ايران: معاملات بزرگ، به رغم تحريم؟

اين سه خبر، به احتمال ايجاد يك كارتل گاز با مشاركت ايران و روسيه، توافق بر سر يك معامله ده ميليارد دلارى ميان ايران و كنسرن‌هاى شل و Repsol و راه اندازى خط توليد اتومبيل لوگان در ايران مربوط مى‌شد.

در آغاز، خبرگزارى رويترز به نقل از خبرگزارى دانشجويان ايران گزارش داد كه ميان شركت نفت ايران و كنسرن هاى ”رويال داچ شل” و ”رپس اويل” بر سر بهره بردارى از گاز مايع ميدان پارس جنوبى توافق حاصل شده است. رويترز نوشت كه رئيس شركت ملى نفت ايران، ضمن اعلام اين خبر، حجم معامله را ده ميليارد دلار پيش بينى كرده است، در حالى كه اين رقم تا چند روز پيش از آن ۴ ميليارد و ۳۰۰ ميليون دلار اعلام شده بود.

خبرگزارى رويترز، در تكميل گزارش خود به نقل از يك منبع مطمئن نوشت: در حال حاضر، مطالعه در زمينه قابل اجرا بودن اين طرح جريان دارد. اين در حالى است كه به گفته رئيس شركت ملى نفت ايران، تصميم نهائى براى اجراى طرح تا پايان سال جارى اتخاذ خواهد شد.

هفته گذشته اعلام شد كه مهندسان دو كنسرن شل و رپس اويل ظرف چند روز آينده توافقنامه مقدماتى را با ايران امضاء خواهند كرد. طرح موجود، يك كارخانه و يك لنگرگاه را در برمى‌گيرد كه به ميدان پارس جنوبى متصل مى‌شوند. صدور گاز مايع ايران از طريق اين تاسيسات، مى‌تواند از سال‌هاى ۲۰۱۱ يا ۲۰۱۲ آغاز شود.

در گزارش رويترز آمده است: ”تحقق واقعى اين همكارى، ضربه‌اى به دولت آمريكا خواهد بود. واشنگتن در ارتباط با تنش اتمى ايران كوشيده است حتى المقدور مانع سرمايه گذارى‌هاى خارجى در ايران شود”.

چند روز پس از انتشار اين خبر، آيت‌الله خامنه‌اى رهبر مذهبى جمهورى اسلامى ايران، در يك سخنرانى كه از تلويزيون پخش شد، اعلام كرد كه ممكن است ايران و روسيه كارتل تازه‌اى را براى گاز تشكيل دهند كه نقش آن شبيه اوپك در كشورهاى نفت خيز است. به گزارش منابع روسى، آيت الله خامنه‌اى، در جريان بازديد ”ايگور ايوانف” دبير شوراى امنيت ملى روسيه از تهران، پيشنهاد تشكيل چنين كارتلى را، باوى در ميان نهاده بود.

خبرگزارى رويترز نوشت: ايران و روسيه در مجموع بيش از نصف منابع گاز جهان را در اختيار دارند. كشورهاى صادركننده گاز تاكنون هميشه به ايجاد كارتلى شبيه اوپك براى گاز با ترديد نگريسته‌اند. دليل اين كشورها بعضا آن است كه بازار گاز به قراردادهاى درازمدت وابسته است و سياستى شبيه اوپك نمى‌تواند در آن اجرا شود.

پس از انتشار اظهارات رهبر مذهبى جمهورى اسلامى ايران، كرملين و گازپروم اعلام كردند كه طرحى براى ايجاد يك كارتل تازه با ايران در دست ندارند. به گزارش منابع روسى، بحث ايجاد يك كارتل گاز تاكنون بارها در اين كشور مطرح و از سوى منابع رسمى رد شده است. اما ناتو در پائيز سال گذشته ميلادى دريافت كننده گزارشى بود كه نشان مى داد طرحى براى ايجاد اين كارتل وجود دارد. از روسيه، ايران، ليبى، الجزاير، قطر و كشورهاى حوزه آسياى مركزى، به عنوان اعضاى احتمالى چنين كارتلى نام برده شده بود.

خبر اقتصادى ديگر به فعاليت‌هاى كارخانجات اتومبيل سازى رنوى فرانسه مربوط مى‌شد. در سال گذشته ميلادى اعلام شد كه رنو مقدمات توليد اتومبيل ارزان قيمت ”لوگان” را در ايران فراهم ساخته است. اكنون در تازه ترين تحليل بنياد AUTOMOTIV آمده است: رنوى فرانسه، در سال جارى ميلادى ظرفيت خط توليد لوگان را در ايران بالا خواهد برد.