توقف گسترش ناتو
۱۳۸۷ فروردین ۱۶, جمعه
تفسیری از برند ریکرت.
نشست بزرگ سران ناتو برای گسترش این پیمان، آن گونه که رهبران قدرت‌های ناتو و بسیاری از اعضای جدید اروپای شرقی آن آرزو می‌کردند، موفق نبود. آلمان و فرانسه محاسبات ایالات متحده‌ی آمریکا را برهم زدند. متقاضیان جدید عضویت یعنی اوکراین و گرجستان، بار دیگر باید در اتاق انتظار بنشینند. مناقشه میان آمریکا و متحدان اروپای غربی‌اش، در نشست سران علنی شد. این برای ناتو تازگی داشت، زیرا معمولا تصمیمات آن از پیش اتخاذ می‌شوند و مطابق سناریو پیش می‌روند.
این بار رییس دوره‌ای ناتو از آمریکا که مدت ریاست‌اش به پایان می‌رسد و برای گسترش آن چون یک میسیونر مذهبی اشتیاق نشان می‌داد، آشکارا ناکام ماند. غیرمعمول در نشست بخارست این نکته هم بود که ۲۵ کشور عضو نتوانستند اختلاف میان یونان و مقدونیه را بر سر نام مقدونیه آشتی دهند. از همین رو، تنها کروواسی و آلبانی برای عضویت در ناتو دعوت شدند. جرج دبلیو بوش، در این مساله هم نتوانست سخن خود را در برابر یونان به کرسی بنشاند.
البته به موضوع اختلاف بر سر نام مقدونیه نباید چندان پربها داد. در آمادگی اساسی ناتو برای پذیرش همه‌ی کشورهای بالکان در این پیمان تغییری ایجاد نشده و این امر خوب است. به بوسنی هرزه‌گووین، مونته‌نگرو و صربستان دورنمای روشنی نشان داده شد، ولی هنوز روشن نیست آنان کی پشت میز ناتو خواهند نشست.
همکاری تازه‌ی تنگاتنگ و پویا میان آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و نیکلا سارکوزی، رییس‌جمهوری فرانسه نیز، نشست سران ناتو را غافلگیر کرد. آنان آشکارا می‌خواهند در چارچوب ناتو، وزن سیاست اروپا را افزایش دهند. بازگشت فرانسه را به ساختارهای فرماندهی نظامی ناتو در سال آینده، باید در چارچوب همین استراتژی ارزیابی کرد. اکنون موضوع بر سر آن است که در رقابت بر سر کاخ سفید چه کسی پیروز خواهد شد و دولت جدید آمریکا چه اهمیتی برای پیمان ناتو قائل خواهد بود.
ولادیمیر پوتین رییس‌جمهوری روسیه که با اعتماد بنفس اغراق‌آمیزی در نشست سران ناتو شرکت کرد، در سیاست خارجی نئوناسیونالیستی سال‌های گذشته‌ی خود، تاثیر شگفت‌انگیزی بر روی ناتو داشته است. گسترش ناتو به اوکراین و گرجستان، پیش از هر چیز با مراعات اعتراضات روسیه به تعویق افتاد. تکذیب این امر توسط آنگلا مرکل هم نمی‌تواند این واقعیات را لاپوشانی کند. ولی این سرزنش آمریکا و اروپای شرقی که ناتو دنباله‌رو پوتین شده نیز مبالغه‌آمیز است.
روسیه و ناتو علیرغم انتقادهایی که به یکدیگر دارند، در امور عملی همکاری می‌کنند. برای نمونه در عرصه‌ی پدافند موشکی مشترک در میدان کارزار یا در رساندن مهمات به افغانستان. در نشست بخارست، برای نخستین بار موضوع عقب‌نشینی منظم از افغانستان نیز مطرح شد. سرانجام سنجه‌هایی تعیین شد که مطابق آن‌ها باید تصمیم گرفت، نیروهای چندملیتی در افغانستان چه وقت باید کنترل را به افغانی‌ها واگذار کنند. ولی ناتو در کوتاه مدت نیروهای بیشتری به افغانستان گسیل خواهد داشت، تا اوضاع امنیتی را تحت کنترل خود درآورد.
Bernd Riegert / رادیو دویچه وله