او در ادامه گفته است: «و اين همان بده بستانی بود كه صورت گرفته است. لذا در اين قالب كلی ما فكر می‌كنيم واقعا برنده‌ايم، به خواسته‌های اصلی خودمان رسيده‌ايم و چيزی كه داديم امتيازی كم شده از ايران نيست بلكه بمب اتمی را داديم، بمبی كه نمی‌خواستيم و حرام می‌دانستيم.»
به گفته عراقچی، تیم مذاکره‌کننده ایران در نشست با ۱+۵ اعلام کرده که "ایران نمی‌تواند به حزب‌الله سلاح ندهد و آنها را قربانی برنامه هستهای کند و بنا بر این به کار خود ادامه خواهد داد". ایران پیشنهاد داده که در این صورت اگر بخواهند می‌توانند تحریم‌های تسلیحاتی را به عنوان بخشی از توافق نگه دارند.
عراقچی گفته است: «ولی بالاخره خود آنها آمدند و گفتند ما قطعنامه را از توافق جدا می‌كنيم، تحريم تسليحاتی و موشكی را در قطعنامه می‌آوريم كه نقض آن، نقض توافق نباشد.» به گفته معاون وزیر امور خارجه ایران، در شب‌های پایانی مذاکرات گروه ۱+۵ "از تحریم ۱۰ ساله تسلیحاتی کوتاه آمد".
جزئيات آزاردهنده
معاون وزیر امور خارجه ایران همچنین اشاره کرده به اینکه "جزئیاتی آزاردهنده" در رابطه با توافق اتمی وجود دارد و این هزینه‌هایی بوده که ایران باید پرداخت می‌کرده است. او این جزئيات آزاردهنده را با جنبه‌های ناراحت‌کننده یک عملیات جنگی موفق مقایسه کرده و گفته است: «آيا در عمليات موفق به جای اينكه بگوييم چه دستاوردی داشتيم، می‌گفتيم چند دستگاه تانك از دست داديم يا چند نفر شهيد شدند آيا گفته می‌شد كه آقای فرمانده چرا دروغ گفتيد مثلا صد نفر نبود ۱۲۰ نفر بود؟»
عراقچی با تاکید بر اینکه هر دستاوردی هزینه‌های خود را دارد به مدیران صدا و سیما گفته است: «اعتماد به نفس ملی در مردم ايجاد كنيد بعد بگوييد هزينه هم داديم و واقعيات را هم بگوييد؛ كسی واقعيات را رد نمی‌كند. هزينه داديم اما با حفظ خواسته‌هايی مانند حق غنی‌سازی و تثبيت برنامه هستهای.»
بر اساس توافق اتمی میان ایران و گروه ۱+۵ (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان)، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران رفع می‌شود به شرط آنکه این کشور دست‌کم ده سال فعالیت‌های حساس هستهای خود را از جمله غنی‌سازی اورانیوم با درصد بالا را متوقف و بخشی از تاسیسات خود را تعطیل کند.
کنترل از راه دور توسط رهبری
عباس عراقچی گفته است که آیت‌الله علی خامنه‌ای همواره در جریان "کلیات مذاکرات و خطوط قرمز آن" بوده و در مواقع مختلف با اعضای تیم مذاکره‌کننده تشکیل جلسه می‌داده، نتیجه جلسه به دیگر اعضای تیم هم ابلاغ می‌شده، همچنین در طول مذاکرات اخیر هم "دوبار پیک‌هایی آمده و برای تیم هستهای پیام آورده است".
او سپس اشاره کرده به اینکه خامنه‌ای حتی پیش از نامزد شدن حسن روحانی برای انتخابات ریاست جمهوری گفته بوده که با مذاکره مستقیم با آمریکا مخالفت ندارد. به گفته عراقچی،رهبر جمهوری اسلامی به جزئيات مذاکره تیم هستهای با قدرت‌های جهانی اشراف داشته و درباره آن اظهار نظر می‌کرده است.
معاون وزیر امور خارجه ایران، در سخنان خود تاکید کرده که مجلس یا شورای عالی امنیت ملی ایران باید هر چه زودتر نظر خود را درباره توافق اتمی اعلام کنند تا اگر کنگره امریکا خواست آن را رد کند، مسئولیت رد توافق و شکست مذاکرات بر گردن آن باشد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی ۳۰ تیر به تشکیل کمیسیونی ویژه برای "رسیدگی به مفاد توافق هستهای" رای دادند. هدف تشکیل این کمیسیون، رسیدگی به "الزام دولت به حفظ دستاوردهای و حقوق هستهای ملت ایران که در مجلس مورد تصویب قرار گرفته" اعلام شد. این درحالی است که علی اکبر صالحی، رئيس سازمان انرژی اتمی ایران، روز شنبه (۱۱ مرداد) گفت توافق اتمی وین نیاز به تایید مجلس ندارد. چون توافق دولت با کشورها نیازمند تصویب مجلس نیست.
معاون حقوقی رئیس جمهور ایران نیز چند روز پس از آن در تاریخ ۵ مرداد اعلام کرد که احتمال دارد توافق اتمی در شورای امنیت ملی بررسی شود.
عباس عراقچی گفته که مجلس طبق مصوبه خودش باید این توافق را بررسی کند نه تصویب. او اشاره کرده به اینکه خامنه‌ای نیز به "لزوم طی روال قانونی" اشاره کرده بی‌آنکه از مجلس سخنی به میان بیاورد.
عراقچی در نهایت از صدا و سیما خواسته که "دستاوردهای توافق اتمی" را نیز به مردم نشان دهند و تنها درباره "جزئیات آزاردهنده آن یا دشمنی آمریکا" گزارش ندهند.