رزمایش کم‌سابقه روسیه و بلاروس در مرز لهستان و لیتوانی
۱۳۹۶ شهریور ۲۳, پنجشنبه
تحرکات نظامی روسیه در شرق اروپا از ماه‌ها پیش از سوی لهستان و کشورهای حوزه دریای بالتیک (لیتوانی، لتونی و استونی) با نگرانی دنبال می‌شود. این منطقه مرز شمال شرق اتحادیه اروپا با روسیه و بلاروس محسوب می‌شود.
رزمایش مشترک روسیه و بلاروس بامداد پنجشنبه (۱۴ سپتامبر/ ۲۳ شهریور) آغاز شد. شمار نظامیانی که در این رزمایش شرکت می‌کنند به طور رسمی ۱۲ هزار و ۷۰۰ نفر اعلام شده است. برگزارکنندگان رزمایش‌هایی با این تعداد نظامی، ملزم به پذیرش حضور ناظران خارجی در آن نیستند.
کشورهای غربی و اعضای ناتو نسبت به درستی این آمار تردید دارند و معتقدند تعداد نظامیانی که در این مانور شرکت دارند بسیار بیشتر است. اعضای پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی نگرانند که روسیه تعداد قابل توجهی از نظامیان خود را به طور دائمی در بلاروس، به عنوان نوار مرزی اتحادیه اروپا مستقر کند.
بیشتر بخوانید: مانور ناتو در لهستان٬ "پیامی قاطع" به روسیه
به گزارش وب‌سایت "تاگس‌شاو"، سایت اینترنتی شبکه یک تلویزیون آلمان، مانور نظامی روسیه و متحدانش سابقه‌دار است و هر چهار سال یک‌بار برگزار می‌شود، اما حساسیت‌های کشورهای غربی به رزمایش سال ۲۰۱۷ دلایل متفاوتی دارد.
بنابر این گزارش یکی از برنامه‌های این رزمایش، تمرین سرکوب شورشی فرضی در بلاروس به تحریک کشورهای غربی است. مطابق سناریویی که روسیه و بلاروس آماده کرده‌اند جدایی‌طلبان قصد دارند در این منطقه کشور مستقلی به نام "ویشنوریا" تاسیس کنند اما نظامیان این دو کشور نیروهای ناتو را عقب می‌رانند و مانع این طرح می‌شوند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
کشور تخیلی ویشنوریا، در رزمایش و فضای مجازی
نام کشور خیالی ویشنوریا چندی پیش با یک مانور نظامی دیگر ارتش بلاروس بر سر زبان‌ها افتاد. بر پایه سناریوی آن رزمایش، ویشنوریا که در شمال غربی بلاروس فرض شده، قصد دارد با دو کشور تخیلی متحد خود به نام‌های وسباریا و لوبنیا به این کشور حمله کند و نظامیان بلاروسی آنها را شکست می‌دهند.
در این سناریو دو کشور خیالی متحد ویشنوریا در لیتوانی و لهستان کنونی قرار دارند. برخی ناظران معتقدند مرز فرضی این کشورهای خیالی با روسیه شباهت زیادی به مرز میان شوروی و لهستان در فاصله دو جنگ جهانی نیمه اول قرن بیستم دارد.
کشور تخیلی ویشنوریا، پس از مانور نظامی به وسیله تفریح و سرگرمی کاربران فضای مجازی در کشورهای روسیه و بلاروس تبدیل شد. ویشنوریا اکنون دارای یک صفحه مستقل در ویکی‌پدیا است و "وزارت خارجه"ای دارد که پیام‌ها و بیانیه‌های خود را در شبکه توئیتر منتشر می‌کند.
"تاگس‌شاو" به نقل از میشائیل کوفمن، کارشناس آمریکایی، نوشت در سناریوی مانور مشترک روسیه و بلاروس این نگرانی و وحشت روس‌ها قابل مشاهده است که آمریکا با قدرت اقتصادی و تکنیکی برتر در پی گسترش دادن نفوذ خود و تغییر حکومت در مسکو است.
بیشتر بخوانید: واحدهای ناتو در لهستان و جمهوری‌های بالتیک مستقر می‌شوند
از سوی دیگر برخی کشورهای عضو ناتو تردید دارند که هدف واقعی مانور مشترک بلاروس و روسیه، تمرین دفاع از تمامیت ارضی این کشورها در برابر حمله احتمالی کشورهای غربی باشد. وزیر دفاع لیتوانی اعتقاد دارد که هدف واقعی این رزمایش تمرین تجاوز نظامی به کشورهای حوزه دریای بالتیک و لهستان است.
