ایران و نشست سران عرب

ششم فروردین ماه شانزدهمین تلاش برای برپایی نشست نمایندگان پارلمان لبنان به منظور انتخاب رئیس جمهور این کشور ناکام ماند. یک روز بعد، دولت لبنان با انتشار بیانیه‌ای سوریه و هم‌پیمانانش را مسئول ادامه بحران در لبنان دانست و اعلام کرد این کشور در کنفرانس سران عرب در دمشق شرکت نخواهد کرد. پیشتر نیز سران مصر، عربستان و کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس خواستار قطعی شدن انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان پیش از برگزاری کنفرانس شده بودند. بسیاری از سران عرب حل بحران سیاسی لبنان را شرط توفیق نشست و بی‌توجهی سوریه به این درخواست را در حکم شکست اجلاس دمشق ارزیابی کرده‌اند. بر اساس برخی گزارش‌ها رئیس جمهور مصر و پادشاه عربستان در دیداری که اوایل اسفند ماه در ریاض انجام شد، طرحی را به بحث گذاشتند که می‌توانست به تغییر محل کنفرانس بیانجامد.

به گزارش ایرنا وزیر امور خارجه‌ی سوریه روز چهارشنبه به خبرنگاران گفته است «قرار بود رهبران عرب در یک میزگرد بحران سیاسی لبنان را با صراحت بررسی کنند و به موضوع روابط این کشور با سوریه در تعامل با بشار اسد رییس جمهور بیشتر بپردازند.» ولید المعلم ضمن ابراز تاسف از عدم شرکت لبنان در کنفرانس دمشق اظهار داشته، این کشور با اتحاذ چنین تصمیمی یک فرصت طلایی را از دست داده است. گرچه مسئله‌ی لبنان یکی از اصلی‌ترین موضوع‌های مورد اختلاف میان سوریه و دیگر کشورهای عربی است، روابط نزدیک این کشور با جمهوری اسلامی نیز از سوی بسیاری از سران عرب با استقبال روبرو نمی‌شود. اخباری که ماه گذشته از احتمال حضور محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور، در کنفرانس سران خبر می‌داد با واکنش‌های مخالفت‌آمیزی روبرو شد.

هجدهم اسفند ماه یک پایگاه اینترنتی اماراتی از قول منابع آگاه گزارش داد، برخی کشورهای عربی حوزه‌ی خلیج فارس به سوریه هشدار داده‌اند محمود احمدی‌نژاد را به کنفرانس سران دعوت نکند. به گزارش خبرگزاری مهر این منابع معتقدند دعوت از احمدی‌نژاد «به افزایش شکاف کنونی میان کشورهای عربی منجر خواهد شد.» منابع یادشده می‌افزایند «حضور احمدی‌نژاد در اجلاس سران عرب حتی اگر به درخواست خود وی صورت گیرد؛ سبب بروز مشکلاتی خواهد شد.» این آگاهان که ظاهرا در ابوظبی مستقر هستند توصیه می‌کنند دمشق نهایتا حضور ایران را «در سطح نمایندگی در اجلاس و در مرزهایی که همچون گذشته بوده نگه دارد.» منوچهر متکی وزیر امور خارجه در اجلاس سال پیش که در ریاض برگزار شد شرکت کرد.

ظاهرا بخشی از کشورهای عربی با حضور وزیر امور خارجه‌ی جمهوری اسلامی نیز چندان موافق نیستند. ولید المعلم عصر چهارشنبه، هفتم فروردین، در دفاع از دعوت متکی حضور او در دمشق را مشابه شرکت در اجلاس ریاض عنوان کرده است. وزیر خارجه‌ی سوریه همچنین می‌افزاید «رئیس جمهوری اسلامی ایران نیز سال گذشته در نشست شورای همکاری خلیج فارس شرکت کرده بود.» سوریه با متهم کردن آمریکا به تلاش برای به شکست کشاندن اجلاس دمشق، مدعی است «در بین کنفرانسهای عربی این کنفرانس بدون دخالت ایالات متحده در تعیین جدول فعالیتها و تصمیماتش برپامی‌شود.» با این همه، مشکلات برخی از کشورهای عربی با سوریه همچنان برطرف نشده و هیات‌های نمایندگی بعضی از این کشورها را سران آنها همراهی نمی‌کنند. این در حالی است که شعار اجلاس امسال «همبستگی جهان عرب و فعال کردن همکاری کشورهای عربی» تعیین شده است.