رژیم‌هاى غذایى و پیامدهای احتمالی ناگوارشان
۱۳۸۶ بهمن ۱۳, شنبه
این مشکل نه تنها سلامتى شهروندان را بطور جدى به خطر انداخته، بلکه سبب افزایش هزینه سیستم هاى بهداشتى – درمانى و کاهش کارآیى کل جامعه شده است.
در این میان پیوسته رژیم هاى غذایى جدیدى به بازار مى آیند و هریک ادعاى مى کنند که راه حلى بنیادى براى این مشکل یافته‌اند. اما براستى تا چه اندازه رژیم هاى غذایى موثراند؟
نتایج اغلب رژیم‌هاى غذایى مایوس کننده است. بیشتر وعده و وعید رژیم‌هاى غذایى کاذب‌اند. این رژیم‌ها یا بسیار افراطى و غیرقابل اجرایند یا اینکه تک بعدى و مضر براى سلامتى هستند. نتیجه نوسانى و تغییرات آشناى این گونه رژیم‌ها که سبب ازدیاد و کاهش وزن به صورت دوره‌اى مى‌شود، به جاى آنکه سبب کاهش ویا حداقل تعادل وزن گردد، سرانجام و با شگفتى باعث بالا رفتن وزن حتا در مقایسه با شروع رژیم مى‌شود. پیامد این گونه رژیم‌ها انباشته شدن رسوبات معدنى و سم‌هاى غذایى در ارگان‌هاى اصلى بدن است که به دنبال خود اختلال در سوخت وساز بدن را سبب مى‌شود. با اجراى این رژیم‌هاى غذایى کارآیى ارگان‌هاى بدن به شدت کاهش مى‌یابد و باعث عارضه‌هاى دیگر براى بدن مى‌شود.
وزن اضافه، معمولاً در آغاز بر روان و روح آدمى تاثیر منفى مى‌گذارد و بعدها به ستون فقرات، مفاصل، قلب و گردش خون آسیب می‌رساند. ازدیاد وزن زمینه مناسبى براى بیمارى‌هایى نظیر انسداد رگ‌ها، اختلالات قلبى و دیابت (بیمارى قند) را نیز فراهم مى کند.
دلایل ازدیاد وزن
استرس و تشویش روحى در محل کار، سرخوردگى در روابط زناشویى و روابط دوستانه، نارضایتى‌هاى عمومی وترس و حتا ملالت و بى حوصلگى مى توانند باعث اضافه‌وزن شوند. اما معمولا افراد چاق نمى توانند از لذت غذا خوردن چشم‌پوشى کنند. این افراد اغلب زیاد غذا مى‌خورند و خوراک آنان بسیار پرچربى، شیرین و بطور کلى نامناسب است. دستگاه سوخت وساز بدن در این گونه موارد کارآیى خود را از دست داده و قادر به دفع انرژى اضافى نیست. در چنین حالتى مواد اضافى در بافت‌ها به صورت چربى و رسوبات غذایى ذخیره مى‌شوند. در بلندمدت این رسوبات از کار ارگان‌هایى، نظیر کلیه، کبد و روده که وظیفه دفع کالری‌هاى اضافى را برعهده دارند، جلوگیرى می‌کند و به دنبال آن سوخت و ساز عادى نیز متوقف مى‌شود. در چنین مواقعى سوخت چربى در بدن آنچنان مشکل مى‌شود که حتا رژیم‌هاى سخت غذایى نیز قادر به رفع این اختلال نیستند.
برنامه مناسب براى کاهش وزن
افرادى که خواهان کاهش وزن خود هستند در آغاز باید ریشه و دلایل شخصى ازدیاد وزن خود را کشف کنند و سپس با برنامه‌اى ویژه که متناسب با وضعیت آنان است، شروع به اجراى برنامه کنند. در اصل تغذیه متعادل و سالم همراه با فعالیت کافى بدنى تنها راه از دست دادن کیلوهاى اضافى است.
مواد غذایى با ترکیبات کربو هیدرات نباید میزان قند بدن را به سرعت افزایش دهند. این گونه مواد که به ترکیبات قندى و نشاسته‌اى نیز معروف هستند، بطور نمونه در برنج، نان و سیب زمینى یافت مى‌شوند. مقدار قند خون به طور عادى باید ثابت و پایدار باشد؛ در این صورت از گرسنگى ناگهانى مى‌توان جلوگیرى کرد. این گونه مواد نشاسته‌اى با درصد پایین قندسازی در بدن به همراه روغن‌هاى سالم و پروتئین‌هاى مغذى نه تنها از گرسنگى براى مدت طولانى جلوگیرى مى‌کنند، بلکه سبب تسریع سوخت چربى در بدن هم مى‌شوند.
فرمول غذایى براى سلامت بدن و کاهش وزن بطور ساده این چنین است : مواد نشاسته‌دار با قندسازى پایین همراه با مواد کم چربى به اضافه پروتئین‌هاى مغذى.
دستیابى به وزن دلخواه
دو شیوه مهم در کاهش وزن به طور اصولى وجود دارد. نخست: پایین آوردن کالرى وارده به بدن از طریق مصرف کمتر مواد غذایى. دوم: افزایش سوخت انرژى بدن از طریق فعالیت و ورزش .
مسلماً بهترین راه، ترکیب این دو شیوه است. انباشت کمتر کالرى و سوخت بیشتر انرژى به طور حتمى به کاهش وزن منجر مى‌شود.
در برخى از موارد با مصرف داروهاى طبیعى مى‌توان از گرسنگى سریع جلوگیرى کرد و به بهبود سوخت وساز بدن یارى رساند.
براى از دست دادن یک کیلو وزن اضافى باید از ورود ۷۰۰۰ کیلو کالرى به بدن جلوگیرى کرد. این کمبود کالرى، از طریق چربى ذخیره شده در بدن جبران مى‌شود و این به معناى سوخت بیشتر چربى در بافت‌ها مى باشد.
به طور مثال اگر در روز ۲۰۰۰ کیلو کالرى در بدن سوخته شود با ورود روزانه ۱۵۰۰ کیلو کالرى از طریق مواد غذایى مى‌توان هر روز از ۵۰۰ کیلوکالرى چشم پوشى کرد و در پایان دوهفته به مقدار ۷۰۰۰ کیلو کالرى و یا کاهش یک کیلو وزن اضافى دست یافت.
رادیو دویچه وله