تمرین دفاع یا تمرین حمله؟
گفته می‌شود منطقه‌ای که رزمایش مشترک بلاروس و روسیه در آن انجام می‌شود به لحاظ نظامی از نقاط ضعیف مرزی ناتو به شمار می‌رود. این منطقه یک نوار مرزی حدود ۱۰۰ کیلومتری میان لهستان و لیتوانی است که از شمال و جنوب بین استان کالینینگراد روسیه و بلاروس محصور شده است.
فردریک هاج، فرمانده نیروهای ارتش آمریکا در اروپا، نسبت به طرحی شبیه به استقرار یک "اسب تروا" در مرز لهستان و لیتوانی هشدار داده و می‌گوید، سوال این است که پس از رزمایش تکلیف سربازان آماده جنگ و تجهیزات نظامی در بلاروس چه می‌شود. استقرار احتمالی نظامیان روسی در بلاروس با انتقاد و نگرانی برخی منتقدان دولت در این کشور نیز روبه‌رو شده است.
رئیس جمهور بلاروس، آلکساندر لوکاشنکو، از متحدان مسکو به شمار می‌رود و در عین حال تلاش می‌کند با اتحادیه اروپا نیز روابط خوبی داشته باشد. او بارها با حضور چشمگیر و دائمی نظامی روسیه در این کشور مخالفت کرده و این کار را موجب ایجاد محدودیت برای خود عنوان کرده است.
به رغم این، حضور پرقدرت روسیه در بلاروس برای مسکو از اهمیت استراتژیک برخوردار است و امکان دخالت در امور داخلی اوکراین را افزایش می‌دهد. اوکراین در جنوب بلاروس قرار دارد و مرکز آن کیف در ۱۰۰ کیلومتری مرز واقع شده است.
سابقه دخالت نظامی پس از رزمایش
شماری از کارشناسان نظامی تذکر می‌دهند که دخالت نظامی روسیه در اوکراین در سال ۲۰۱۴ و در گرجستان در سال ۲۰۰۸ میلادی پس از مانورهای ارتش این کشور انجام شده است. در سال ۲۰۰۸ هنگامی که گرجستان با حمله به اوستیای جنوبی بهانه دخالت را در اختیار مسکو گذاشت، ارتش روسیه با آمادگی حاصل از انجام رزمایش‌های قبلی وارد عمل شد.
مقام‌های ارشد نظامی و دفاعی روسیه نگرانی‌های کشورهای غربی درباره رزمایش مشترک با بلاروس را ناموجه می‌دانند، گرچه تردید درباره صحت آمارهای ارائه شده درباره تعداد شرکت‌کنندگان در این مانور بسیار جدی است.
بیشتر بخوانید: آغاز رزمایش هوایی گسترده روسیه
وزارت دفاع آلمان برآورد می‌کند که حدود ۱۰۰ هزار نظامی در رزمایش روسیه و بلاروس شرکت داشته باشند. یک کارشناس نظامی روسی بر پایه اطلاعات منتشر شده درباره تعداد خودروها و تجهیزاتی که در این رزمایش شرکت دارند شمار نظامیان را حدود ۷۰ هزار نفر تخمین زده است.
به نظر می‌رسد گستردگی رزمایش روسیه و بلاروس واکنشی به نخستین مانور نظامی بزرگ نیروهای ناتو در مرز لهستان و لیتوانی باشد که حدود سه ماه پیش برگزار شد. نیروهای هوایی آمریکا و بریتانیا و نیروهایی از لهستان، لیتوانی و کرواسی در این رزمایش شرکت داشتند.
رزمایش ناتو در منطقه "سووالکی گپ" انجام شد که در صورت تصرف احتمالی آن توسط روسیه راه ارتباطی میان استونی، لتونی و لیتوانی با دیگر کشورهای عضو ناتو قطع می‌شود. روسیه منکر هر گونه برنامه برای حمله به کشورهای حوزه دریای بالتیک است. با این همه تجاوز به اوکراین و الحاق شبه جزیره کریمه در سال ۲۰۱۴ همسایگان روسیه را نگران کرده و به نزدیکی بیشتر به ناتو سوق داده است.