تاثیر انتخابات روسیه در آسیای مرکزی

آسیای مرکزی یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی روسیه به حساب می آید. هم ولادیمیر پوتین و هم دیمیتری مدویدف قول داده اند که سیاست روسیه در این منطقه ادامه پیدا کند. صاحبنظران آلمانی از جمله دکتر اووه هالباخ Uwe Halbach، کارشناس "موسسه سیاست و دانش آلمان"، در مصاحبه با برنامه فارسی صدای آلمان تاکید دارند که پس از انتخابات ریاست جمهوری در روسیه تغییری در سیاست این کشور ایجاد نخواهد شد، ولی در درازمدت با توجه به تنش های موجود بین غرب و روسیه این سیاست می تواند تغییر یابد.

روابط روسیه با آسیای مرکزی

از زمان فروپاشی شوروی، روسیه بیشترین حجم مبادلات تجاری را با جمهوری‌های آسیای مرکزی داشته است. در سال گذشته میلادی حجم مبادلات بازرگانی روسیه با ازبکستان بیشتر از۳ میلیارد دلار و با ترکمنستان ۵ میلیارد دلار بود و با قزاقستان به ۱۶ میلیارد دلار رسید. روسیه در آسیای میانه حضور نظامی دارد. صدها هزار شهروند روس در جمهوری‌های آسیای مرکزی زندگی می کنند. برخی از کارشناسان آسیای مرکزی معتقدند هرگونه تغییر و تحول سیاسی در روسیه در سرنوشت سیاسی این جمهوری‌ها نیز تاثیر عظیمی خواهد گذاشت.

استراتژی روسیه در آسیای مرکزی

حال پس از انتخابات ریاست جمهوری در روسیه، آیا در استراتژی این کشور در قبال جمهوری‌های آسیای مرکزی تغییری حاصل خواهد شد؟

دکتر اووه هالباخ کارشناس موسسه بنیاد سیاست و دانش آلمان که یک مرکز پژوهشی دولتی است، در گفتگو با برنامه فارسی صدای آلمان به این سئوال چنین پاسخ داد: "دیمیتری مدویدف هم سیاست های پوتین را در خصوص آسیای مرکزی ادامه خواهد داد. تابحال هم پوتین و هم مدویدف اعلام کرده اند که در سیاست خارجی روسیه، کشورهای سابق شوروی بویژه آسیای مرکزی از جایگاه ویژه ای برخوردارند و سیاست قبلی این کشور پس از انتخابات نیز ادامه پیدا خواهد کرد."

تغییر سیاست خارجی روسیه در آسیای میانه؟

آیا روی کار آمدن دیمیتری مدویدف در درازمدت چه تاثیری در روابط این کشور با جمهوری های آسیای مرکزی خواهد گذاشت؟

برخی از کارشناسان از جمله دکتر هومن پیمانی، کارشناس ایرانی در امور آسیای مرکزی و قفقاز معتقدند که سیاست روسیه در آسیای مرکزی بدنبال افزایش تنش میان غرب و روسیه در درازمدت می تواند تغییر یابد:

"در درازمدت با توجه به تغییراتی که در سطح جهانی بخصوص با توجه به روابط روسیه با اتحادیه اروپا، بویژه با انگلستان هست، تغییراتی بوجود خواهد آمد. ولی این سیاسی است و در چارچوب آن سیاستی است که آقای پوتین پس از روی کار آمدنشان باقی گذاشتند. یعنی این سیاست در نتیجه احیای قدرت سیاسی، اقتصادی و نظامی روسیه بوده است."

هومن پیمانی در ادامه صحبت هایش گفت که نفوذ روسیه در آسیای مرکزی از زمان فروپاشی شوروی کاسته شده است. ولی برخی از این کشورها نیز با دور شدن از غرب به روسیه پیوسته اند: "روسیه سعی خواهد کرد که نفوذ خود را در آسیای مرکزی و قفقاز بیشتر کند. بویژه کشورهای آسیای مرکزی نظیر ازبکستان به دلیل واقعه اندیجان، تمایلی به گسترش رابطه با غرب نشان نمی‌دهند و سعی دارند به روسیه نزدیک شوند."

خرسندی رهبران سیاسی آسیای مرکزی از پیروزی مدویدف

کشورهای آسیای مرکزی در قبال انتخابات و روی کار آمدن رهبری جدید روسیه چه عکس العملی نشان

خواهند داد؟

دکتر اووه هالباخ کارشناس موسسه سیاست و دانش در آلمان در این باره می‌گوید: "انتخابات روسیه تاثیر آنچنانی بر نخبگان و رهبران سیاسی جمهوری‌های آسیای مرکزی نخواهد داشت و رهبران سیاسی این کشورها از انتخاب مدویدف استقبال خواهند کرد."

ولی به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نظر هومن پیمانی، کارشناس ایرانی، سیاست های آتی جمهوری های آسیای مرکزی به سیاست مدویدف بستگی دارد: " آیا آقای مدویدف در برخوردش با کشورهای آسیای مرکزی سیاستی جدا از آن سیاستی خواهد داشت که پوتین اتخاذ کرده بود یا خیر؟ اگر این سیاست ها کماکان در چارچوب گسترش همان روابط باشد، بنظر من تغییری در روابط کشورهای آسیای مرکزی با روسیه ایجاد نخواهد شد. ولی اگر این تغییرات در جهت عکس باشد، یعنی در جهت تردید در کشورهای منطقه باشد، که بنظر من بعید است، مسلما کشورهای منطقه هم برخورد متفاوتی را خواهند داشت. ولی بنظر نمی آید که حداقل در کوتاه مدت یا میان مدت تغییرات اساسی در روابط کشورهای آسیای مرکزی با روسیه اتفاق بیافتد."

با وجود بحث های فراوانی که پیرامون روند انتخابات ریاست جمهوری روسیه در غرب ایجاد شده، بنظر برخی از کارشناسان محلی این انتخابات برای کشورهای آسیای مرکزی رویداد مهمی به حساب می آید، چونکه آینده این کشورها تحت تاثیر آینده سیاسی روسیه قرار دارد.